Een goede raad: wees op uw hoede als  de pers citeert uit rapporten.  Want de kans is groot dat ze het rapport ofwel verkeerd gelezen of geïnterpreteerd hebben.  Ofwel hebben ze het rapport niet gelezen en kauwen ze een of ander persbericht na.  Ofwel pikken ze er bewust enkel de elementen uit die passen in wereldbeeld van de journalist, eindredacteur, krant of mediagroep, naargelang.   Meestal de  combinatie ervan. En dus is het beste middel tegen misleiding het rapport zelf ter hand te nemen.

Behalve in de zomer.   Vanwege geen goesting om op zwoele zomeravonden zelf al die rapporten te verslinden.  Met alle gevolgen van dien.   

Domme krachten

Getuige daarvan de framing de voorbije dagen van het nieuwe jaarverslag van de Hoge Raad voor de Werkgelegenheid.   “Hoge minimumlonen hinderen werkgelegenheid”, blokletterde een Vlaamse krant op de  voorpagina.   “De Belgische minimumlonen zijn een hinderpaal voor de aanwerving van werkloze laaggeschoolden”, vervolgt ze. Ze “houden volgens de Hoge Raad een sociale kloof in stand tussen de ‘insiders’ op de arbeidsmarkt – zij die werk hebben – en de ‘outsiders’ zij die nog een baan moeten zoeken”.  

En vervolgens het gekende procedé.   Eerst de begeleidende uithaal van de editorialist van dienst naar de domme “krachten die hier alles doen om te vermijden dat daarover gesproken wordt”.   Uiteraard niet zonder verbeten communautair trekje: “weigeren te spreken oven de aanpassing van sommige minima of over het toelaten van regionale verschillen”.  Twee, een breed uitgesmeerde ondersteunende reactie van Unizo de volgende dag in de krant: “Unizo hekelt verhoging van minimumlonen als populistisch”.  Tiens, Unizo heeft nog maar pas, einde maart, zijn handtekening gezet onder een cao die stapsgewijs een sterke verhoging van de minimumlonen doorvoert voor jongeren van 18 tot 20 jaar.  Een akkoord tekenen en onmiddellijk nadien afbranden, faut le faire.  Nu ja, vorig jaar was het niet anders met de nieuwe cao tijdkrediet.   Drie, een paar scherpe reacties op de reactie ter linkerzijde.  

Zo vul je dagenlang de gazetten, zonder dat iemand zich de moeite getroostte dat rapport zelf eens ter hand te nemen.Want dan zou blijken dat de Hoge Raad helemaal niet pleit voor een verlaging van de minimumlonen.  En ook geen aanduidingen heeft dat de Belgische minimumlonen de werkgelegenheid van laaggeschoolden schaden. 

Niks mis met onze minimumlonen

Wat staat er dan wel?

Ten eerste, dat een minimumloon op zich geen bedreiging vormt voor de werkgelegenheid. 

Ten tweede, dat het minimumloon wel niet te hoog mag zijn (je moet al een “zeer domme kracht” zijn om dat niet te beseffen).  Er staat niet dat de minimumlonen te hoog zijn.

Ten derde, dat bij de vaststelling door de sociale partners van de minimumlonen zogeheten  ‘insider-outsider’ –conflicten “niet denkbeeldig”  zijn.  Daarmee wordt, volkomen terecht, op een potentieel risico gewezen. Er staat niet dat dit risico zich realiseert.

Meer nog. 

Eén, er staat dat het minimumloon een krachtig instrument is in de strijd tegen het verschijnsel van de working poor , indien het gepaard gaat met maatregelen die een minimale duur bepalen voor deeltijdarbeid (wat we in België met onze 1/3-regel hebben).

Twee, dat een minimumloon het risico op werkgelegenheidsvallen voor werkloze laaggeschoolden beperkt.

Drie, dat lastenverlagingen op de lage lonen “een economisch relevant en sociaal minder stigmatiserend alternatief zijn” dan de zogenaamde mini-jobs. 

En vier, maar daar moet je al de krachtinspanning voor doen om het rapport te lezen tot minstens pagina 216 bovenaan ( daar gaat je zomeravond),  dat er geen verband kan worden vastgesteld tussen de hoogte van het minimumloon in diverse paritaire comités en het aandeel van laaggeschoolden in die sectoren.  En zelfs moest dat het geval zijn, staat er, dan kan het net zo goed zijn omdat het gaat om een kapitaalintensieve sector, waarbij louter hooggeschoolden worden ingezet, die het zich kan permitteren een hoog minimuminkomen te bepalen.

Lagere lasten en langer leren

Kortom ,  dagen gebakkelei over te hoge minimumlonen op basis van een rapport dat totaal andere conclusies toelaat. 

“HRW maakt brandhout van de voorstellen van VLD en Unizo tot invoering van mini-jobs naar Duits model”, dat had op de cover moeten staan.

Al had het ook mogen zijn: “HRW herinnert regering aan nog niet uitgevoerde voornemen in het regeerakkoord om de lineaire loonkostsubsidie te vervangen door een meer gerichte structurele bijdrageverlaging voor lage lonen”.  Daar had UNIZO ook mee kunnen leven.  Zou dat niks zijn voor het competitiviteitspact van Peeters en Di Rupo?

En voor mijn part had het ook kunnen zijn:  “HRW pleit voor een tweede kans op een diploma secundair onderwijs voor  laaggeschoolde werklozen”.  Want ook dat in een verrassend nieuw accent vanuit de Hoge Raad: de idee om in het kader van een algemeen recht op opleiding voor laaggeschoolde werklozen modulaire combitrajecten uit te bouwen (met beroepsopleiding en werk), zodat ze alsnog een diploma van het hoger secundair onderwijs kunnen halen.  Hetgeen bijzonder sterk aansluit bij een gelijkaardig advies van de sociale partners  van mei 2011, over aangepaste formules van alternerend leren en werken voor laaggeschoolde werklozen (http://www.cnt-nar.be/ADVIES/advies-1770.pdf).  Spijts de voornemens in het federale regeerakkoord kreeg ook dat nog geen begin van uitvoering.  Niet dat de federale overheid bevoegd is.  Maar de RVA zou het wel kunnen faciliteren.  Naar Antwerps model.  Want dat is zowat de enige regio in Vlaanderen die ervaring heeft met alternerend leren voor werklozen (in plaats van enkel deeltijds leerplichtigen).  Als Monica De Coninck  een mirakel als het compromis rond arbeiders en bedienden kan toveren,  dan moet het met haar Antwerpse ervaring een klein kunstje zijn ook het alternerend leren voor werklozen van de grond te krijgen.  Nog mooi in te passen in dat nieuwe Europese concept van de jongerengarantie ook.

Chris Serroyen, hoofd ACV-studiedienst