‘Jobs, jobs, jobs’ is de topprioriteit voor de nieuwe rechtse federale regering
die in de maak is. In welke mate is het beleid in staat om jobs te creëren?

“De overheid is zelf een belangrijke werkgever en een regering heeft
dus rechtstreeks de mogelijkheid om jobs te creëren of op zijn minst te
behouden. Ik verwijs naar alle tewerkstelling in onze openbare dienstverlening.
Maar we stellen vast dat de nieuwe kamikazecoalitie een andere keuze maakt. Het
is al besparen wat de klok slaat. De nieuwe coalitie wil minder tewerkstelling
in de openbare diensten. Zo zet je dus zeker niet in op jobs. Waartoe zo’n
aanpak leidt, is duidelijk genoeg: te weinig griffiers bij de rechtbanken,
waardoor het gerechtelijke apparaat hapert. Je kan een democratie ook kapot
besparen.”

“Een
regering kan ook tewerkstelling creëren door te investeren in de
gezondheidszorg, het sociaal-cultureel werk, mobiliteit en ga zo maar door. Ze
zet dan subsidies om in jobs. Die jobs leveren koopkracht op, zorgen voor extra
dienstverlening aan de burgers én dragen bij tot de sociale zekerheid en de belastinginkomsten.
Hetzelfde is waar voor een beleid dat investeert in scholen en openbare werken.
Ook in deze gevallen praat je over een service aan de burger met tewerkstelling
én terugverdieneffecten.”

Loonkloof

De kamikazecoalitie wil de concurrentiekracht van de bedrijven verbeteren en de
loonkloof met de buurlanden wegwerken.

“Een
flink deel van de politiek zweert al bijna twintig jaar lang bij een verlaging van
de loonlasten. Het gaat dan om kortingen op socialezekerheidsbijdragen, fiscale
kortingen voor bedrijven en maatregelen die ploegenarbeid en overuren goedkoper
maken. Maar telkens opnieuw zien we dat zulke maatregelen niet resulteren in
meer jobs. Al die kortingen leiden wel tot besparingen op de uitkeringen van de
sociale zekerheid omdat er minder bijdragen binnen komen. Elke euro die de
overheid aan fiscale korting geeft aan een bedrijf, incasseert ze niet om een
sociaal investeringsbeleid te kunnen voeren.”

“De lonen
zijn al sinds 1996 onderworpen aan een ‘norm’. In de voorbije vier jaar werden
de lonen zelfs wettelijk geblokkeerd. En de regeringsonderhandelaars willen dat
zeker de komende twee jaar nog eens verlengen. De werknemers leveren dus in om
‘de concurrentie met de buurlanden’ aan te kunnen. En de werkgevers klampen zich
nu al jaren vast aan hun stelling dat de loonkloof met onze buurlanden 16
procent bedraagt. Maar ze houden daarbij géén rekening met de reële verlagingen
van de loonlasten. Hun verhaal is een onhoudbare schijnvertoning die alleen in
het nadeel van de werknemers is.”

 Arbeidsmarkt

De arbeidsmarkt zal worden ‘gemoderniseerd’, voortbordurend op wat al werd
gedaan om tot één statuut voor arbeiders en bedienden te komen. Maar een
‘modernisering’ is niet noodzakelijk beter voor werknemers en werkzoekenden?

“Om
te beginnen is dat ene statuut voor alle werknemers er nog lang niet. In het
debat daarover zijn niet de arbeiders of bedienden de meest behoudsgezinde
krachten, wel de werkgevers. Kijk naar de voorstellen die de werkgevers doen
rond het vakantiegeld. Ze kiezen niet voor het beste van één van de twee
stelsels en zelfs niet voor het slechtste. Nee, ze mikken op een nieuw systeem
waarbij elke werknemer erop achteruit gaat.”

“Voor zo’n
zogenaamde modernisering passen wij natuurlijk. En dat gaat ook op voor andere
voorstellen. Overuren nog meer mogelijk en goedkoper maken, daar krijg je geen
extra banen mee, zo laat je gewoon werknemers langer werken voor minder geld.
Contracten waarbij alleen de werkgevers uitmaken wanneer werknemers in piek- en
dalperiodes komen werken: wat is dat voor een modernisering?! Zo gooi je
fundamentele werknemersrechten en de waardigheid van werknemers overboord. Het
is niet omdat je iets ‘modern’ noemt dat het dat ook is.”

Sociale
uitkeringen

De sociale uitkeringen zouden geleidelijk worden verhoogd tot het niveau van de
Europese armoededrempel. Een positief punt?

“Als
de sociale uitkeringen in België onder de Europese armoedegrens liggen, is dat
voor een land als het onze een regelrechte schande. Onbegrijpelijk dat zoiets
al niet lang geleden werd rechtgezet. De vakbonden pleiten al jaren voor
welvaartsvaste uitkeringen die deze blamage uit de wereld helpen. Een
ontwikkeld land zou het zich toch niet mogen veroorloven om een sociale
zekerheid te hebben die zelfs niet in staat is om armoede uit te sluiten. Maar
sociale zekerheid moet natuurlijk hoger mikken. Net de armoededrempel vermijden
is een erg minimalistische ambitie. De sociale zekerheid moet ook houvast en
perspectief bieden aan mensen.”

