Toen de orkaan Sandy in oktober over het noordoosten van de Verenigde Staten raasde, viel bij miljoenen New Yorkers de stroom uit. De kraan bleef echter water leveren, dankzij de keuze van de stad om het drinkwater te betrekken uit beschermde stroomgebieden. Met aquaducten wordt het water uit de bossen en de wetlands van Catskill en Delaware gehaald.

Bodemprijzen

Het drinkwater is daardoor verkrijgbaar tegen bodemprijzen. New York City heeft 4 tot 6 miljard dollar (3 tot 4,5 miljard euro) bespaard door niet te investeren in dure zuiveringsinstallaties, maar in de bescherming van het bos en in compensatieregelingen voor boeren om hun vervuiling te verminderen.

Dat gebeurt in de hele wereld steeds vaker. In 2011 hebben landen meer dan 8 miljard dollar (6 miljard euro) geïnvesteerd in vergelijkbare stroomgebiedprogramma’s. Dat blijkt uit een nieuw rapport van Forest Trends, een Amerikaanse ngo. China nam daarvan 91 procent voor zijn rekening.

“Investeren in natuurlijke hulpbronnen komt naar boven als de meest kostenefficiënte en effectieve manier om schoon water veilig te stellen en tegelijk de opdrogende rivieren en watervoorraden aan te vullen”, aldus Michael Jenkins, voorzitter van Forest Trends.

Waterzuivering

Mondiale riviersystemen worden ernstig aangetast door vervuiling, dammen, landbouwafval, de drooglegging van wetlands en waterleidingsystemen. Dat bleek in 2010 al in een studie die werd gepubliceerd in het tijdschrift Nature.

Bomen, grassen en planten zijn uiterst effectief in het zuiveren en vasthouden van water, zegt Genevieve Bennett, hoofdauteur van het rapport. Bovendien verminderen ze de afzetting waar waterreservoirs door verstopt raken. “De voordelen van stroomgebiedprogramma’s zijn echter veel breder: ze vergroten de biodiversiteit, verminderen de uitstoot en zorgen voor inkomen op het platteland.” In New York worden boeren betaald om natuurvriendelijke technieken te gebruiken.

Toch was het door de ingenieursmentaliteit niet eenvoudig om in New York tot een “groene” benadering te komen. Ook in andere steden, ook in China en India, wordt technische expertise hoog gewaardeerd en zijn enorme bouwprojecten een kwestie van nationale trots.

Compensatie

In China begint er wel iets te veranderen, volgens het rapport. 108.000 bewoners van arme dorpen stroomopwaarts van de zuidelijke kuststad Zhuhai krijgen een goedkopere zorgverzekering als ze hun land beheren op een manier die beter is voor het drinkwater.

In Latijns-Amerika zijn verschillende voorbeelden van compensatieregelingen in natura. In de Santa Cruzvallei in Bolivia krijgen meer dan vijfhonderd families bijenkasten, fruitbomen en afrastering voor vee, in ruil voor waterbeschermende maatregelen.

In Zweden betaalde een lokale waterautoriteit liever voor de aanleg van mosselbedden om nitraat uit het water te filteren dan voor een zuiveringsinstallatie. In Uganda betaalt een bierbrouwer voor de bescherming van wetlands om de drinkwatertoevoer veilig te stellen.

In 2030 is er volgens de OESO 17,7 biljoen dollar (12 biljoen euro) nodig voor waterinfrastructuur. Dat zal de publieke sector niet kunnen opbrengen, zegt Bennett. Een groene infrastructuur is volgens haar veel goedkoper en biedt vele bijkomende voordelen.