Het begon met een petitie die op korte tijd bijna één miljoen handtekeningen verzamelde (en die nu al boven de 1,2 miljoen zit). Na één dag hadden al meer dan 50.000 Fransen de petitie ondertekend.Dat is een record in Frankrijk. Er volgde een oproep om op 9 maart te betogen en de hashtag #onvautmieuxqueça maakte furore op sociale media. Werknemers in precaire statuten deelden er hun horrorverhalen.

De Facebook-oproep was het initiatief van drie individuen, dertigers, die wel actief zijn binnen de vakbond, maar die de besluitvorming binnen hun organisatie niet hebben afgewacht. De post werd honderdduizenden geliket en zowat alle vakbonden en verschillende andere organisaties sloten zich aan bij de oproep.

De petitie kwam er 24 uur nadat de krant Le Parisien de contouren van de hervorming van de arbeidswet bekendmaakte. De regering-Valls wil de arbeidsmarkt flexibeler maken. De voorgestelde maatregelen zijn ingrijpend.

Voor bedrijven zou het makkelijker worden om werknemers te ontslaan om ‘economische redenen’. Volgens de nieuwe wet zou het volstaan dat een bedrijf enkele trimesters na elkaar wat minder bestellingen heeft. Werknemers die zonder reden ontslaan worden, zouden minder recht hebben op schadevergoeding.

Een arbeidscontract kan voortaan overruled worden door het bedrijf. Aan het maandloon kan niet getornd worden, maar een werknemer kan wel verplicht worden om meer uren te werken. Sectorale afspraken worden ook minder dwingend. Overuren zouden op jaarbasis bekeken worden en mogelijk zelfs op basis van drie jaar. Dat betekent overuren doen tijdens drukke periodes en minder uren tijdens dalmomenten zonder dat er extra geld tegenover staat. De 11 uren verplichte rust per werkdag zouden in stukjes mogen gehakt worden.

Precariteit

De wet viseert ook de rol van de vakbonden. Zelfs als meer dan 50 procent van de vakbonden in een bedrijf voor of tegen een bepaalde afspraak zijn, kan er een referendum onder de werknemers georganiseerd worden. De regering verkoopt die maatregel als een uitbreiding van de werknemersinspraak maar de vakbonden vrezen vooral meer druk van de werkgevers op individuele werknemers.

“Alle maatregelen zullen voor nog meer precariteit zorgen. Nog eer flexibiliteit voor de werknemers om de ‘kost’ van arbeid te verlagen en de winst en de dividenden te vergroten”, zo vat de vakbond CGT de plannen samen.

De eerste actiedag op 9 maart was een groot succes. Volgens de organisatoren kwamen er 500.000 betogers op straat in zowat alle grote steden van Frankrijk. In Parijs alleen al waren er 100.000 betogers.

Om 11u waren er 90 lycea geblokkeerd. Vreemd genoeg maken de terreurmaatregelen het makkelijker voor studenten om hun school hermetisch af te sluiten. Het aantal ingangen werd beperkt. In veel scholen verspreid over het hele land werd besloten om op 17 maart te staken.

“Wij zijn de werknemers van morgen”, scandeerden de leerlingen van de geblokkeerde scholen. Eén leerling droeg een veelzeggend kartonnen bord mee. “Had u nu echt gedacht dat wij enkel op Twitter zouden blijven?”

President Hollande, premier Valls en minister van Werk Myriam El Khomri hebben een (zoveelste) probleem. El Khomri probeerde na de betogingen wat te sussen. Zij beweerde open te staan voor de verzuchtingen van de leerlingen en zette al meteen enkele maatregelen die nadrukkelijk de jongeren viseren tussen haakjes. Het ziet er niet naar uit dat dat genoeg is om het protest te smoren.