De partijen uit de nieuwe federale coalitie deinzen er niet voor terug om met
vele miljarden euro’s te goochelen. Er is sprake van 17 tot 20 miljard euro
besparingen, gespreid over de hele legislatuur. Gigantische bedragen…

“Onvoorstelbaar met wat voor cijfers er allemaal wordt gegoocheld. Eerst ging
het over 12 miljard, dan werd het 17 miljard, dan 17,5 miljard en wat later
werd dat meer dan 20 miljard. Om enkele dagen nadien toch weer met 12 miljard
op de proppen te komen. Om een oud-politicus te citeren: wie gelooft die mensen
nog?”

“Het is ook hallucinant hoe lichtzinnig er met die bedragen wordt
omgesprongen. Om het allemaal in perspectief te zetten wil ik graag enkele
andere cijfers aanhalen. Zo keren we jaarlijks afgerond 11 miljard euro uit aan
werklozen, SWT’ers (bruggepensioneerden) en mensen in economische werkloosheid
en met tijdkrediet. Aan pensioenen betaalt de Rijksdienst voor Pensioenen zo’n
22 miljard. De N-VA beweert dat er in de sociale zekerheid zeker 9 miljard per
jaar kan worden bespaard. Hallo? Dat noem ik geen bezuiniging maar wel een
ontmanteling van de sociale zekerheid.”

“De
partijen laten onheilspellende, niet te vatten bedragen vallen. Maar ze zeggen
er nooit bij wie de echte, eerste en laatste slachtoffers zullen zijn. ‘We’
moeten besparen, ‘we’ moeten de broeksriem aantrekken, ‘we’ moeten inspanningen
doen. Maar die ‘we’, dat blijkt altijd weer de gewone burger te zijn. Bedrijven
en ondernemers moeten worden ontzien want ‘zij’ zorgen voor de welvaart.”

 Index

De automatische indexering van de lonen blijft bestaan maar ‘het mechanisme kan
wel worden hervormd’. Reden tot argwaan?

“Een
systeem van automatische loonindexering beschermt de koopkracht van de
werknemers. Het is ook een zegen voor de consumptie en dus voor de binnenlandse
markt en voor bedrijven. Koopkracht van burgers leidt tot economische
activiteit, verlies aan koopkracht doet dat juist niet. In de jaren 1990 werd
tot drie keer toe een ‘eenmalige’ indexsprong doorgevoerd. Nu willen sommigen
opnieuw ‘eenmalig’ een indexsprong maken. Als je zo’n sprong neemt of het
mechanisme ‘herziet’, betekent dit dat de bedrijven de lonen niet moeten
aanpassen. Ze zullen het uitgespaarde geld zelf mogen gebruiken. Geen kip
gelooft dat die centen zullen worden omgezet in extra aanwervingen. Ze zullen
dus gewoon de winsten van de bedrijven vergroten; en zo worden de aandeelhouders
dus gesponsord door de werknemers. Er is dan ook alle reden om argwanend te
zijn.”

Werklozen

De werkloosheidsuitkeringen worden niet in de tijd beperkt, heet het. Wel komt
er mogelijk een gemeenschapsdienst voor werklozen.

“Benieuwd of er inderdaad geen nieuwe beperking van de werkloosheidsduur komt.
Want laten we er geen misverstand over bestaan: de werkloosheidsuitkeringen
zijn in de feiten al flink in de tijd beperkt. Schoolverlaters krijgen
door een beslissing van de regering-Di Rupo
geen werkloosheidsuitkeringen meer. De wachtuitkeringen waarop ze pas na een
veel langere periode dan voordien recht hebben, schommelen tussen 266 euro per
maand en in een uiterste geval 1.105 euro per maand. Het laatste bedrag geldt
voor een gezinshoofd en moet dus dienen om minstens twee personen te laten
overleven. Met zulke sommen kan je natuurlijk geen fatsoenlijk bestaan leiden.
De ontslagnemende regering paste ook de afbouwperiodes aan zodat werkzoekenden
veel vlugger terugvallen op een heel lage werkloosheidsuitkering. Die
werkloosheidsuitkering afschaffen betekent gewoon dat werklozen worden
uitgehongerd.”

“De
voorstanders van zulke ingrepen redeneren dat mensen ‘wel zullen werken’ als ze
op droog zaad worden gezet. Alsof er voor iedereen werk is. Alsof bedrijven
echt zitten te wachten op ongeschoolde 55-plussers, al dan niet met ervaring.
Of op twintigers die laaggeschoold zijn en amper ervaring hebben.”

“Zij die
ervoor pleiten om werklozen dan maar gemeenschapsdienst te laten doen hanteren
een perverse logica. Besparen op openbare dienstverlening en ondernemingen
steunen voor jobs die ze echt nodig hebben. Pleitbezorgers van deze aanpak
vertrekken dus van de logica dat er niet genoeg betaald werk voorhanden is. De
werklozen moeten dan maar wat gaan doen, en we noemen dat gauw
gemeenschapsdienst.”

Dit verhaal verscheen in de editie oktober 2014 van Ons Recht, het ledenblad van de vakbond LBC-NVK, een onderdeel van het ACV. Ontdek meer over de LBC-NVK op www.lbc-nvk.be en via www.facebook.com/vakbondlbcnvk