Nawal huist in een appartementje op de 26ste verdieping van een enorm woningblok. Het is een heel gedoe om met de hulp van de conciërge uiteindelijk een van de twee liften te pakken te krijgen. Tussen telefoontjes door gesticuleert Nawal ons een paar fauteuils in, vanwaar we rustig de schappen vol boeken kunnen monsteren: wereldliteratuur, klassiekers over vrouwen en gezondheid (Our Bodies, Ourselves) en zelfs Abo, une femme du Congo van Ludo Martens. Vanop het balkon hebben we een machtig uitzicht op de Nijl en een stuk van de megastad die Caïro is.
Nawal Al Saadawi (79) schoolde zich in vroegere levens al om van thoraxchirurg over longspecialiste tot psychiater, maar is nu toch vooral schrijfster (De gesluierde Eva, en zoveel meer), politieke activiste en feministe.
Als Nawal Al Saadawi de telefoon neerlegt en zich tot ons richt blijkt dat ze veel te vertellen heeft. Sinds september 2009 is ze terug in haar moederland, na drie jaar als gastprofessor in Atlanta (VS). Ze is duidelijk opgewonden door de Egyptische revolutie. “Ik zou erg triest zijn als de revolutie zou hebben plaatsgevonden in mijn afwezigheid,” zegt ze, “want het is een droom die uitkomt. Al van toen ik tien was, nog onder Koning Faroek, droomde ik van een Egyptische revolutie.”
Ik vraag haar wat de revolutie met haar doet. “Je wordt er een ander mens door”, zegt ze zonder omwegen. “Ik krijg er nieuwe inspiratie van. Ik ben meteen gestopt met de roman waaraan ik bezig was en begonnen aan een nieuwe.” Nawal vervolgt vol vuur: “De revolutie combineert rebellie met creativiteit, met passie, met de wil om door te gaan. Maar het belangrijkste is de eenheid: tussen jong en oud, christenen en moslims, mannen en vrouwen, de verschillende lagen van de bevolking. De revolutie heeft al onze verschillen opgelost: wij zijn allemaal Egyptenaren.”
Tegelijk waarschuwt Nawal Al Saadawi dat de echte bevrijding nog geen feit is: “We moeten van het hele systeem af, van kop tot teen. Nu is alleen nog maar de kop eraf – en dan nog, Moebarak heeft het land nog niet eens verlaten. Het systeem is nog steeds onder controle van het Moebarakregime.”
Van de klassieke politieke formaties heeft Nawal geen hoge pet op. De partij Karama (‘Waardigheid’), de beweging Kifaya (‘Genoeg’), de linkse partij Tagammu, waar haar derde echtgenoot voor militeerde: voor Nawal is dat allemaal teveel middle-class en zijn hun kopsstukken teveel bezig met politieke en zelfs presidentiële ambities. Sommigen gingen onderhandelen met eerste minister Shafik, zowel voor als na de val van Moebarak. “En dat is verraad aan de geest van Tahrir”, vindt ze. Tahrir is de naam van het plein in Caïro waar de massale protestbetogingen plaatsvonden, en betekent ‘bevrijding’.
In de nieuwe situatie zit Nawal Al Saadawi niet stil. “Hier in mijn appartementje komen we soms met 70, 80 vrouwen samen.” Op onze ongelovige blikken – erg ruim woont Nawal niet – voegt ze eraan toe: “Ja, op kussens, op de grond, overal. We maken plannen voor een grote vrouwenmars op het Tahrir-plein op 8 maart, een Million Women March. En we willen een nieuwe Egyptische Vrouwenraad oprichten.” Want de traditionele Egyptische Vrouwenvereniging was in handen van … Susan Moebarak, de vrouw van. En Nawal besluit: “Onderdrukking op basis van klasse en op basis van gender gaan samen. We moeten ze beide bestrijden.”
