Sinds de emotionele en persoonlijke noodkreet van de Gentse dj Jef Eagl lijkt de bekommernis om het mentale welzijn vergroot. Wat daar niet bij helpt is het lezen van de commentaren op de sociale media. Ook al is dit geen nieuw fenomeen, blijft het onrustwekkend hoe online ‘commentsections’ bij nieuwsartikels vaak een verzameling van seksistische, racistische en andere haatdragende praat zijn geworden.
Wij vragen ons daarom af: waarom kan iedereen nog zomaar alles uitkramen op het internet? Wordt het niet tijd om deze commentsections over een andere boeg te gooien? Dat lijkt ons een goed nieuwjaarsvoornemen om de mentale gezondheid te vrijwaren.
“Vijf Jaar Hier”
Een recente tweet van VRT NWS naar aanleiding van het TV-programma “Vijf Jaar Hier” vertelde het verhaal van de twaalfjarige Mohamed die uit Syrië vluchtte. De reacties hieronder waren ronduit wansmakelijk: “hij moet niet klagen, moest maar gebleven zijn”. Het is makkelijk voor een man van middelbare leeftijd om van op afstand zo te reageren op het verhaal van een kind. De oorspronkelijke tweet werd verwijderd door de gebruiker, maar de woorden hebben andere lezers bereikt. Het kwaad is geschied.
In tegenstelling tot de utopie dat sociale media de moderne versie van de Griekse democratie zou worden, als een open forum waarop iedereen democratisch zijn mening mag delen, is dat in de realiteit niet zo: vaak zien we de ene negatieve reactie na de andere, die elkaar alleen maar versterken. En zeg nu zelf, wat heeft dat voor nut? Het online open forum werkt niet. Integendeel opent het vaak de doos van pandora en al snel steken racisme en seksisme de kop op.
Facebookalgoritme smult!
Er wordt te vaak getypt en gedeeld voor er nagedacht wordt. Actie, reactie. Er worden meningen gedeeld zonder dat men één woord verder leest dan de titel. Beschuldigingen vliegen heen en weer zonder te beseffen hoe dit overkomt bij de geadresseerden. Mensen worden al snel gepakt door emotie, en het lezen van negatieve boodschappen creëert op zijn beurt méér negatieve emotie. Laat dat nu net zijn waar het Facebookalgoritme van smult!
En we zien sommige mensen al komen: ‘Ze willen de vrijheid van meningsuiting aan banden leggen’. Niets is minder waar! Media hebben net de maatschappelijke rol om het publieke debat aan te moedigen, dat vinden wij ook.
Wees wat liever voor elkaar
Maar de huidige spiraal van negativiteit en haatpraat dient doorbroken te worden. Creëer een forum waarin mensen hun mening kunnen uiten, waar men bezint voor men begint. Lukt dat niet, treed dan sneller en harder op.
Door de commentsecties over een andere boeg te gooien en te zorgen voor een gemodereerd en constructief debat – ook online – hopen wij dat de media nog meer hun verantwoordelijkheid opnemen en constructieve debatten in goede banen leiden. Zo werken we aan meer positiviteit. Zeg nu zelf, hebben we dat gevoel niet meer nodig dan ooit?
Al bij al zijn we nog steeds één ploeg, samen zijn we sterker. Wat we vragen is eenvoudig: wees wat liever voor elkaar. Iemand anders leren kennen is vaak écht niet moeilijk en kan tot hele mooie dingen leiden. Zou dat geen mooi nieuwjaarsvoornemen zijn? Liefste kranten, beste mediahuizen, helpen jullie mee de ploeg van elf miljoen te trekken?
Yolan en Zinaïda Sluijs zijn studenten Conflict & Development aan de Universiteit Gent
