Videoconferentie VS-president Joe Biden en Chinees president Xi Jinping op 18 maart 2022. Foto: Ministerie Buitenlandse Zaken China/Public Domain
Analyse - Gabrielle Lefèvre, Entre Les Lignes,

Oekraïne, de bel en de tijger…

Gabrielle Lefèvre analyseert de rol die China speelt in Oekraïne. Volgens China dragen de VS een zware verantwoordelijkheid in de uitbarsting van deze oorlog. Waarom werden de voorstellen niet ernstig overwogen die Rusland deed in de maanden voor de escalatie? De reden voor die weigering moet in de VS worden gezocht, niet in Rusland.

dinsdag 12 april 2022 16:15
Spread the love

 

“In elke oorlog wordt iedereen die voorzichtig is, die naar de argumenten van beide partijen luistert alvorens een standpunt te vormen, of die officiële informatie in twijfel trekt, onmiddellijk beschouwd als medeplichtig aan de vijand”, aldus historica Anne Morelli.

Daar doet DeWereldMorgen niet aan mee. Wij veroordelen heel sterk de militaire invasie van Rusland in Oekraïne en alle oorlogsmisdaden die gepleegd worden. Het is een criminele agressie die ingaat tegen het internationaal recht. Maar wij hoeden ons voor zwart-wit versies. De geopolitieke situatie is buitengewoon complex. Wij willen aspecten naar voor brengen die in de mainstream media worden verzwegen of onderbelicht, om alzo het debat meer genuanceerd te kunnen voeren. Geloof niets zomaar, ook onszelf niet. Blijf kritisch denken. (n.v.d.r.)

 

“Wie de tijger de bel aanbindt, moet die ook weer losmaken.” Met die woorden wijst de Chinese president Xi Jin Ping de Amerikaanse president Joe Biden op zijn verantwoordelijkheid in de uitbarsting van de oorlog die momenteel Oekraïne teistert. 1

De Chinese president doorziet maar al te goed de manoeuvres van de VS om de wereld te destabiliseren en de Amerikaanse militaire en economische suprematie te bestendigen. Dat is overigens niet zo moeilijk. Het volstaat de voorspellingen en analyses te lezen die in de VS zijn gepubliceerd. Marc Vandepitte heeft dat gedaan voor De Wereld Morgen.2

Het is een fascinerende lijst citaten die de mediatieke cinema van onze Belgische en Europese leiders nog absurder doet lijken maar wel klakkeloos wordt overgenomen door de mainstream media, voor wie ongetwijfeld een samenvatting van de verklaringen van de NAVO-leiders volstaat.

De Chinese president doorziet de manoeuvres van de VS om de wereld te destabiliseren en de Amerikaanse militaire en economische suprematie te bestendigen.

George Kennan bijvoorbeeld, de architect van de Koude Oorlog, verklaarde in 1998: ”De uitbreiding van de NAVO betekent het begin van een nieuwe Koude Oorlog. De Russen zullen geleidelijk almaar negatiever reageren en dat zal hun politiek beïnvloeden. Dat is een tragische blunder. Hier was geen enkele reden voor. (…)

“Ongetwijfeld zal Rusland slecht reageren. En vervolgens zullen [de voorstanders van de uitbreiding van de NAVO] verklaren dat we altijd hebben gezegd dat de Russen zo waren, maar dat is gewoon fout.”

Kissinger

Henry Kissinger. Foto: Marsha Miller, Flickr

Henry Kissinger, voormalig minister van Buitenlandse Zaken van de VS, zat op dezelfde lijn:

“Als Oekraïne wil overleven en zich ontwikkelen, mag het geen voorpost zijn van een of ander kamp – het land moet een brug slaan tussen de twee kampen. (…) Het Westen moet begrijpen dat Oekraïne nooit zomaar een buitenlandse natie kan zijn voor Rusland. Zelfs beroemde dissidenten als Alexandr Solzjenitsyn en Josip Brodsky hebben benadrukt dat Oekraïne integraal deel uitmaakt van de Russische geschiedenis en eigenlijk van Rusland. Oekraïne zou geen lid mogen worden van de NAVO.”

“Als Oekraïne wil overleven en zich ontwikkelen, mag het geen voorpost zijn van een of ander kamp – het land moet een brug slaan tussen de twee kampen.”

Kissinger wist waarover hij sprak. Hij was immers de grote strateeg van de uiterst brutale Vietnamoorlog die niet alleen de strijdkrachten maar ook de burgerbevolking van Vietnam en Cambodja met napalm bestookte; die Latijns-Amerika destabiliseerde, te beginnen met de moordende staatsgreep van generaal Pinochet en de dood van president Salvador Allende, wiens beleid inging tegen de economische belangen van de VS in zijn land…

Henry Kissinger belichaamt perfect dit begrip van “het vrije Westen” waarmee gezwaaid wordt om de belangen van de VS te verdedigen, de slogan “America First” van alle Amerikaanse presidenten na hem. Maar de huidige strategische fout heeft hij wel goed ingeschat.

