De Standaard had het gisteren over de vakantiereis van onze nieuwe koninklijke gezagsdragers: Prinses Elisabeth mag niet in hetzelfde vliegtuig als koning Filip. Ons koningspaar is dus voorzichtig: omwille van een vliegtuigcrash mag de troon niet ontsnappen aan de rechtstreekse lijn. Zus Astrid en broer Laurent hoeven zich niet veel illusies te maken en halfzus Delphine mag het al helemaal schudden. Door met twee afzonderlijke vliegtuigen te reizen blijft de opvolging gevrijwaard. “Eenvoudigweg een kwestie van gezond verstand”, zegt het paleis.
Andere monarchieën passen deze traditie eveneens toe en ook bij de vroegere Fortis-top was dit principe heilig – maar wel om andere redenen. Nochtans is hier geen sprake van royalty. Adellijke titels: dat wel; sommigen brachten het zelfs tot graaf of bankster. Die heren beschikten in de gloriedagen over een privéjet, maar samen zaten ze er dus nooit in.
In 2007 schafte de beursgenoteerde groep zich een Citation Excel aan. Het toestel vloog rond met registratienummer 00-FTS. Het werd gebouwd door het Amerikaanse bedrijf Cessna. In die dagen mocht het wel iets kosten en toen was Fortis ook op overnamejacht. Her en der werden financiële instellingen ingelijfd en een nieuwe eigenaar die kwam aanvliegen op eigen vleugels: dat maakt altijd en overal indruk.
Samen met de Royal Bank of Scotland en het Spaanse Santander nam Fortis ook de Nederlandse ABN Amro Bank over en er moest natuurlijk ook een bezoek gebracht worden aan de ABN Amro-hoofdzetel in Amsterdam. De toenmalige top oordeelde dat het voor internationale verplaatsingen beter was de directieploeg op te delen. Sommigen mochten met het privévliegtuig mee – de golfsticks verdwenen in het bagageruim. Voor anderen werd toch nog een lijnvlucht geboekt. Business Class natuurlijk, aan been- en buikruimte mocht het hen nooit ontbreken.
Stel je voor dat de hele Fortisbende omkwam bij een vliegtuigcrash: dat zou de groep nooit hebben overleefd! Toch ging het boeltje in 2008 op de fles. Alras bleek dat men zich had verslikt in de aanschaf van ABN Amro. Als puntje bij paaltje kwam, ontbraken de centen. Allerlei aandeelhouders voelden zich bekocht en de belastingbetaler mocht de rekening oprapen.
Het was meteen gedaan met vliegen. De Tijd schreef later dat de privéjet verkocht werd en stelde dat de koper er naar alle waarschijnlijkheid een bedrag tussen de 5 en 7 miljoen dollar voor neertelde. Het zou Ageas (de Belgische erfgenaam) geweest zijn dat het vliegtuig van de hand deed.
In België en in Nederland is het gerecht geïnteresseerd in wat de heren Fortis-topbankiers toen allemaal hebben uitgespookt. Bij ons vroeg het parket van Brussel de doorverwijzing naar de correctionele rechtbank van zeven ex-toplui van de gevallen bankengroep. Ex-voorzitter Maurice Lippens, ex-CEO Jean-Paul Votron, diens opvolger Herman Verwilst, ex-CFO Gilbert Mittler, diens voormalige rechterhand Lars Machenil, Filip Dierckx (de huidige directeur van Febelfin) en de ondertussen gepensioneerde Reginald De Gols bereiden zich ongetwijfeld voor op de rechtsgang.
In juni kreeg Ageas van toezichthouder FSMA een boete van een half miljoen euro wegens misleidende communicatie tijdens de Fortis-periode. Ageas meldde dat zelf in een persbericht en stelde dat het in beroep ging. Het kreeg de boete onder andere voor de communicatie in het kader van de misgelopen poging om ABN Amro over te nemen. Fortis-CEO Jean-Paul Votron en financieel directeur Gilbert Mittler werden door de FSMA met een boete van 400.000 euro bedacht en collega Herman Verwilst kreeg er ééntje van 250.000 euro.
In Nederland maalt de juridische molen iets sneller. Ook de Nederlandse toezichthouder AFM heeft Ageas al menen te moeten straffen, maar ook hiertegen ging men in beroep. En op 15 februari 2012 werden Votron en Mittler door een rechtbank in Utrecht veroordeeld wegens misleiding van beleggers. In het arrest luidde het dat er onjuiste en misleidende informatie openbaar gemaakt werd over de solvabiliteit van de onderneming. Ook de groep Fortis zelf werd schuldig bevonden en als erfgenaam deelde Ageas dus ook terug in de klappen. Allen tekenden beroep aan.
Binnenkort worden enkele ‘topbankiers’ dus weer in Nederland verwacht om er zich voor het gerecht te verantwoorden in het kader van de beroepsprocedure. Hopelijk geraken ze tijdig over de Moerdijk. Met de Fyra lukt dat niet langer, maar ook op de Citation Excel 00-FTS hoeven ze niet meer te rekenen.
(deze bijdrage verscheen ook op www.openbarebank.be)
