Eind vorig jaar besliste onze nieuwe regering om de Belgische arbeidsmarkt nog twee jaar te ‘beschermen’ tegen Roemeense en Bulgaarse werknemers. Hoewel deze beslissing een negatief gevolg heeft voor duizenden mensen, las je hierover niets in de krant. Ook de vakbonden en de politici hullen zich in stilzwijgen. De regering slaat de bal volledig mis. In plaats van de vruchten te plukken van de Europese integratie, laat ze zich leiden door een irrationeel buikgevoel.

Overgangsmaatregel

Bulgaarse en Roemeense werknemers kunnen in België enkel aan de slag als ze in het bezit zijn van een arbeidskaart B. Die moet aangevraagd worden door hun werkgever en is geldig voor één jaar. Net als andere EU-burgers kunnen Bulgaren en Roemenen enkel langer dan drie maanden in België verblijven als ze aan het werk zijn.

Met dergelijke overgangsmaatregels laat de EU toe dat oude lidstaten hun arbeidsmarkt beschermen tegen een massale instroom van goedkope werkkrachten uit de nieuwe lidstaten. Dit was althans de idee – de oostblokker die hier alle loodgieters uit de markt komt prijzen, weet u nog. Sinds 2009 zijn de overgangsmaatregels voor o.a. Poolse werknemers afgeschaft. Die kunnen zich hier nu vrij komen vestigen en een beroep naar keuze uitoefenen.

Wat blijkt nu? Sinds 2009 is de massale toestroom aan goedkope Poolse werkkrachten uitgebleven. Cijfers tonen aan dat het aantal Poolse klusjesmannen en poetsvrouwen nauwelijks is toegenomen. Twee jaar later, op  31 december 2011, liep de overgangsmaatregel af die onze arbeidsmarkt moest ‘beschermen’ tegen Bulgaarse en Roemeense werknemers. Onder impuls van minister van Werk De Conick, heeft de nieuwe regering halsoverkop beslist om deze maatregel alsnog te verlengen tot eind 2013.

Schijnzelfstandigheid

Begrijpt de regering dan niet dat deze beslissing faliekante gevolgen heeft? Er is namelijk een achterpoortje in de wet: sinds 2007 kunnen Bulgaren en Roemenen zich hier immers laten inschrijven als zelfstandige. Met de nadruk op ‘laten’. Velen van hen kennen immers nauwelijks het verschil tussen een werknemer en een zelfstandige. In de praktijk worden ze mede-eigenaar van een vennootschap, terwijl ze eigenlijk gewoon werken in loondienst.

Bulgaarse en Roemeense schijnzelfstandigen worden vandaag de dag massaal uitgebuit! Neem het voorbeeld van Vladimir. Hij werkt als schrijnwerker-klusjesman voor een vennoot. Hij heeft een contract ondertekend, waarvan zijn vennoot het enige exemplaar voor zich hield. In ruil voor erg zwaar werk krijgt Vladimir amper €800 per maand. Vaak moet hij nog aandringen bij zijn vennoot om zijn karige loon contant in de hand te krijgen. Op papier betaalt de vennootschap sociale bijdragen en belastingen voor Vladimir. Na een jaar gaat de BVBA opeens failliet en Vladimirs partner vertrekt met de noorderzon. Daar sta je dan: je kan niet gaan aankloppen bij de VDAB, je krijgt sowieso geen leefloon en bovendien blijven de facturen voor duizenden euro’s aan achterstallige sociale bijdragen maar binnenkomen. Er zijn honderden Vladimirs in België!

Bulgaren en Roemenen die wél aan de slag kunnen met een arbeidskaart B, zijn vaak het zelfde lot beschoren. Volgens OR.C.A., één van de weinige organisaties die zich bekommert om het lot van arbeidsmigranten, leidt ook de arbeidskaart B tot problemen. “Het komt voor dat de afgesproken arbeidsuren niet worden gerespecteerd of dat de werknemer alle bijdragen aan de sociale zekerheid zèlf moet betalen. Zo valt het afgesproken minimumloon nòg een pak lager uit dan het wettelijke minimumloon.”

Struisvogels apen elkaar na

Er bestaat geen enkele twijfel over dat de uitbuiting van Bulgaren en Roemenen in de hand gewerkt wordt door de beperkte toegang tot onze arbeidsmarkt. De regering voert een regelrechte struisvogelpolitiek. Als enige reden wordt aangevoerd dat ook Nederland en Frankrijk de overgangsmaatregel voor Bulgaren en Roemenen verlengd hebben tot eind 2013. Oostenrijk en Duitsland daarentegen, hebben beslist om vanaf dit jaar geen beperkingen meer op te leggen. Juist deze twee landen leggen momenteel zowat de beste tewerkstellingscijfers van Europa voor.

Los de echte problemen op en geef de mensen geen vals gevoel van veiligheid

Met de open Europese grenzen is het een fluitje van een cent om vanuit Bulgarije of Roemenië naar hier te komen. Voor €40 (!) heb je tegenwoordig al een retourticket Brussel-Boekarest. Tel hierbij ook nog eens de bedroevend lage lonen in deze landen, en er zijn reden te over om je naar België te reppen. Hoe zou je zelf zijn? Stop dus aub met de mensen te doen geloven dat ‘ze naar hier gaan komen om onze jobs af te pakken’. Ze zijn hier al! Ze werken! En dat de meesten worden uitgeperst als een citroen interesseert blijkbaar niemand. Waar zijn de vakbonden, Unizo en de politici om deze –voor een welvarend land als België- schandelijke situatie aan te klagen?

Zorg ervoor dat deze mensen op een deftige manier kunnen doorstromen naar knelpunt-beroepen. Zorg eindelijk eens voor een sluitende sociale en fiscale controle in sectoren als de horeca en de bouw. En zorg ervoor dat er op Europees niveau eindelijk een gezamelijke sociale politiek gevoerd wordt. Het kan toch niet dat iemand legaal gedetacheerd wordt vanuit een Roemeens bedrijf, en hier in België een loon verdient dat ver onder ons minimumloon ligt?