“Onderwijzer” maakt ons niet wijzer

Op 17 maart 2023 publiceerde het Nieuwsblad “Onderwijzer”, een bundeling van gegevens per secundaire school in Vlaanderen. Het Gentse onderwijs is voorstander van het gebruik van onderwijsdata. Iedereen die betrokken is bij onderwijs in onze stad – leerlingen, ouders, scholen, CLB’s, lokale overheden – heeft baat bij kwaliteitsvolle en betrouwbare gegevens. Alleen ontsluit ‘Onderwijzer’ data op een kwaliteitsarme en onevenwichtige manier. Onderwijzer schept zo een éénzijdig en onjuist beeld. Zonder kwaliteit doen cijfers meer kwaad dan goed.

maandag 3 april 2023 14:31

Spread the love

Onderwijzer is kwaliteitsarm omdat de broodnodige context bij de cijfers ontbreekt. De redactie deed een poging dit te ondervangen door de schoolcijfers naast die van “gelijkaardige scholen” te zetten. Maar in die vergelijking zet ze appelen naast peren. Zo brengt de redactie alleen “opleidingsniveau moeder” in rekening, terwijl een veel bredere waaier aan parameters nodig is om een schoolsamenstelling op een degelijke manier te vergelijken. Daarbij denken we niet alleen aan de andere vier onderwijskansarmoede-indicatoren, maar bijvoorbeeld ook aan demografische gegevens, schoolloopbaangegevens en indicatoren van cultureel kapitaal.

Onderwijzer is onevenwichtig omdat ze éénzijdig focust op het aandeel leerlingen uit één academiejaar (2017- 2018) dat binnen de drie jaar een bachelor-diploma behaalt. In de eerste plaats biedt deze aanpak geen enkele garantie naar stabiliteit. Een evenwichtig beeld krijg je pas over verschillende jaren heen. Maar vooral getuigt dit van een erg enge visie op onderwijs. De relevantie van dit cijfer hangt volledig af van de studierichtingen die een school aanbiedt.

Waarom is het hebben van een vast arbeidscontract na drie jaar bijvoorbeeld geen parameter? Of het aantal leerlingen dat eigenaar wordt van een eigen bedrijf? Bovendien zegt het gepresenteerde geheel van cijfers niets over essentiële elementen in onderwijskwaliteit. Denken we maar aan de startpositie van leerlingen, de leerwinst die een school realiseert of het welbevinden van haar leerlingen. Onderwijs is meer dan toekomstig academisch succes.

De redactie zelf formuleert een reeks bedenkingen in die zin mee in de “leeswijzer” die ze bij Onderwijzer schreef. Vraag is echter waarom ze niets met dit inzicht deed bij de constructie van de tool. De redactie expliciteert ook nergens haar uitgangspunten of doelen. Het is dan ook raden naar waarom de krant, ondanks de grote beperkingen waarvan ze zich zelf deels bewust is, toch doorging met Onderwijzer.

Het eenzijdige en kwaliteitsarme beeld dat Onderwijzer zo biedt, stelt heel veel leerlingen en schoolteams onterecht in een slecht daglicht. Onderwijzer komt dan ook hard aan in veel gemotiveerde en geëngageerde scholen. Onderwijzer voedt de indruk dat scholen die niet exclusief op doorstroom gericht zijn, slecht bezig zijn. Of dat scholen met veel leerlingen in een kwetsbare situatie geen kwaliteit zouden bieden. We zijn bezorgd over de impact van deze negatieve beeldvorming op de sociale mix in onze scholen.

Wij blijven als Gentse onderwijsgemeenschap echter niet bij de pakken neer zitten. We grijpen dit momentum aan om, alvast op lokaal niveau, zelf te onderzoeken hoe we gegevens netoverschrijdend kunnen verzamelen, verwerken en ontsluiten, vanuit een brede visie op onderwijs. We doen dit met de ambitie om maximale onderwijskansen te garanderen voor alle Gentse kinderen en jongeren. Wij verwachten dat we in de Vlaamse overheid een partner kunnen vinden om deze doelstelling te realiseren.

Laat ons samen werk maken van een gedragen beleid over waarom en hoe onderwijsdata te ontsluiten: een beleid dat rekening houdt met de verscheidenheid aan scholen, en de ongelijke kansen en perspectieven van leerlingen. Dit is in ieders belang: van onderwijsprofessionals, maar vooral ook van kinderen, jongeren en hun ouders zelf.

De Regiegroep Onderwijsbeleid Gent is een netoverschrijdend beleidsplatform waar de Gentse onderwijspartners en de Stad Gent in overleg treden. Onze doelstelling is zoveel mogelijk drempels weg te nemen en gelijke onderwijs- en ontplooiingskansen te realiseren voor alle Gentse kinderen en jongeren. Samen nemen we onder meer een beleidsmatige signaalfunctie op, ook naar hogere overheden.