John Mearsheimer, een van de belangrijkste geopolitieke experts van de VS, herinnerde ons in 2015 al aan de “Monroedoctrine”, het eeuwige kompas dat de koers van de VS bepaalt:

“Rusland is een grootmacht, het heeft er geen enkel belang bij dat de VS en zijn bondgenoten de hand leggen op een uitgestrekte ruimte van groot strategisch belang aan zijn westelijke grens, die dan bij het Westen zou horen.”

“Dat zou toch geen verrassing mogen zijn voor de VS, iedereen heeft weet van onze Monroedoctrine. En die doctrine stipuleert dat het westelijk halfrond onze achtertuin is en dat niemand uit een veraf gelegen gebied troepen mag overbrengen naar dat deel van de wereld.”

John Mearsheimer

John Mearsheimer. Foto: Chatham House, Wikimedia Commons / CC-BY-2.0

“Herinner je je nog hoe woedend we waren toen de Sovjets raketten wilden plaatsen in Cuba? Dat was onaanvaardbaar. Niemand mag strijdkrachten of militair materieel stationeren in het westelijk halfrond. Dat is de Monroedoctrine.”

“Niemand moet dan ook verrast zijn dat de Russen ontzet waren bij het idee dat de VS Oekraïne zou inlijven bij het Westen.”

“Kun je je inbeelden dat binnen twintig jaar een machtig China een militaire alliantie zou sluiten met Canada en Mexico en troepen zou stationeren op Canadese of Mexicaanse bodem en wij dat geen probleem zouden vinden?”

“Niemand moet dan ook verrast zijn dat de Russen ontzet waren bij het idee dat de VS Oekraïne zou inlijven bij het Westen. (…) Toch zijn we ons blijven inspannen om Oekraïne te integreren.”

“Het Westen stuurt Oekraïne in de verkeerde richting met op het einde van de rit een compleet verwoest land. En als je denkt dat we het nu al moeilijk hebben met de Russen, wat zal het dan zijn met de Chinezen?“

Volgend citaat uit 1996 is van William Perry, defensieminister onder Bill Clinton, over de dreiging van een kernoorlog:

“We moesten blijven samenwerken met Rusland en ik was bang dat de uitbreiding van de NAVO in die tijd ons in de omgekeerde richting zou sturen. Ik vreesde het ergste voor de positieve relaties die we zo moeizaam en geduldig hadden opgebouwd in de periode na de Koude Oorlog.”

“We hadden meer tijd nodig om Rusland, die andere grote kernmogendheid, in de westerse veiligheidsstructuur op te nemen. Ik hield er rekening mee dat Rusland nog altijd beschikte over een enorm nucleair arsenaal. Voor mij was het behoud van die positieve relatie de prioriteit, vooral met het oog op de afbouw van de kerndreiging.”

Het Russische vredesvoorstel

Wat heeft de Russische “tijger” bewogen tot die gewapende inval, die overigens ontoelaatbaar, onaanvaardbaar en volgens het internationaal recht volledig te veroordelen is? Om dat te begrijpen moeten we het hebben over de afwijzing door de VS van het Russische vredesvoorstel van 15 december van vorig jaar. Journalist Manlio Dinucci berichtte erover in Il Manifesto van 21 december:3

“De Russische Federatie heeft op 15 december aan de VS een Ontwerpverdrag en een Ontwerpakkoord overgemaakt dat de groeiende spanning tussen beide partijen moet verminderen. Twee dagen lager, op 17 december, maakte het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken de twee documenten openbaar.

“We moesten blijven samenwerken met Rusland en ik was bang dat de uitbreiding van de NAVO in die tijd ons in de omgekeerde richting zou sturen.”

Het Ontwerpverdrag voorziet in Artikel 1 dat elke partij “zich onthoudt van elke actie die invloed heeft op de veiligheid van de andere partij”, en in Artikel 2 dat elke partij “erop toeziet dat alle internationale organisaties en militaire allianties waaraan zij deelneemt, de beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties naleven.”

In Artikel 3 verbinden beide partijen er zich toe “geen gebruik te maken van het grondgebied van andere staten om een gewapende aanval tegen de andere partij voor te bereiden of uit te voeren”. Artikel 4 voorziet dan “dat de VS geen militaire basissen zal installeren op het grondgebied van staten van de voormalige USSR die geen lid zijn van de NAVO”, en “de toetreding van staten van de voormalige Sovjet-Unie tot de NAVO zullen vermijden door een latere uitbreiding naar het Oosten te verhinderen.”

In Artikel 5 “onthouden beide partijen zich van het ontplooien van troepen en hun bewapening, ook in het kader van een militaire alliantie, in die gebieden waar zulke ontplooiing door de andere partij kan beschouwd worden als een bedreiging van haar eigen nationale veiligheid”.

Artikel 4 voorziet dan “dat de VS de toetreding van staten van de voormalige Sovjet-Unie tot de NAVO zullen vermijden door een latere uitbreiding naar het Oosten te verhinderen.”

