Islam Karimov, de autoritaire president van Oezbekistan
Nieuws, Wereld, Politiek -

Oezbeken zitten zonder gas ondanks overvloed

De Oezbeekse leider Islam Karimov bejubelde onlangs het Oezbeekse economische model, dat in 2011 geleid zou hebben tot een groei van het bruto binnenlands product (bbp) met 8,3 procent. Het volk merkt daar echter weinig van en heeft deze winter vooral te maken met stroomuitval en gastekorten.

donderdag 26 januari 2012 17:34
Spread the love

Tijdens een kabinetssessie op 19 januari zei Karimov dat de statistieken laten zien dat de economie het goed doet. De staatsmedia meldden een stevige economische groei. Internationale experts betwijfelen weliswaar of de officiële statistieken betrouwbaar zijn, maar de groei van het bbp is aannemelijk, aangezien Oezbekistan een grote aardgasexporteur is. De overheid lijkt de bevolking echter niet te laten delen in de inkomsten.

Burgers in Tasjkent en andere grote steden zeggen dagelijks gebrek te lijden. Vooral in de provincie Andijan zou het slecht gesteld zijn. Mensen moeten in lange rijen wachten bij tankstations en zitten thuis soms uren zonder verwarming of licht. In Tasjkent hoort stroomuitval bij het dagelijks leven: zelfs sommige bedrijven en kantoren in het stadscentrum hebben te horen gekregen dat ze – tot nader bericht – op woensdagochtenden geen stroom hebben.

Ouderen en armen

“Elders in het land is vaak geen stroom”, zegt een ondernemer uit Tasjkent. “Maar voor deze stroomuitval op woensdagochtend is geen verklaring gegeven.” 

Een 44-jarige huisvrouw uit Andijan die anoniem wil blijven, zegt dat de stroomuitval vooral ouderen en armen hard treft. “We hebben vijf of zes uur per dag geen stroom. Een enkele keer duurt de stroomuitval zelfs langer dan tien uur”, zegt ze. “Voor ouderen is dat erg moeilijk. Ze slapen altijd met kleren aan en gebruiken plastic flessen met warm water om warm te blijven. Onze buren hebben laatst een ambulance gebeld en de broeders moesten hulp verlenen zonder elektriciteit. Ze hadden kaarsen aangestoken.”

Bewoners van appartementen zijn aangesloten op gas, maar ook de gaslevering wordt geregeld onderbroken. Sommige bewoners tappen illegaal gas af uit het gemeentelijke netwerk, waardoor andere mensen extra problemen ondervinden, zegt ze.

Kolen en hout

“Sinds zeven of acht jaar gebruiken mensen zelfgemaakte gaspompen die op elektriciteit of batterijen werken”, legt ze uit. “Die pomp wordt aangesloten op een pijp en loopt naar een verwarmingstoestel. De verwarming werkt dan op de gasdruk. Maar tegelijkertijd heeft de buurman geen gas, want de pomp zuigt alles op.”

Afgelopen herfst hebben ambtenaren Andijan bezocht en aangekondigd dat er gastekorten zouden ontstaan, zegt ze. De bewoners werd geadviseerd maatregelen te nemen, zoals de aanschaf van verwarmingssystemen op kolen en hout.

“De mensen die dat advies hebben opgevolgd, zitten nu warm. Maar de rest zit in de kou”, zegt ze.

Brandstof voor auto’s is ook niet altijd verkrijgbaar, zegt medewerker van een tankstation in Andijan. Het tankstation levert zowel brandstof voor auto’s als gas voor verwarming. “Soms hebben we geen elektriciteit bij het tankstation en dan kunnen de auto’s niet tanken. Daardoor ontstaan er lange rijen. Al onze apparatuur werkt op stroom. Zonder stroom kunnen we niet werken.”

Onvrede

Een woordvoerster van Uztransgaz, het staatsbedrijf dat verantwoordelijk is voor de binnenlandse distributie en de export van gas, zegt dat alle provincies in Oezbekistan “voor 100 procent” gas hebben. “In sommige afgelegen regio’s is de druk misschien laag, maar daar kunnen wij niets aan doen.”

Er is echter niet onbeperkt gas beschikbaar, erkent ze. “We distribueren wat we hebben en proberen verstandig met gas om te gaan. We kunnen deze winter niet al het gas gebruiken, omdat we dan misschien volgend jaar te weinig hebben”, zegt ze.

Experts hebben alleen vermoedens over de oorzaak van de tekorten. Enerzijds lijkt de overheid prioriteit te geven aan export, om zoveel mogelijk buitenlandse valuta binnen te halen. Anderzijds is de bestaande binnenlandse infrastructuur slecht, waardoor de Oezbeken slecht bediend worden. 

“De autoriteiten weten dat het exporteren van aardgas meer oplevert dan binnenlandse verkoop”, zegt Sukhrobjon Ismoilov, directeur van de Expert Werkgroep, een niet-gouvernementeel netwerk van onafhankelijke experts in Oezbekistan. “Los van de winst die export oplevert, is er het probleem dat veel Oezbeken niet in staat zijn op tijd hun gasrekening te betalen.”

De slechte binnenlandse energievoorziening leidt tot veel onvrede, zegt Ajdar Kurtov, een analist bij het Russische Instituut voor Strategische Studies in Moskou. “Vooral in de winter is dat te merken. Ik verwacht echter niet dat het politieke gevolgen zal hebben. Oezbekistan is te vergelijken met Tadzjikistan in de tijd dat dat land telkens zonder stroom zat en er onrust heerste onder de bevolking. Ook daar veranderde niets. Het regime in Oezbekistan is nog veel strikter, dat zal voorlopig wel blijven zitten.”

take down
the paywall
steun ons nu!