1 september
2014 verliep in België niet anders dan voorheen. De vriendelijke schooljuf
begroette haar nieuwe pupilletjes, waarvan de moeder/vader met een piepklein
traantje in de ogen het handje los liet. Eveneens druk was het in de justitiepaleizen,
het ene al wat imposanter dan het andere – noblesse
oblige. Gewoontegetrouw werden er de mercuriales
voorgelezen, de toespraken bij het begin van een nieuw gerechtelijk jaar.

Bij de
dienaren van Vrouwe Justitia heerst veel
onzekerheid. De al jaren geleden aangekondigde hervorming van justitie is eindelijk
een feit. Grotere gerechtelijke arrondissementen, flexibele magistraten,
rechtbanken en parketten die nu zelf hun geldmiddelen mogen beheren, een nieuw
statuut en evaluatieprogramma voor het personeel,… Op papier zou de Belgische justitie
nu een gestroomlijnde organisatie moeten zijn die haar belangrijke
maatschappelijke opdracht probleemloos uitvoert.

Helaas is
dat niet het geval, zoals bij jammerende magistraten is te horen. Zo is bijvoorbeeld
de computerisering al jaren en nog altijd een kind dat zorgen baart. Maar er is
vooral een schijnend tekort aan personeel om al die mooi klinkende hervormingen
in de praktijk uit te voeren. Nieuwe aanwervingen zitten er momenteel echter
niet in. Want om het staatshuishoudboekje op Europese orde te brengen moet er nu
dringend bespaard worden op de uitgaven van de overheid.   

Dat heeft zeer
onaangename gevolgen. De Gentse burgemeester Daniël Termont, een
no-nonsense-politicus: “Ik blijf erbij dat de aangekondigde
rechtse, asociale regering een ramp is voor iedereen die het moeilijk heeft in
de samenleving. De oplossingen zullen ons recht naar een maatschappij leiden
waar nog veel meer mensen in de armoede worden gestort, waar de kloof tussen
rijk en arm nog zal vergroten. Dat zal in de praktijk tot een toename van de
sociale problemen leiden. En tot een toename van de veiligheidsproblemen. Een
aantal mensen aan de onderkant van de maatschappij zal gaan stelen of zich met
illegale praktijken bezighouden om te overleven.”

Kortom, nog meer werk aan de winkel voor Justitie.

Het wordt trouwens van langsom meer en meer duidelijk
dat de besparingsdrift die nu al jarenlang in alle Europese landen heerst, de
koopkracht en de economische groei aantast. Zelfs in Duitsland, voor velen het
grote voorbeeld, begint de motor te sputteren. Daarom heeft de regering van
Angela Merkel, ‘de koningin van Europa’, beslist de lonen te verhogen. Duitsland
kampt immers ook met de gevolgen van de maatregelen die al voor de uitbarsting
van de huidige crisis werden ingevoerd: de neoliberale herschikking van de publieke
en particuliere arbeidsmarkt om het percentage werklozen met twee cijfers uit
te gommen. Zo werd er drastisch gekort in de sociale uitkeringen, een sociale
welvaartsstaat onwaardig. Het meest markante voorbeeld van dit saneringsbeleid
werden de zogeheten 1 Euro-jobs. In een in mei vorig jaar uitgebracht officieel
Duits rapport staat zwart op wit dat dit leidde tot een toename van armoede en
ongelijkheid.

Deze dramatische hertekening van de arbeidsmarkt in de
jaren 2000 wordt genoemd naar zijn bedenker Peter Harz, een intimus van de toenmalige
kanselier Gerhard Schröder. Harz werd in 2007 veroordeeld tot twee jaar cel met
uitstel wegens corruptie toen hij voordien nog directeur human resources bij
Volkswagen was.