Tijdens de brutale aanval van 2008-2009 van Israël tegen de bevolking van de Gazastrip, beweerde (toenmalig) minister van buitenlandse zaken Tzipi Livni dat “Palestijnen hun kinderen leren om ons te haten en wij leren ‘hou van je buur'”.
Het eerste deel van die mythe wordt gepropageerd door Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Hillary Clinton en meer recent door (Amerikaanse republikeins politicus) Newt Gingrich, die beiden de ongefundeerde bewering verspreiden dat Palestijnse schoolboeken antisemitisme onderwijzen. Deze leugen is ontstaan bij anti-Palestijnse propagandisten zoals de Israëlische kolonist Itamar Marcus en zijn ‘Palestinian Media Watch’.
Indoctrinatie en cultivering van anti-Arabisch racisme
In een belangrijk nieuw boek ‘Palestine in Israeli School Books‘ begraaft de Israëlische taal- en opvoedingsprofessor Nurit Peled-Elhanan het tweede deel van Livni’s mythe (hierboven) voor eens en altijd. Peled-Elhanan onderzocht 17 Israëlische tekstboeken over geschiedenis, geografie en maatschappelijke studies.
Haar besluiten zijn een veroordeling van het Israëlische systeem van indoctrinatie en cultivering van anti-Arabisch racisme vanaf zeer jonge leeftijd: “De hier bestudeerde boeken betonneren het verleden ten voordele van de … Israëlische politiek van uitbreiding, of ze nu onder linkse of rechtse ministeries (van onderwijs) werden gepubliceerd”. Ze ging daarbij in groot detail en legde de soms complexe en subtiele manieren bloot waarop dat werd bereikt. Haar expertise in semiotiek (de studie van signalen en symbolen) is daarbij zeer nuttig.
Uitsluiten en weglaten
Inprenting van een anti-Palestijnse ideologie in de geesten van de Israëlische jeugd wordt in deze boeken bereikt door het gebruik van uitsluiting en weglating: “Geen enkele van de hier bestudeerde tekstboeken bespreekt woordelijk of visueel enig positief cultureel of sociaal aspect van de Palestijnse leefwereld: noch literatuur of poëzie, noch geschiedenis of landbouw, noch gewoontes of tradities, noch kunst of architectuur worden ooit vermeld”.Palestijnen worden gemarginaliseerd en gedemoniseerd in Israëlische schoolboeken.
Wanneer Palestijnen (met inbegrip van Palestijnse burgers van Israël) al worden vermeld, dan is dat in een overweldigend negatief oriëntalistisch en denigrerend opzicht: “Al de boeken presenteren (Palestijnen) in racistische iconen of vernederende beelden als terrorist, vluchteling en primitieve landbouwer – de drie problemen die ze voor Israël vormen”.
(Met oriëntalisme/oriëntalistisch bedoelen historici de manier waarop de ‘oosterse’ wereld door Europese en Amerikaanse schrijvers/journalisten/kunstenaars werd en wordt weergegeven. Het ging dan bijvoorbeeld over de stereotiepe en vooringenomen weergave van Arabieren in de Europese kunst/fotografie/karikaturen. Het ging dan over een voorstelling van zaken die niet op feitelijke kennis en onderzoek was gebaseerd maar enkel diende om bevestiging van vooroordelen te verkrijgen, nvdr)
“Zo worden bijvoorbeeld in het geschiedenisboek van 1999 Modern Times II slechts twee foto’s getoond van Palestijnen, een van Palestijnse geblinddoekte kinderen die stenen werpen naar ‘onze strijdkrachten’ … de andere foto is van vluchtelingen … in een naamloze straat.”
Negatieve beeldvorming
Peled-Elhanan noemt dit ‘strategieën van negatieve beeldvorming’. Ze legt uit dat ‘Palestijnen’ dikwijls worden vermeld als ‘het Palestijnse probleem’. Deze uitdrukking wordt zelfs door progressieve auteurs gebruikt maar was toch vooral prominent aanwezig in de ultrarechtse ideologie en propaganda van Meir Kahane, wijlen de Israëlische politicus en rabbi die openlijk opriep om de Palestijnen uit te drijven, dit “slechts 60 jaar nadat de Joden nog ‘het Joods probleem’ werden genoemd.”
