Slechts 42 procent van de Amerikanen begaf zich gisteren naar de stembus voor tussentijdse verkiezingen. De uitslag wijst op een grote ontevredenheid over de Democraten. In het Huis van Afgevaardigden veroveren de Republikeinen 240 zetels, tegenover 184 zetels voor de Democraten. 11 zetels blijven onbeslist (18u). De Republikeinen snoepen een zestigtal zetels af van de Democraten. Dat is aanzienlijk meer dan de 39 zitjes die ze nodig hadden om een meerderheid te behalen in het Huis. Het is de grootste politieke verschuiving sinds 1948.

Senaatszetels

In de Senaat behouden de Democraten een nipte meerderheid met 51 zetels tegenover 47 zetels voor de Republikeinen. Drie zetels blijven onbeslist. Eén Democratische nederlaag is heel symbolisch: Mark Kirk wint in Illinois de zetel die president Barack Obama ooit bezette. De Democraat Alexi Giannoulias, een vriend van Obama, beet daar in het zand.

Tea Party-leden Marco Rubio en Rand Paul winnen een zitje in de Senaat, respectievelijk in Florida en Kentucky. Tea Party-lid Mike Lee won een Senaatszetel in Utah. Lee dreigde onlangs met een sluiting van de overheid als Obama niet instemde met een besparing van 40 procent.

In South-Carolina wint de beruchte klimaatscepticus Jim De Mint. Volgens CNN zei hij in zijn overwinningspeech bereid te zijn om samen te werken met iedereen die voorstander is van een minimale staatsinmenging. Een compromis zoeken met mensen die hier niet in geloven, ziet hij niet zitten.

Tea Party-leden verliezen ook zetels

Hoewel de Tea Party nu 39 Congres-leden telt, zijn er ook enkele belangrijke verliezers. Sharron Angle, bekend om haar radicale opvattingen over onder andere de afschaffing van het publiek onderwijs en de Verenigde Naties, verloor in Nevada de strijd van fractieleider Harry Reid. Christine O’Donnell, een kandidate die bekendheid verwierf met haar strijd tegen masturbatie, verloor tegen haar democratische rivaal Chris Coons in Delaware.

“Hoewel verwacht werd dat de oerconservatieve Tea Party aan de basis zou liggen van de Republikeinse overwinning, blijkt dat de liberale vleugel van de Republikeinen, ook wel ‘de groep McCain’ genoemd, ook zijn steentje heeft bijgedragen aan het succes”, zegt professor Herman Matthijs, Amerikakenner aan de Vrije Universiteit Brussel.

Enorme uitdaging

Volgens filmmaker Michael Moore zijn de progressieve kiezers het beu dat de Democraten hun beloftes niet nakomen. “Indien Obama oorlog blijft voeren, als hij de macht van Wall Street niet breekt en Amerika de volgende twee jaar nog eens door een crisis moet, dreigt hij te maken te krijgen met een uitdager op links”, zegt Michael Moore. Hij vreest een herhaling van het scenario uit 2000 toen ex-president George Bush kon profiteren van de progressieve stemmen die naar Ralph Nader gingen ten koste van de democratische presidentskandidaat Al Gore.

Maar net op links wordt de bewegingsruimte van Obama zeer klein. “Obama zal rekening moeten houden met de Republikeinen. Het zal ervan afhangen hoe de Democraten en de Republikeinen elkaar gaan vinden in de grote budgettaire en economische dossiers die moeten worden opgelost. Bill Clinton was in 1994 na twee jaar ook zijn meerderheid kwijt in de Congresverkiezingen. Toch is hij uiteindelijk een succesvolle president geworden. Obama zal zich moeten herpakken en rekening houden met de verkiezingen binnen twee jaar”, besluit Matthijs.