Een ongekende staatsroof

Op vrijdag 11 februari heeft president Biden een uitvoeringsbesluit ondertekend waarbij de tegoeden van de Afghaanse centrale bank in de Verenigde Staten in beslag worden genomen. Deze tegoeden, ten bedrage van 7 miljard dollar in goud of schatkistcertificaten, waren bevroren sinds het vertrek van de VS troepen uit Kaboel.

Een dergelijke daad is volstrekt ongehoord en is eenvoudigweg een operatie van staatsroof. Natuurlijk gebruikt Washington al lang economische druk als wapen tegen zijn tegenstanders. Embargo’s, blokkades, boycots, bevriezing van tegoeden, enz. maken al lang deel uit van het oorlogsarsenaal van Washington.

De blokkade tegen Cuba is daarvan een goed voorbeeld. Die duurt al sinds 1962 en wordt elk jaar veroordeeld door de Algemene Vergadering van de VN. De verliezen voor Cuba ten gevolge van deze blokkade worden geraamd op 144 miljard dollar. Noch de Verenigde Staten, noch enige andere staat heeft het echter ooit aangedurfd beslag te leggen op de tegoeden van een buitenlandse staat.

Noch de Verenigde Staten, noch enige andere staat heeft het echter ooit aangedurfd beslag te leggen op de tegoeden van een buitenlandse staat.

Het uitvoeringsbevel van Biden is volgens een wet zelf in de VS zelfs onwettig op grond van de zogenaamde ‘Foreign Sovereign Immunities Act’. Krachtens deze wet hebben de VS niet het recht om controle uit te oefenen op de hoeveelheid geld die de centrale bank van een vreemde staat in New York deponeert om de koers van zijn nationale munt te stabiliseren door dollars te verkopen of te kopen.

Het feit dat de dollar de internationale valuta blijft, dwingt de centrale banken van alle landen een deel van hun tegoeden in de Verenigde Staten onder te brengen. De hoogleraar internationaal bankrecht Jean Pierre Mattout vat de stand van het internationaal recht ter zake als volgt samen: “In beginsel zijn deze reserves beschermd, aangezien zij geacht worden te worden gebruikt voor de soevereine functies van een staat. In de VS zijn ze beschermd tegen inbeslagname krachtens de Foreign Sovereign Immunities Act”.

Biden beroept zich op de ‘strijd tegen het terrorisme’ om de schending van het Amerikaanse en internationale recht te rechtvaardigen. Hij schept aldus een juridisch precedent dat in de toekomst op vele andere staten zou kunnen worden toegepast om hun monetair beleid te destabiliseren.

De Afghaanse regering wordt met deze maatregel beroofd van een essentieel onderdeel van haar monetair beleid. Dat wordt onderstreept door een woordvoerder van de Afghaanse regering, Suhail Shaheen: “De reserves van de centrale bank van Afghanistan zijn eigendom van het Afghaanse volk en de centrale bank is een onafhankelijke entiteit. Wij dringen aan op de onmiddellijke vrijgave van al deze reserves, die van essentieel belang zijn voor de uitvoering van ons monetair beleid.”

In de praktijk zal de uitvoering van het decreet leiden tot een totale ineenstorting van de Afghaanse munt.

“Dit besluit is niets anders dan een straf voor het Afghaanse volk dat zich reeds in een zeer ernstige voedselcrisis bevindt. We roepen Mr. Biden op om op zijn beslissing terug te komen.” In de praktijk zal de uitvoering van het decreet leiden tot een totale ineenstorting van de Afghaanse munt.

Maar het decreet van de VS beperkt zich niet tot dit eerste schandaal. Het geeft ook de bestemming van het gestolen geld aan. De helft van dit bedrag, d.w.z. 3,5 miljard dollar, is bestemd voor een onafhankelijk investeringsfonds dat de Afghaanse bevolking moet helpen zonder tussenkomst van de regering in Kaboel. Met andere woorden, Washington krijgt een extra instrument in handen waarmee het zich kan mengen in de interne aangelegenheden van een soevereine staat.

