Zowat het meest gebruikte woord in economie is groei. Dat confronteert de economische wetenschap met een loodzware uitdaging. Want het is onmogelijk om te kunnen blijven groeien op onze planeet aarde. Want, willen of niet, dat is een ecosysteem met beperkte biofysische grenzen. En de huidige mondiale economie doorboort voortdurend die grenzen, of het nu om klimaatverandering of overbevissing gaat. Een economische wetenschap die daar geen rekening mee houdt, is simpelweg irrelevant.

Controverse over groene groei

Vooral sinds de financiële en economische crisis hard toeslaat, zijn er veel pleidooien voor het ecologisch verduurzamen van onze economie. Steeds meer duikt het begrip groene groei op.

Maar, argumenteren de krimpeconomen, groene groei is een mythe. Francois Schneider bijvoorbeeld, een onderzoeker aan de Universiteit van Barcelona, drukt het zo uit: “Voortdurende groei is immers fysisch, sociaal en ecologisch onmogelijk.”

Daartegenover plaatst hij het concept van de krimpeconomie als “een eerlijk verminderen van productie en consumptie op zulke wijze dat sociale rechtvaardigheid, welzijn en ecologische duurzaamheid er op vooruitgaan.”

Marta Conde vult aan: “We praten ook over het verminderen van ongelijkheid en dus over herverdeling en over delen. Volgens mij is het verdelen van werk, het vastleggen van een maximaal besteedbaar inkomen en een minder belastende levenswijze zowel beter voor ons welzijn als voor het milieu.”

Iets te kort door de bocht?

Misschien gaan de krimpeconomen toch wel wat kort door de bocht, of ze geven alvast die indruk.

Als we een economie willen die binnen de draagkracht blijft van de aarde en voldoende welvaart schept voor iedereen – ook voor de één miljard mensen die nu honger lijden en voor anderhalf miljard werkende mensen die minder dan anderhalve euro per dag verdienen – dan is er wel degelijk groei nodig.

Vooral voor wie nu al te arm is, moeten we vruchtbare aarde terugwinnen op de erosie, massaal herbebossen, onze voorraden zuiver water aanvullen, opnieuw rijkere viswateren hebben … We hebben dringend nood aan meer windmolens, zonnepanelen en andere hernieuwbare energie … Er is massaal behoefte aan passiefwoningen … Veel meer energie-efficiënt transport is nodig … Drastisch inzetten op meer hergebruik van materialen en op een gedematerialiseerde economie is een noodzaak.

Dat zijn allemaal vormen van groei die we juist moeten verwezenlijken om onze economie opnieuw binnen de ecologische grenzen te krijgen.

En als we binnen die grenzen willen geraken en blijven, ja dan is het inderdaad ook zaak om uiteindelijk te beschikken over een stabiele economie die ons op een duurzame wijze, dus zonder nog te mogen groeien voorbij de fysische grenzen van de planeet, welvaart blijft schenken.

Uitdaging voor gewone economen

Dat is dan een grote sterkte van de krimpeconomen, dat zij ook de gewone economen uitdagen om hard te werken aan een geloofwaardig economisch model … of anders als irrelevant aan de kant te worden geschoven.