In zijn ijver voor de mensenrechten in de wereld werd Colombia in 2018 het eerste Latijns-Amerikaanse NAVO-lid. Colombia!? Foto: nato.int/Public Domain
Geraldina Colotti, America Latina en movimiento,

NAVO-tentakels bereiken Latijns Amerika, maar verzet groeit

Dat het de NAVO nooit te doen was om ons tegen de Sovjet-Unie te beschermen, werd na de eerste Koude Oorlog snel duidelijk. Noordelijk Afrika en het Midden-Oosten ondervinden het sindsdien. De honger naar wereldmacht stopt niet daar, naast Oekraïne ligt ook Latijns-Amerika in het vizier. Latijns-Amerika kijkt echter niet passief toe en organiseert het verzet.

maandag 31 januari 2022 14:57
Spread the love

 

Door lid te worden van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) heeft de Colombiaanse regering de weg vrijgemaakt voor onbeperkte NAVO-manoeuvres, zowel vanaf zijn kusten aan de Atlantische en Stille Oceaan als vanaf zijn grenzen met Venezuela, Brazilië, Ecuador en Panama.

Buitenlands beleid VS verandert niet tussen Democraten en Republikeinen

Dikwijls – en dit is logisch – wordt aan internationale analisten gevraagd of er veranderingen waarneembaar zijn in het buitenlands beleid van de VS naargelang een Republikein of een Democraat het Witte Huis bezet.

Een marxist doet er altijd best aan niet in zwart/wit termen te denken en concrete situaties in hun historisch bepaalde klassenrelaties te ontleden. Zo kan hij aantonen dat op internationaal vlak de essentie van het Noord-Amerikaanse buitenlandse beleid net discontinu is. En dit is geen ideologisch standpunt.

“Alles verandert om alles bij hetzelfde te houden” is een slogan die goed de strategie van de VS in de wereld uitdrukt. Of het nu om de openlijke retoriek à la Trump of om een meer overtuigend “multilateralisme a la Biden” gaat, het basisprincipe van gewapende overmacht is nog altijd het leidende Noord-Amerikaanse politieke model op vlak van buitenlands beleid.

Dit paradigma laaft zich aan het industriële militaire complex en vervult er tegelijkertijd de belangen van. Zo wordt het in stand gehouden, krijgt het telkens weer nieuw leven ingeblazen en wordt het bijgewerkt door zijn ideologische motoren, zijn denktanks en zijn media.

Met dit als basis wanen de VS zich de gendarme van de wereld en legitimeren zij hun wapenwedloop om zich te beschermen tegen een eeuwig binnenlands gevaar zowel als het gevaar van zijn eigen invloedszones, die daarom boordevol militaire basissen met strepen en sterren zitten.

Colombia is het enige Zuid-Amerikaanse land met een kustlijn aan de Stille én de Atlantische Oceaan en het enige Zuid-Amerikaanse land met een landgrens naar Centraal-Amerika. Map: ec.europa.eu/Public Domain

Dat apparaat moet af en toe eens uitgetest worden, om aan de geallieerden/onderdanen te tonen dat het de moeite loont hen te betalen voor het vrijwaren van de vrede dankzij het beroemde prestige van hun gewapende overmacht.

Toen de Sovjet-Unie verdween, verdween in deze context voor de NAVO meteen de referentie naar een economisch model en een denkbeeld dat vrede samen met sociale rechtvaardigheid centraal stelde en dat de vredesbetogingen tegen de agressie tegen Vietnam inspireerde.

VS-democratie, vaccin voor de wereld

Net daarom werden nieuwe Noord-Amerikaanse oorlogsavonturen in gang gezet, gemotiveerd door het eigen binnenlands beleid, gebaseerd op een eliteconsensus over het concept van de Noord-Amerikaanse “democratie” als een vaccin voor een geconsolideerde wereld.

Dat model steunde op een dubbele hefboom van militaire én economische suprematie, maar indien nodig ook op een veronderstelde morele en culturele superioriteit die verondersteld werd wereldwijde gemeenschappelijke belangen samen te smelten.

Dit concept wordt van langs om meer in vraag gesteld door de opkomst van een multicentrische en multipolaire wereld. Die nieuwe evolutie wordt doorkruist door de globalisering van de belangen van uiteenlopende polen, zoals nu te zien is in Latijns Amerika. China heeft hier solide commerciële relaties, zelfs met uiterst rechtse regimes zoals dat van Brazilië.

