“Er kan elk moment een nieuwe ramp gebeuren”, zegt het voormalige socialistische parlementslid Héctor Polino, stichter van Consumidores Libres. De consumentenorganisatie heeft de privébedrijven die de treinlijnen in concessie hebben al meermaals aangeklaagd.
Woensdag botste een trein van de Sarmiento-lijn in een kopstation in de hoofdstad Buenos Aires. De trein was met een snelheid van meer dan 20 kilometer per uur het station binnengekomen en zonder remmen op het stootblok ingereden.
Daarbij kwamen minstens vijftig mensen om. Meer dan zevenhonderd mensen raakten gewond. Volgens getuigenissen van passagiers vertoonde de trein duidelijk technische problemen bij elke halte op de rit.
Corruptie
Het is de tweede treinramp in minder dan zes maanden in Buenos Aires. In september botsten op dezelfde lijn twee treinen doordat een autobus op een overweg was vastgeraakt. Balans: elf doden en 212 gewonden.
Volgens Polino is de toestand van het huidige spoorwegnet het resultaat van de privatiseringen onder president Carlos Menem (1989-1999). De bedrijven schroefden de dienstverlening en het onderhoud fors terug, het toezicht door de overheid werd almaar lakser, zegt Polino. Ondertussen blijven de treinbedrijven subsidies ontvangen om de treintarieven laag te houden. In 2011 ging het om 3 miljard peso (517 miljoen euro).
Het mooiste bewijs is Ricardo Jaime, zegt Polino. Die stond tot 2009 aan het hoofd van het ministerie van Transport. Hij stapte op om persoonlijke redenen maar er waren toen al heel wat klachten tegen hem in verband met corruptie. In een van de zaken die tegen hem loopt, wordt hij ervan beschuldigd geschenken te hebben ontvangen van zakenman Claudio Cirigliano. Dat is net de man achter Trenes de Buenos Aires (TBA), het bedrijf dat de lijn exploiteert waarop de twee recente rampen zijn gebeurd.
Boetes niet toegepast
Héctor Polino zegt dat hij een rapport van de Nationale Reguleringscommissie voor Transport heeft ingekeken en dat daarin zware gebreken worden gemeld bij TBA. Het rapport dateert van maart 2010 maar de boetes zijn nooit toegepast, zegt Polino.
“Ik weet dat de inspecteurs van de Reguleringscommissie grote inspanningen hebben geleverd om klacht in te dienen, maar het probleem is dat de wetgeving de bedrijven beschermt”, zegt spoorwegingenieur Norberto Rosendo, voorzitter van de Nationale Commissie Salvemos al Tren (“Red de Trein”). De problemen beginnen bij de zware subsidies, een voedingsbodem voor corruptie, zegt Rosendo.
Hij geeft toe dat het ministerie van Transport de laatste tijd veel verbeterd is. “Er is een spoorwegplan en er wordt meer geïnvesteerd, maar het volstaat niet. Er bestaat een systeem van corruptie met zware belangen waarin ambtenaren, bedrijven en ook vakbondsleiders betrokken zijn.”
Overvolle treinen
De treinreizigers van de Sarmiento-lijn hadden zich al verenigd in het Frente de Usuarios del Sarmiento. De vereniging heeft van 2006 tot 2010 meermaals de zware gebreken van de lijn aangeklaagd, onder meer “overvolle treinen, een gebrek aan veiligheid, aan verlichting, aan hygiëne, kapotte afsluitingen”, zegt woordvoerder Cristina Suárez.
Ze merkte weinig verbetering. “Enkele lijnen werden aangepakt, er kwamen nieuwe rijtuigen, maar de fouten bleven aanhouden.”
