De betoging in Tokio bracht bijna vijfduizend deelnemers op de been en was daarmee volgens de organisatoren de grootste protestactie van de voorbije jaren in Japan.
Werkloze jongeren
Het land kampt al veel langer dan Noord-Amerika en West-Europa met periodes van recessie afgewisseld met trage groei. De slabakkende economie en de snelle vergrijzing van de bevolking geeft aanleiding tot afdankingen en bezuinigingen.
Ongeveer 5 procent van de actieve bevolking in Japan is werkloos; onder jongeren loopt dat cijfer op tot 9 procent. Bijna de helft van de jonge Japanners die aan het werk zijn, hebben geen vast contract, en sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog kregen ook nooit minder pas afgestudeerde Japanners banen aangeboden.
“Ik ben kwaad en gefrustreerd en maak me zorgen over de toekomst”, zegt Ichie Kumagai, een 28-jarige kinderverzorgster uit Osaka die erbij was in Tokio. “Jongeren als ik kijken aan tegen een hopeloze situatie. De politici en de maatschappij zitten niet met ons in.”
Hervormingen
De Japanse versie van de Witte Woede resulteerde eerder dit jaar in de verhoging van het minimumloon voor kinderverzorgers tot een kleine 6,5 euro per uur, 35 eurocent meer dan in 2010. Volgens Kumagai was haar loon daarvoor zes jaar onveranderd gebleven. Ze werkt minstens twaalf uur per dag en krijgt geen vergoeding voor overuren. De Japanse kinderverzorgers protesteren ook tegen geplande hervormingen die werkgevers zouden toelaten deeltijdse contracten aan te bieden en tot dertig kinderen aan één verzorger toe te wijzen.
Kumagai zegt dat ze het niet eens is met de redenering van de regering dat de aanhoudende recessie hervormingen en bezuinigingen onvermijdbaar maakt. Het verzet in Noord-Amerika en West-Europe tegen de bezuinigingen die daar worden doorgevoerd, inspireert het Japanse protest.
“Maar we willen onze eigen weg vinden naar een stabiele toekomst”, zegt Makoto Kawazoe van de Jongerenvakbond van Kanto. Werkgelegenheid voor jongeren is cruciaal voor de toekomst van de Japanse economie, oordeelt Kawazoe.
De Nationale Vakbondsfederatie, een vakbondskoepel die zijn sporen verdiend heeft in de strijd voor de rechten van huispersoneel, breekt onder meer een lans voor financiële steun voor jongeren die opleidingen volgen of stages volgen terwijl ze wachten op een baan. Volgens de vakbond moeten bedrijven er ook toe aangezet worden stabiele contracten met hun werknemers te sluiten.
Aanpassen aan globalisering
Experts vinden de eisen eenzijdig. Volgens Daiji Kawaguchi, hoogleraar economie aan de Hitotsubashi-universiteit in Tokio, moeten jongeren ook zelf meer doen om hun kansen te verbeteren. “Jongeren moeten vaardigheden verwerven om zich staande te houden in een toenemend geglobaliseerde markt. Door alleen te focussen op de uitbreiding van het veiligheidsnet, stelt de beweging zich zwak op.”
Andere economen wijzen op de enorme uitdagingen waarvoor de Japanse bedrijven staan. De productie verhuist naar goedkopere landen en Japanse bedrijven moeten veel efficiënter gaan werken om de concurrentie met Zuid-Korea en andere opkomende economieën aan te kunnen.
Volgens Masao Fukunaga, een onderzoeker die rond het bruto nationaal geluk werkt, is de droom van Japanse jongeren over een stabiele toekomst geworteld in herinneringen aan het Japan van de voorbije decennia, toen de economie maar bleef groeien en banen voor het leven waren. “Dat tijdperk loopt op zijn einde in Japan”, zegt Fukunaga. “De toekomst is moeilijk, en ik hoop dat de jongeren die op straat komen om hulp te vragen, ook die nieuwe realiteit aanpakken.”