Daarnaast moeten we ons echter ook herinneren hoe het technisch-wetenschappelijke samenwerkingspact van de NAVO met Argentinië zich ontwikkelde. Dit pact mondde uit in de bouw van een radarstation in Patagonië. Die bouw werd in 2014 ondertekend door toenmalig presidente Cristina Kirchner en later geratificeerd werd door de ondernemer-president Mauricio Macri (opvolger van Kirchner en goede vriend van Trump). Dit pact gaat terug tot 1980, toen de anti-communistische militaire dictatuur er aan de macht was.

Bestorming van het Capitool op 6 januari 2021. Foto: Tyler Merbler/CC BY-SA 2:0

In elk geval, de aanval op het Capitool in Washington DC legde de structurele gebreken van de burgerlijke democratie en de crisis van de Amerikaanse hegemonie als rolmodel bloot. Desondanks zijn de VS nog steeds de grootste wereldmacht, met stevige ruggesteun van een alliantie, de NAVO, die nieuwe uitbreidingsplannen heeft.

We zien dit duidelijk in het nieuwe conflict in Oekraïne en in het falen van de onderhandelingen in Brussel tussen Rusland en de NAVO. De Atlantische Alliantie bereidt nu zijn topbijeenkomst van juni 2022 in Madrid voor. De alliantie heeft alle voorstellen verworpen van Moskou om de uitbreiding naar het Oosten van de Noord-Amerikaanse suprematie tegen te houden.

Rusland oordeelt immers dat de uitbreiding van de NAVO door het nieuwe lidmaatschap van Oekraïne op een gevaarlijke manier de overmacht van de VS zal doen toenemen. Oekraïne is het laatste land in een lange rij dat zijn toetreding tot de NAVO aanvraagt. In de voorbije dertig jaar is het aantal lidstaten van de NAVO gestegen van 16 naar 30. Veel van deze landen behoorden ooit tot het Warschaupact.

Deze 30 NAVO-lidstaten liggen langs de grenzen met Rusland, maar toch is het Poetin die opnieuw wordt aangeklaagd door de overdonderende westerse propaganda. De media passen ervoor om inhoud van het onderhandelingsplatform en een verdragsontwerp te publiceren, dat in december 2021 door Moskou werd voorgelegd en verworpen door Washington.

Alle punten, die door de Russische diplomatie werden voorgelegd, concentreerden zich op een vreedzame oplossing van de geschillen, op de verbintenis van beide partijen geen schadelijke acties tegen elkaars veiligheid te ondernemen.

De Russische voorstellen vragen ook de naleving van de principes van het VN-Handvest te garanderen betreffende militaire organisaties en allianties, waar zowel Rusland als de VS deel van uitmaken en geen grondgebied van andere staten te gebruiken voor het organiseren of lanceren van een gewapende aanval tegen een van beide partijen.

Rusland vroeg de VS ook geen militaire basissen te vestigen op het grondgebied van andere staten van de voormalige Sovjet-Unie die nu nog geen lid zijn van de NAVO en verder van NAVO-lidmaatschap van nieuwe voormalige Sovjetstaten af te zien.

Zoals de zaken er nu voor staan, liet de Russische diplomatie weten, “als er geen minimale marge is voor flexibiliteit in deze ernstige zaken”, “ziet Moskou geen reden” voor volgende ontmoetingen met de VS en zijn bondgenoten.

De NAVO zei dat zij verder bereid is voor volgende ontmoetingen omdat “het risico van een gewapend conflict in Europa zeer reëel is en moet vermeden worden”. Ondertussen heeft de alliantie reeds zijn pionnen bewogen om de thesis te ondersteunen, volgens dewelke Poetin Oekraïne zou willen binnenvallen en Rusland, door middel van het staatsbedrijf Gazprom, het aardgas wil inzetten als politiek wapen in zijn huidige geschillen met de Westerse landen.

Patrouilles van de OVSE (OSCE) controleren het bestand aan de frontlijn met de Donbass in Oekraïne. Foto: OSCE Special Monitoring Mission to Ukraine/CC BY-SA 2:0

“Het risico van een oorlog in het gebied van OVSE1 is groter dan in de laatste dertig jaren”, zei de huidige OVSE-voorzitter, Pools buitenlandminister Zbigniew Rau, tijdens de recente zitting. “Er zullen geen onderhandelingen zijn over Oekraïne onder militaire druk van Rusland”, zei het hoofd van de diplomatie van de Europese Unie, Josep Borrell, waarmee hij verwees naar de aanwezigheid van Russische troepen in e Krim.