We kunnen van de Afghaanse regering denken wat we willen en het niet in ons hart dragen, maar dat verandert niets aan het feit dat buitenlandse inmenging wordt gelegaliseerd in naam van de strijd tegen het terrorisme. Wat onze analyse van de situatie in Afghanistan ook moge zijn, het is het Afghaanse volk dat het recht heeft te beslissen wat goed of slecht voor hen is. Afwijken van dit beginsel is eenvoudigweg kolonialistische en imperialistische logica’s steunen die buitenlandse inmenging rechtvaardigen op grond van een pseudo ‘beschavingsmissie’, een zogenaamde ‘plicht tot inmenging’ of een vermeende ‘plicht om een volk in gevaar bij te staan’.

Het Afghaanse volk heeft het recht te beslissen wat goed of slecht voor hen is. Hen dat ontzeggen is een kolonialistische en imperialistische logica steunen.

Maar het schandaal van het decreet houdt hier niet op. Volgens de regering Biden is de tweede helft van de buit bestemd voor de schadeloosstelling van de slachtoffers van 11 september. Het maakt Washington niet uit dat er geen Afghanen hebben deelgenomen aan deze aanvallen.

De politicoloog Jacques Fat vat wat we nu weten over de daders van de aanslagen van 11 september als volgt samen: “Het was niet Afghanistan en het waren niet de Afghanen die op 11 september 2001 in New York 3.000 mensen doodden. Van de 19 terroristen waren 15 Saoediërs. De anderen kwamen uit Jemen, Libanon, Egypte en de Verenigde Arabische Emiraten.

Wij weten hoeveel individuen, rijke persoonlijkheden en Saoedische ‘geestelijken’ of sjeiks hebben deelgenomen aan de financiering van het jihadisme en aldus een financiële en ideologische motivatie hebben gevonden voor hun politieke doelstellingen. Het is echter nooit bewezen dat Afghanistan, toen een bevoorrechte bondgenoot van de Westerse mogendheden, deelnam en verantwoordelijk is voor het complot en de aanslag van 11 september.

Als er iemand een schadevergoeding zou kunnen en moeten betalen, dan is het eerder Riyad, en zeker niet Kaboel.

 Een grootschalige staatsmisdaad

Het Afghaanse volk heeft al grotendeels betaald voor de aanvallen waarvoor het niet verantwoordelijk is. De twintig jaar durende oorlog tegen het land, die eindigde in een totale nederlaag voor de VS, was zowel destructief als dodelijk. We hebben nog geen objectieve balans opgemaakt van deze oorlog. De Bijstandsmissie van de VN raamt kost aan mensenlevens van deze oorlog voor het Afghaanse volk tussen 2009 en 2020 op 38.000 gedode burgers. Daarnaast zijn er 70.000 gewonden. Naar schatting zijn 395.000 mensen ontheemd geraakt in de laatste drie jaar van het conflict.

De infrastructuur van het land is in alle sectoren aan flarden geslagen. Deze cijfers onderstrepen het cynisme van het VS-besluit om Afghanistan in een monetaire chaos te storten.

Deze cijfers onderstrepen het cynisme van het VS-besluit om Afghanistan in een monetaire chaos te storten.

De vergelijking tussen het bedrag van de oorlogsuitgaven van de VS en het bedrag van de gestolen Afghaanse tegoeden geeft de ware betekenis van Biden’s besluit aan. Op 30 september 2019 raamde het Pentagon de kosten van de oorlog in Afghanistan op 776 miljard dollar. De politicoloog Jacques Fath schat het bedrag op 2300 miljard dollar.