Zo zullen ze zich onthouden van “het inzetten van al dan niet met kernwapens uitgeruste bommenwerpers, en van oorlogsschepen in de gebieden buiten het luchtruim en de nationale territoriale wateren, van waaruit zij doelwitten op het grondgebied van de andere partij zouden kunnen aanvallen.”

In Artikel 6 verbinden beide partijen er zich toe “geen gebruik te maken van grond-grondraketten voor middellange afstand buiten hun territoriale wateren, noch in de zones van hun grondgebied van waaruit zulke wapens doelwitten op het grondgebied van de andere partij kunnen aanvallen.”

Tot slot voorziet Artikel 7 dat “beide partijen zich onthouden van het ontplooien van kernwapens buiten hun nationaal grondgebied en de reeds ontplooide wapens in het buitenland terughalen” en dat “zij geen militair of burgerpersoneel van niet-kernstaten zullen opleiden in het gebruik van kernwapens noch manoeuvres zullen houden die in het gebruik van kernwapens voorzien”.

Het Ontwerpakkoord dan legt de procedures vast voor de uitvoering van het verdrag op basis van de verbintenis dat beide partijen “elke onenigheid in hun relaties vreedzaam zullen oplossen” en “gebruik zullen maken van de bilaterale mechanismen voor raadpleging en informatie, met inbegrip van rechtstreekse telefoonlijnen voor dringend contact.”

Het ministerie van Buitenlandse Zaken deelt mee dat de Amerikaanse partij gedetailleerde uitleg heeft gekregen over de argumentatie van de Russische benadering en hoopt dat de VS in de nabije toekomst zullen overgaan tot ernstige gesprekken met Rusland over deze kritieke kwestie. (…)

Deze oorlog onderstreept de flagrante mislukking van de VN en vooral de Europese leiders, die zich volledig hebben onderworpen aan de dictaten van de VS.

We hebben gezien wat ervan in huis is gekomen: de NAVO is blijven troepen en wapens overbrengen naar de basissen in landen in de nabijheid van Rusland, heeft het Oekraïense leger bewapend, heeft luidkeels uitgebazuind dat Europa Oekraïne moest integreren… Maar de Russische tijger is tot de aanval overgegaan. Met alle catastrofale gevolgen van dien…

Betoging voor vreedzame co-existentie

Naast het totale drama voor de burgerbevolking die wordt opgeofferd aan de politiek van de grootmachten, moeten we jammer genoeg ook vaststellen dat de gebruikelijke mechanismen van diplomatie, vreedzame onderhandelingen en multilateralisme hebben afgedaan.

Deze oorlog onderstreept de flagrante mislukking van de Verenigde Naties en vooral de Europese leiders, die zich volledig hebben onderworpen aan de dictaten van de VS in plaats van een eigen Europese diplomatie uit te werken ter bescherming van hun burgers.

Deze oorlog illustreert daarentegen de triomf van de wapenhandelaars, de kortzichtige militairen, de extreemrechtse oorlogsfanaten, de aangewakkerde nationalismes. Hij katapulteert ons terug naar de vorige eeuw terwijl er dringend moet gewerkt worden aan de opbouw van een andere wereld, een multipolaire wereld met als belangrijkste doelstelling de overleving van de mensheid.

Gelukkig zijn er ook stemmen die ons herinneren aan de elementaire beginselen van de vreedzame co-existentie. De voormalige premier van Frankrijk Dominique de Villepin bijvoorbeeld die opteert voor een verstandige aanpak:

Gelukkig zijn er ook stemmen die ons herinneren aan de elementaire beginselen van de vreedzame co-existentie.

“We moeten de grootst mogelijke consensus zoeken door te tonen dat Europa bereid is om mee te werken aan een diepgaande hervorming van de internationale orde, door de dreigende bouw van een nieuwe muur op onze planeet af te wijzen, door blijk te geven van de nodige verbeeldingskracht voor de opstelling van nieuwe gemeenschappelijke regels.”4

Vredesbetoging 27 maart.

Vredesbetoging 27 maart. Foto: Koen Ooms

Op zondag 27 maart stapten 2.500 betogers door de straten van Brussel. Zij betoogden voor vrede, vreedzame co-existentie en de opbouw van evenwichtige relaties die de rechten van alle volkeren respecteren. Zij steunen de hulp aan de burgerslachtoffers.

Ze zeggen neen tegen de oorlog, de ongebreidelde bewapening, de bedrieglijke propaganda van onze leiders en ontmaskeren hun onbekwaamheid om de veiligheid van iedereen te waarborgen, te beginnen met energieveiligheid en een economische en sociale overgang die het klimaat redt en ons een toekomst garandeert.5

 

L’Ukraine, la clochette et le tigre werd vertaald door Marina Mommerency

Notes:

3   “Manœuvre agressive” russe : Moscou propose la paix”, artikel van Manlio Dinucci in Il Manifesto, 21 december 2021. La Russie présente ses exigences pour limiter l’influence de l’OTAN et des Etats-Unis dans son voisinage

4   “Ne commettons pas l’erreur de faire du départ de Poutine un préalable”. Interview met Dominique de Villepin. LENA (Le Soir), 23 maart 2022.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!