Ondertussen hebben 25 Democratische senatoren, onder leiding van Bob Menéndez, een wetsvoorstel voorgelegd voor de ‘Verdediging van de Soevereiniteit van Oekraïne’ in het geval van een aanval door Rusland.

Het wetsvoorstel bevat sancties tegen Poetin, de eerste minister, militaire officieren en directeurs van het bankwezen. Een woordvoerder van het Kremlin antwoordde: “Sancties tegen een staatshoofd zijn een maatregel gelijkwaardig aan de breuk van wederzijdse betrekkingen en overschrijden een limiet overschrijden”.

Senator Menéndez is voorzitter van de Commissie Buitenlandse Betrekkingen van de Senaat. Hij is bekend voor zijn campagnes tegen Cuba en Venezuela. In 2019 oefende hij druk uit op toenmalig buitenlandminister Mike Pompeo om nog meer sancties op te leggen aan Cuba, Venezuela en Nicaragua omwille van hun betrekkingen met Rusland.

Alle landen van Latijns-Amerika en de Caraïben zijn lid van CELAC (kleurencode volgens jaartal van aansluiting). Map: Hpav7/Public Domain

Op de recente CELAC-top2 werd opnieuw geprotesteerd tegen de unilaterale illegale dwangmaatregelen opgelegd door het imperialisme. Er werd ook aandacht besteed aan het feit dat enkele van de aanwezige CELAC-lidstaten, Colombia op de eerste plaats, aan de top deelnamen in de naam van derde landen, waarmee de VS worden bedoeld.

Colombia staat vol Noord-Amerikaanse militaire basissen. Het land werd in 2018 lid van de NAVO als “wereldwijde bondgenoot”. Daarmee verbrak het land de verklaring van CELAC in 2014, waarin de organisatie zich “vredeszone” verklaarde. Deze verklaring werd opnieuw herhaald tijdens de recente CELAC-top in Buenos Aires.

Door zich aan te sluiten bij de Atlantische Alliantie heeft de Colombiaanse regering (eerst met president Manuel Santos en nu met president Iván Duque) de weg vrij gemaakt voor om het even welk NAVO-ingrijpen zowel vanaf zijn kusten aan de Atlantische en de Stille Oceaan, als vanaf zijn grenzen met Venezuela, Brazilië, Ecuador en Panama.

Op de CELAC-top in Buenos Aires verdedigde de vertegenwoordigster van Colombia de rol van de OAS en oefende zij kritiek uit op de dictaturen van Ortega en Maduro. “Wij geloven dat het multilateralisme de beste keuze biedt”, zei ze, refererend naar het VS-beleid.

Zij verzweeg de massamoorden die verder uitgevoerd worden in de schaduw van de Colombiaanse drugsregering en herhaalde onbeschaamd het belang van respect voor de mensenrechten in de regio en van goede relaties met de VS en Canada.

Minister van Buitenlandse Zaken Félix Plascencia van Venezuela herhaalde het voorstel om een Algemeen Secretariaat van Celac op te richten, “om een groter elan te geven aan de uitwisselingen tussen alle landen van de regio”. Hij steunde de eis van Argentinië tegen het Internationaal Monetair Fonds (IMF) om de schuld, die door de vorige regering van president Macri werd aangegaan, kwijt te schelden.

De topontmoeting stelde 15 werkpunten voor gedurende de volgende maanden. Enkele daarvan e punten zijn: de post-pandemische economie, de samenwerking op het gebied van ruimtevaart, educatieve integratie, institutionele versterking en de strijd tegen corruptie.

 

Los tentáculos de la OTAN de Europa a América Latina werd vertaald door Roos De Witte. De Italiaanse journaliste en auteur Geraldina Colloti schreef boeken over Venezuela, El Salvador en over links in Italië.

Notes:

1   De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa werd opgericht in 1975 en omvat alle EU-lidstaten en alle staten van de voormalige Sovjet-Unie, waaronder Rusland en Oekraïne. De OVSE (Engelse afkorting OSCE) voert vooral monitoring zendingen uit voor verkiezingen en voor VN-opdrachten. Sinds 2014 is er een OSCE Monitoring Mission to Ukraine die in de zones tussen de Krim en de Donbass toeziet op de naleving van de wapenstilstandsakkoorden van Minsk (nvdr).

2   De Comunidad de Estados Latinoamericanos y Caribeños CELAC (Gemeenschap van Latijns-Amerikaanse en Caraïbische Staten) verenigt Latijns-Amerika en de Caraïben zonder de VS en Canada. CELAC werd opgericht in 2010 als antwoord op de door de VS gedomineerde Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) (nvdr).

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!