“In elke oorlog wordt iedereen die voorzichtig is, die naar de argumenten van beide partijen luistert alvorens een standpunt te vormen, of die officiële informatie in twijfel trekt, onmiddellijk beschouwd als medeplichtig aan de vijand”, aldus historica Anne Morelli.

Daar doet DeWereldMorgen niet aan mee. Wij veroordelen heel sterk de militaire invasie van Rusland in Oekraïne en alle oorlogsmisdaden die gepleegd worden. Het is een criminele agressie die ingaat tegen het internationaal recht. Maar wij hoeden ons voor zwart-wit versies. De geopolitieke situatie is buitengewoon complex. Wij willen aspecten naar voor brengen die in de mainstream media worden verzwegen of onderbelicht, om alzo het debat meer genuanceerd te kunnen voeren. Geloof niets zomaar, ook onszelf niet. Blijf kritisch denken. (n.v.d.r.)

Idesbald Goddeeris: “Rusland heeft kernwapens, we moeten voorzichtig zijn”

Op 2 mei nodigde de VRT-talkshow De Afspraak historicus en slavist Idesbald Goddeeris uit, om een ander geluid te laten horen over de oorlog in Oekraïne. Een geluid dat we al eerder hoorden bij Tom Sauer en Katlijn Malfliet en David Criekemans, Goddeeris pleit voor voorzichtigheid en tegen escalatie van het huidige conflict tot een grootschalige oorlog waarin het Westen en Rusland rechtstreeks tegenover elkaar komen te staan. Dat was buiten een andere studiogast, econoom Paul De Grauwe, gerekend. Een fragmentje:

Idesbald Goddeeris: “Ik denk dat het van heel-erg-kortetermijndenken getuigt om nu enkel aan wapenleveringen of oorlog te denken. Niemand wint op lange termijn bij de oorlog, of Rusland nu verliest of wint. Het moet de-escaleren”

Paul De Grauwe: “Ik zou daar toch een ander geluid over willen laten horen. Ik dacht tot voor kort ook zoiets, dialoog. Maar als we naar Poetin kijken, die man gelooft alleen in macht. Het is toch evident, hij zegt al 20 jaar dat hij het sovjet-imperium wil restaureren. We gaan toch niet in hetzelfde patroon hervallen als met Hitler in de jaren 30?”

Goddeeris: “Die vergelijking met Neville Chamberlain en de appeasement policy …”

De Grauwe: “… Die gaat op …”

Goddeeris: “Ik volg dat niet. Ten eerste wilde Poetin Oekraïne niet veroveren. Hij eiste alleen dat Oekraïne niet bij de NAVO zou aansluiten. Enkele weken geleden zei Zelensky dat hij akkoord zou gaan met neutraliteit, dat Oekraïne geen aansluiting bij de NAVO zou zoeken. (…) Momenteel is Oekraïne gematigder dan het Westen. Een aantal Westerse leiders, Biden, Boris Johnson maar ook de Poolse regeringsleiders laten het discours van confrontatie dominant worden, en alternatieven zoals Frankrijk en Duitsland, die voor dialoog pleitten, raken op de achtergrond.

“Momenteel is Oekraïne gematigder dan het Westen.”

(…) We hebben al 20 jaar gesproken met Poetin. We moeten rekening houden met wat er leeft in Rusland, en niet vasthouden aan ons eigen gelijk. (…) Die man heeft wel kernwapens. We moeten toch voorzichtig zijn. Ik verschiet ervan hoe lichtzinnig wij daarmee omgaan.”

Aansluitend vertoonde De Afspraak een fragment uit een Russische nieuwsuitzending waarin we enkele commentatoren zien opscheppen over hoe snel de nieuwste raketten grote Westerse steden kunnen raken.

Als aanhanger van de vredesbeweging kan je blij zijn dat een stem als Idesbald Goddeeris überhaupt nog aan bod komt in een VRT-programma, met een zinnige argumentatie voor de-escalatie. Maar of hij veel twijfelaars over de streep heeft getrokken is toch maar de vraag.

Noam Chomsky: “Geen zelfmoord plegen, maar onderhandelen”

Hoopgevender is de passage op 11 mei van de taalkundige en linkse opiniemaker Noam Chomsky in de online talkshow van Owen Jones.

Jones legt Chomsky enkele gangbare argumenten voor wapenleveringen of andere inmenging in het conflict in Oekraïne. Chomsky weerlegt ze met verve, en voedt zo al wie met oorlogsstokers, links of rechts, in debat wil gaan:

Noam Chomsky: “Er is maar één manier om de huidige ellende snel te beëindigen, en dat is onderhandelen en diplomatiek. Poetin een uitweg bieden waarbij hij niet zijn totale nederlaag hoeft toe te geven.

Doe je dat niet, dan begin je aan een grotesk experiment. Dan gok je met de levens van Oekraïners en de wereld. Dan test je uit of Poetin verslagen zachtjes weg wil sluipen, of dat hij er toch voor zal kiezen om Oekraïne totaal te vernietigen en een grote wereldoorlog wil beginnen.

De VS willen Rusland verzwakken. Dan krijg je opnieuw wat er in Afghanistan gebeurd is. Denk maar eens na over wat dat betekent voor Oekraïne.

“De VS willen Rusland verzwakken. Dan krijg je opnieuw wat er in Afghanistan gebeurd is.”

De Britse minister van defensie suggereert nu dat Oekraïne Rusland moet kunnen aanvallen op Russisch grondgebied. Wat betekent dat, Rusland op zijn eigen grondgebied raken? Denk je dat Rusland zegt: ‘Dankjewel, dat was fijn’, of zou Rusland reageren? En reageren kunnen ze.”

Owen Jones: “Is wat Rusland in Oekraïne doet geen agressieoorlog? Hebben de Oekraïners niet het recht om zichzelf te verzetten, zoals ook de Palestijnen dat doen tegen de bezetting van hun land door Israël?”

Chomsky: “De Palestijnen hebben dat recht, en de Oekraïners hebben dat recht ook, dat is de vraag niet. De vraag is: willen we een politiek voeren waarbij de kans erg groot is dat Oekraïne vernietigd wordt? Ja, we hebben het recht om ons te verzetten, maar we realiseren ons dat dat zelfmoord zou zijn. We willen geen zelfmoord plegen, daarom moeten we onderhandelen, waarbij we de agressor een uitweg bieden (…)”

Jones: “Als Oekraïne de bovenhand kan halen in het conflict heeft het een betere onderhandelingspositie, en kan de uitkomst van die onderhandelingen acceptabeler zijn voor het volk van Oekraïne.”

Chomsky: “Dan onderneem je dus een gruwelijk experiment waarbij je met Oekraïense levens gokt. Laten we dat eens proberen. Laten we hopen dat Poetin de totale nederlaag zal accepteren, en Oekraïne niet zal vernietigen, waar hij wel de middelen voor heeft. Wil je dat experiment uitvoeren? Zeg het dan, maar geef dan ook toe dat je een amoreel monster bent, dat met de Oekraïners niets inzit.

“Laten we hopen dat Poetin de totale nederlaag zal accepteren, en Oekraïne niet zal vernietigen, waar hij wel de middelen voor heeft. Wil je dat experiment uitvoeren? Zeg het dan.”

Moeten er wapens geleverd worden aan Oekraïne? Ja, maar doordacht. We mogen enkel wapens leveren waarmee de oorlog niet escaleert naar een wereldoorlog. Dat is wat je doet als je met de Oekraïners inzit. Zit je niet met hen in, dan kan je heroïsche statements maken.”