Onafhankelijk Schotland kernwapenvrij?
Opinie -

Onafhankelijk Schotland kernwapenvrij?

De Schotse Nationale Partij wil graag lid worden van de NAVO en de EU, maar wijst kernwapens resoluut af. En wat met de twee centrales voor kernenergie? Een voorlopige balans, één dag voor het referendum.

woensdag 17 september 2014 15:02
Spread the love




Vandaag (17 september 2014) is het
‘dag min één’ voor de Schotten. Morgen (18 september 2014) kiezen
ze, na een twee jaar durende campagne, of ze hun onafhankelijkheid
terug willen, na een huwelijk van 300 jaar met Engeland.
Onafhankelijkheid zou echter ook kunnen betekenen dat Londen op zoek
moet naar nieuwe standplaatsen voor een deel van zijn kernwapens.

Ook al is de uitslag nog
onzeker, duidelijk is dat de relatie tussen Londen en Edinburgh
na morgen niet meer zal zijn als weleer en dat niet alleen op het
politieke vlak. Een belangrijk twistpunt tussen de Schotten en hun
buren is namelijk de aanwezigheid van het Brits nucleair arsenaal in
Schotland.

Onderzeeërs

Als een onafhankelijk Schotland
daadwerkelijk voor een kernwapenvrije samenleving gaat, betekent dit
dat de regering die overblijft van wat vandaag nog Groot-Brittannië
is, verplicht wordt om een uitweg te zoeken voor zijn onderzeese
kernwapens, die nu een basis hebben aan de westkust van Schotland.
Verwacht wordt, dat dit geen gemakkelijke zoektocht zal zijn.

Die zoektocht zal immers een
diepe haven moeten opleveren. De huidige regering heeft nu al laten
weten dat een aantal potentiële locaties in Engeland onaanvaardbaar
zijn omdat ze bij dichtbevolkt gebied liggen. Nochtans heeft hen dat
in het verleden niet weerhouden om een aantal onderzeeërs met hun
dodelijke vracht op plaatsen niet ver van de stad Glasgow (met bijna
600.000 inwoners) onder te brengen.

Tegen kernwapens

Als de Schotse
onafhankelijkheid het morgen haalt, zal dat in elk geval het
startsein betekenen voor Londen voor een grondige denkoefening inzake
zijn betrokkenheid bij kernwapens. Hetzelfde zal echter moeten
gebeuren indien het kamp dat verenigd wil blijven met Engeland morgen
wint, want een belangrijk deel van alle Schotten is immers tegen
nucleair wapentuig.

Elk scenario houdt in dat
Schotland een belangrijke stem zal hebben in het debat over de
nucleaire ontwapening, al is het vrij duidelijk dat die stem nog
zwaarder zal doorwegen als het land onafhankelijk zou zijn. Als lid
van de NAVO zou het immers in de voetsporen kunnen treden van landen zoals
Canada, Litouwen en Noorwegen, die nu reeds als NAVO-leden geen
kernwapens op hun grondgebied dulden.

Een onafhankelijk Schotland zou
ook een extra stem kunnen zijn in het globale anti-kernwapendebat en
de lobby hierrond gaan versterken. Vertegenwoordigers van de SNP
hebben alvast gezegd dat ze onderhandelingen over een verbod op
kernwapens zullen ondersteunen.

Wat met kernenergie?

Naast deze discussie is er nog
een aspect aan verbonden: kernenergie. Schotland had ooit zes
kerncentrales op zijn grondgebied staan. Vier daarvan sloten tussen
1990 en 2004, maar twee zijn nog actief, in North Ayrshire en in East
Lothian. Beide worden beheerd door EDF Energy, een bedrijf met
hoofdzetel in Londen.

Een opiniepeiling vorig jaar
wees uit dat de Schotten veel liever zouden kiezen voor windenergie
in plaats van kernenergie of schaliegas. Meer dan zes op tien
Schotten (62 procent) gaf de voorkeur aan windenergie tegenover 24
procent aan schaliegas en 32 procent aan nucleaire energie. De grote
winnaar in deze peiling was waterkracht, met een overweldigende 80
procent van de Schotten die deze vorm van energieopwekking verkozen.

Wat de uitslag morgen ook moge
zijn, Londen zal best leren rekening te houden met deze benadering.

Phil Harris is hoofdredacteur
van IPS World Desk, de Engelstalige dienst van persagentschap Inter
Press Service

Free Scotland, Nuclear-Free Scotland

take down
the paywall
steun ons nu!