Maar de oorlog in Afghanistan luidde de ‘oorlog tegen het terrorisme’ in, waarvan de destructieve gevolgen zich ook in Syrië en Irak doen gevoelen. Als je de kosten van deze drie oorlogen optelt, dan raamt een team economen van de Brown University in Providence (VS) de kostprijs van de zogenaamde ‘oorlog tegen het terrorisme’ sinds 2001 op 6.500 miljard dollar.

Deze gegevens volstaan om aan te tonen dat het doel van de staatsdiefstal in de VS niet economisch is. Het is politiek. Biden zit inderdaad in de problemen met zijn publieke opinie. Van de Afghaanse nederlaag tot de zogenaamde ‘Oekraïense crisis’, van de toenadering tussen China en Rusland tot het falen in Syrië, maar ook de crisis van Frankrijk en de Europese bondgenoten in West-Afrika, dat zijn allemaal aspecten van het project van een unipolaire wereld onder VS leiderschap, dat van mislukking naar mislukking gaat.

Het oorlogsbeleid van de VS is door al deze internationale gebeurtenissen verzwakt. Het Afghaanse volk betaalt voor de noodzaak om dat oorlogsbeleid opnieuw te legitimeren.

De kostprijs van de zogenaamde ‘oorlog tegen het terrorisme’ sinds 2001 wordt geraamd op 6.500 miljard dollar.

Vergis je inderdaad niet. De gevolgen zullen dramatisch zijn voor het Afghaanse volk, dat zich reeds in een catastrofale situatie bevindt. Sinds de nederlaag van de VS in augustus 2021 is alle internationale hulp aan de Afghaanse staat stopgezet, ook al vertegenwoordigde die 80 procent van de nationale begroting.

De VN schat dat 23 miljoen Afghanen, of 55 procent van de bevolking, door honger worden bedreigd. De ngo Care vat de situatie op 15 februari 2022 als volgt samen: “Afghanistan is in de greep van een catastrofale humanitaire en economische crisis die sommige mensen ertoe dwingt het onvoorstelbare te doen, waaronder het verkopen van hun kinderen om te kunnen overleven alsook hun familie.

De economische sancties die aan Afghanistan zijn opgelegd, maken het voor ngo’s moeilijk om hulp te verlenen aan al diegenen die dit het meest nodig hebben. Het toevoegen van de regelrechte diefstal van Afghaanse activa van de VS aan een dergelijke situatie heeft een naam: staatsmisdrijf.

Ondanks het ongekende karakter, de voorspelbare gevolgen en het cynisme ervan, is het VS-decreet geen gespreksthema voor belangrijke Westerse leiders. Het haalde ook niet de voorpagina’s van de mainstream media. De berichtgeving in de media was in het beste geval een kritiekloze uiteenzetting van de officiële Amerikaanse argumenten en in het slechtste geval een volledig stilzwijgen.

“Afghanistan is in de greep van een catastrofale crisis die sommige mensen ertoe dwingt hun kinderen te verkopen om te kunnen overleven.”

De weinige artikels in de mainstream media die aan het decreet zijn gewijd, gaan voorbij aan de historische context van een twintig jaar durende oorlog waarvan het Afghaanse volk het belangrijkste slachtoffer was. Ook verzuimen zij meestal de voorzienbare gevolgen van een dergelijk decreet te vermelden door het niet in de context van de huidige humanitaire crisis te plaatsen.

Evenmin wordt er een verband gelegd met de geostrategische context en de moeilijkheden waarmee de VS op internationaal niveau worden geconfronteerd. Kortom, het decontextualiseert een kwestie die onbegrijpelijk is zonder rekening te houden met deze verschillende contexten. Een tekst zonder context is geen informatie.

Dit is de vertaling door Frans De Maegd van een videoboodschap in de reeks ‘De wereld van onderuit’, verschenen op Investig’action op 17 februari 2022.

Om meer te weten:

Jacques Fath, Afghanistan : une ignominie signée Biden.
Afghanistan: vendre son bébé oule laisser mourir de faim, le choix impossible des familles.
Afghanistan: les chiffres clefs de la défaite américaine