Zij herdrukt (in haar studie) de rauwe oriëntaalse karikaturale voorstellingen van Arabieren ‘geïmporteerd in Israëlische schoolboeken vanuit Europese illustraties van boeken zoals ‘The Arabian Nights’. Arabieren staan er in oriëntaalse kledij, meestal rijdend op kamelen. De karikaturen van Arabische vrouwen tonen hen onderdanig zittend, in traditionele kledij. Ondertussen worden twee Israëli’s op dezelfde pagina getoond als een “normaal westers koppel – zij het ook karikaturaal – zonder enig kenteken van hun ‘Joodse’ aard of van andere kentekens”. De boodschap is duidelijk: Arbaieren behoren hier niet ‘bij ons’.
Goedpraten van slachtingen
Peled-Elhanan besluit: “De hier bestudeerde boeken vertonen een Israëlisch-Joodse cultuur superieur aan de Arabisch-Palestijnse, Israëlisch-Joodse concepten superieur aan de Arabisch-Palestijnse levenswijze en Israëlisch-Joods gedrag als in lijn met universele waarden”.
Hoewel de Israëlische oorlogsmisdaden niet helemaal worden verzwegen, doen deze schoolboeken hun best om ze te minimaliseren of om slachtingen en etnische zuiveringen goed te praten. “(D)e Israëlische versie van de gebeurtenissen worden geciteerd als feiten, terwijl de Palestijns-Arabische versies als ‘mogelijkheden’ worden vermeld, wat wordt bekomen door frazeringen als ‘volgens de Arabische versie … Deir Yassin werd een mythe in de Palestijnse verhalen … een afschrikwekkend negatief beeld van de Joodse veroveraar in de ogen van Israëlische Arabieren'”.
Deir Yassin
Deir Yassin was een Palestijns dorpje waar in 1948 een beruchte slachting van ongeveer 100 personen werd gepleegd door de zionistische milities van Irgun, Lehi en Hagana. Merk op dat het in het voorbeeld enkel het negatieve beeld van Israël is dat afschrikwekkend is. De afslachting van ongewapende mannen, vrouwen en kinderen was voor het overige geen reden tot ongerustheid.
Israëlisch onderwijs gaat erop achteruit
Peled-Elhanan refereert aan vroegere studies van Israëlische tekstboeken maar stelt vast dat, ondanks enkele verbeteringen in de jaren ’90, de recentere boeken die ze heeft onderzocht nog erger geworden zijn. De kwestie van de Nakba, de gedwongen uitdrijving van de Palestijnen uit hun thuisland in 1948, wordt grotendeels niet genegeerd maar integendeel zelfs goedgepraat.
Zo wordt bijvoorbeeld in de schoolboeken die Deir Yassin vermelden, deze slachting verrechtvaardigd omdat “de afslachting van vriendschappelijke Palestijnen de vlucht met zich mee(bracht) van andere Palestijnen die de creatie van een coherente Joodse staat mogelijk maakte” – een resultaat dat zo vanzelfsprekend is dat het geen uitleg behoeft.
In tegenspraak met de hoop van enkele vroegere studies op “de verschijning van een nieuw verhaal in de (Israëlische) schoolboeken … (grijpen) sommige van de meest recente schoolboeken (2003-09) terug naar de verhalen van de eerste generatie (van de jaren ’50) – toen archiefinformatie minder toegankelijk was – en lopen over van vooringenomenheid, vooroordelen, fouten en verkeerde voorstelling van zaken”.
Af en toe is de redactie (van dit boek) nogal slordig en academisch jargon neigt soms naar mystifiëring. Maar los van die tekortkomingen geeft het boek van Peled-Elhanan het defintieve verslag van hoe de Israëlische schoolkinderen worden gebrainwasht door de staat en de maatschappij voor haat en misprijzen van de Palestijnen en de Arabieren, net voor ze onder de wapens worden geroepen als jonge dienstplichtigen.
Asa Winstanley is een journalist in Londen die in bezet Palestina heeft gewoond en gewerkt.
Vertaald door Lode Vanoost
Steun voor een nieuwe website
We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.
