Amerikaanse en Marokkaanse vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven zijn deze week in Rabat bijeen om de zakelijke banden tussen beide landen aan te halen. De Marokkaanse regering hoopt daarbij te kunnen profiteren van een vrijhandelsakkoord dat in 2006 werd gesloten met de Amerikanen. Ze wil Amerikaanse investeringen in Marokko stimuleren en presenteert zich als toegangspoort tot Europese en Afrikaanse markten en het Midden-Oosten.

Marokko wil sterk inzetten op onderzoek naar olie- en gasvoorraden. Internationale investeerders richten zich al lange tijd op zonne-energie en windmolenparken in Marokko, maar Europese en Amerikaanse bedrijven azen ook op concessies voor mogelijke oliewinning. Sommige olievoorraden zouden in de Westelijke Sahara te vinden zijn, waar Marokko door veel mensen als bezetter wordt gezien.

Illegaal

Kosmos Energy uit Texas is een bedrijf dat al voor de kust naar gas zoekt in drie velden in het zogenoemde Agadir Basin. Controversiëler zijn de plannen van Kosmos om vanaf oktober op land, bij Cap Boujdour in de Westelijke Sahara, naar olie te gaan zoeken.

Belangengroepen zoals Western Sahara Resource Watch (WSRW), betwisten de wettelijkheid van de buitenlandse aanwezigheid, zoals die van Kosmos. “De Sahrawi’s, de inheemse bewoners van de Westelijke Sahara, staan aan de zijlijn bij dit project”, zegt Erik Hagen, voorzitter van WSRW. “Ze willen dat de bedrijven vertrekken. Ze werken samen met de regering, een bezettingsmacht.”

Nadat de Westelijke Sahara in 1976 onafhankelijk werd van Spanje, nam Marokko het gebied in. Er volgden jaren van gewapende conflicten tussen Marokko en het door Algerije gesteunde Polisario Front. De annexatie van de Westelijke Sahara wordt internationaal niet erkend, maar wel gesteund door sommige landen.

Internationaal recht

In 2002 gaf Marokko het Amerikaanse bedrijf Kerr McGee en het Franse Total S.A. toestemming om te zoeken naar olie in de Westelijke Sahara. De Verenigde Naties reageerden daarop met de feitelijke erkenning van het Marokkaanse bestuur in de Westelijke Sahara. Specifieke contracten zijn op zichzelf niet illegaal, stelden de VN. Pas als bij verder onderzoek en winning de belangen van de bevolking van de Westelijke Sahara in het geding komen, schenden ze de principes van het internationale recht.

Sindsdien leggen zowel multinationale oliebedrijven als de belangengroepen die opkomen voor de Westelijke Sahara, die VN-opinie, ook wel de Corell Opinion genoemd, in hun voordeel uit.

Abi Nader van het Marokkaans-Amerikaanse Centrum voor Handel en Investeringen, zegt dat winning van mineralen economische voordelen oplevert voor de lokale bevolking. Zo ontstaan er bijvoorbeeld nieuwe banen.

Kosmos Energy verwijst ook naar de Corell Opinion. Het bedrijf stelt dat Marokko de opbrengsten van grondstoffenwinning in de Westelijke Sahara op een eerlijke manier wil delen met de inheemse bevolking. Hagen van WSRW zet echter vraagtekens bij die intenties van de Marokkaanse regering. Hij beweert dat de Sahrawi’s niet willen dat de Marokkaanse regering en multinationals in hun regio olie en gas winnen. Daarmee zouden de activiteiten van Kosmos volgens de Corell Opinion illegaal zijn. 

WSRW vraagt niet alleen Kosmos om te vertrekken uit de Westelijke Sahara, het dringt er ook bij het Amerikaanse boorbedrijf Atwood Oceanics op aan om het door Kosmos gewenste materieel voor Cap Boujdour niet te leveren. Beide bedrijven reageerden niet op een verzoek om een reactie geven.

Auteur: Bryant Harris