Doodseskaders, live on camera

De video, toevallig opgenomen door een veiligheidscamera van een warenhuis, is huiveringwekkend. Vijf jongeren zijn aan het wandelen in een rustige straat in Tegucigalpa, Honduras. Een grote terreinwagen nadert, gevolgd door een andere. 

Twee gemaskerde mannen met kogelvrije vesten springen snel uit het eerste voertuig, met getrokken AK-47’s. De twee jongeren die zich het dichtst bij de voertuigen bevinden, merken dat ze geen kans hebben om weg te vluchten en blijven stilstaan met de handen in de lucht.

De andere drie jongeren spurten weg, achtervolgd door kogels van de tweede ploeg moordenaars. Wonder boven wonder lukt het hen om te ontsnappen met één gewonde. De twee achtergebleven jongeren die zich overgaven worden gedwongen neer te liggen met hun gezicht naar de grond gericht.

De studenten, broers van 18 en 20 jaar oud, worden voor de camera snel afgemaakt met kogels in het achterhoofd. Minder dan 40 seconden na hun komst, rijden de moordenaars weg om nooit meer te worden teruggevonden.

Het hoge niveau van professionele training en de modus operandi van de moordenaars heeft vele waarnemers tot de conclusie gebracht dat dit een operatie gesteund door de overheid was. De video werd verleden maand online gezet door de krant El Heraldo. De moord dateert reeds van november verleden jaar. Er hebben nog geen arrestaties plaatsgevonden.

Amerikaanse betrokkenheid

Nu komt de regering van Obama onder vuur voor haar rol in het bewapenen en financieren van de moorddadige Hondurese politie, dat is in strijd met de Amerikaanse wet. Volgens een wet, genoemd naar de senator van Vermont, Patrick Leahy, is het de Amerikaanse overheid niet toegestaan om buitenlandse militaire eenheden, die grove schendingen van de mensenrechten ongestraft hebben gepleegd, te financieren.

De directeur-generaal van de nationale politie van Honduras, Juan Carlos Bonilla, is zelf betrokken bij de moorden door de doodseskaders. Leden van het Amerikaanse Congres hebben hierover reeds geklaagd sinds Bonilla in mei verleden jaar werd benoemd.

Dankzij een aantal excellente onderzoeksverslagen van Associated Press in de laatste paar weken – die aantonen dat alle politie-eenheden onder Bonilla’s bevel staan – is het duidelijker geworden dat de Amerikaanse financiering van de Hondurese politie illegaal is.

Nu zullen we zien of ‘rechtsstaat’ of ‘scheiding der machten’ nog veel betekent in de hoofdstad van het land dat er van houdt om ‘minder ontwikkelde’ landen de les te spellen over deze principes.

Onze smeerlappen zijn ‘geen’ smeerlappen

Waarom zou de regering van Obama zo koppig het Congres bedriegen en trotseren om de doodseskaderregering in Honduras te steunen? Om dit probleem te beantwoorden moeten we kijken naar hoe de huidige regering van Honduras aan de macht kwam, en welke cruciale rol de gewelddadige onderdrukking van de politieke oppositie speelt in het behouden van de macht.

De regering van de president van Honduras, Pepe Lobo, werd ‘verkozen’ na een militaire staatsgreep die de democratisch verkozen regering van president Mel Zelaya in juni 2009 omverwierp. Zelaya vertelde later aan de pers dat Washington betrokken was bij de coup zelf. Dit is heel geloofwaardig, hoewel er slechts indirecte bewijzen voor waren.

Maar wat we zeker weten, is dat Obama’s regering zwaar betrokken was bij deoverlevingsstrijd van de regering die de staatsgreep uitvoerde en bij de legitimering ervan. Washington ondersteunde Lobo’s verkiezing in november 2009, tegen de oppositie van vrijwel het gehele halfrond in. De Organisatie van Amerikaanse Staten en de Europese Unie weigerden waarnemers te sturen naar de verkiezingen die door het grootste deel van de wereld gezien werden als duidelijk onwettig.

Steun voor democratie, the American way

De staatsgreep ontketende een golf van geweld tegen politieke dissidenten, een golf die nog steeds doorgaat tot op de dag van vandaag.

Zelfs de Waarheids- en Verzoeningscommissie, door de staatsgreepregering zelf opgericht, vond dat de regering “politieke vervolging bedreven had … en dat ze verantwoordelijk was voor een aantal moorden gepleegd door staatsagenten en zij die handelen in hun opdracht, naast de wijdverspreide en gewelddadige onderdrukking van het recht op meningsuiting, vergadering, vereniging…”.

Dit werd opgemerkt door het Centrum voor Constitutionele Rechten (CCR) in New York en de in Parijs gevestigde Internationale Federatie voor de Mensenrechten (FIDH), in hun rapport aan het Internationaal Strafhof. Dit CCR/FIDH-rapport noemt ook “meer dan 100 moorden, waarvan de meeste selectief, of doelgericht zijn, die zelfs nog voorkomen nadat twee waarheidscommissies hun onderzoek hebben afgesloten”.

Hun rapport gaat door tot en met oktober 2012:

“De moorden zijn een gruwelijke uiting van de bredere aanval die ook wordt gekenmerkt door doodsbedreigingen tegen activisten, advocaten, journalisten, vakbondsleden en campesinos (landarbeiders), alsmede poging tot moord, foltering, seksueel geweld, willekeurige arrestaties en detenties. De tweede, onafhankelijke waarheidscommissie beschreef de ‘aanval’ door het regime als één vorm van terreur als middel van sociale controle….”

Verkiezingen in 2014

Dat brengt ons tot de verkiezingen die gepland zijn voor later dit jaar. Er is weer een sociaaldemocratische partij in de race, met inbegrip van mensen die moedig de democratie verdedigden tegen de militaire staatsgreep van 2009. Hun kandidate is Xiomara Castro de Zelaya, de vrouw van de president waartegen Washington zo hard had gewerkt om zich van hem te ontdoen.

Deze partij is één van de slachtoffers van de politieke repressie van de overheid: in november werd kandidaat-burgemeester Edgardo Adalid Motiño neergeschoten na het bijwonen van een rally voor Xiomara Zelaya.

Dus daar heb je het. Een doodseskaderregering is misschien niet de eerste keus van Obama voor Honduras, maar hij verkiest die boven een andere, linkse regering die de mensen zouden verkiezen indien ze de kans kregen om vrije verkiezingen te organiseren. De huidige regering is van Washington, net als de Amerikaanse militaire basis die het Pentagon daar voor onbepaalde tijd wil behouden.

Als dat allemaal walgelijk klinkt, en doet denken aan president Reagans doodseskaderregeringen in Centraal-Amerika van de jaren 1980, is het omdat het beide is. De vraag op dit moment is wat de leden van het Amerikaanse Congres eraan gaan doen.

Mark Weisbrot is econoom en codirecteur van het Center for Economic and Policy Research. Hij is coauteur, met Dean Baker, van het boek ‘Social Security: the Phony Crisis‘.

Deze vertaling is verzorgd door Bavo Vanoost.