De deelname aan de conferentie noemt ze minachtend een “trip”. Met dat woord roept ze een beeld op van vakbondsleiders die zich aan de rand van het Lac Léman aan een glas cava wagen. Internationaal werk, zeg maar de grens oversteken, is voor Demir vakantie.

Nu zijn er twee mogelijkheden. Ofwel weet Zuhal Demir niet waarover ze praat ofwel vindt ze echt dat de VN en andere internationale vormen van samenwerking beter afgeschaft worden.

De jaarlijkse trek van de vakbondsdelegaties naar Genève heeft weinig van een ontspannen uitstap. Voor Marc Leemans betekent het enkele weken opgesloten zitten in een bunker van een vergaderzaal met een koptelefoon om de oren waarin tolken de vreemdste talen vertalen.

Zijn voorganger Luc Cortebeeck heeft wat meer geluk. Die heeft een eigen kantoor met zicht op de tuin waar hij zich af en toe kan terugtrekken. Cortebeeck is dan ook wereldvoorzitter van de werknemersgroep binnen de IAO. De Internationale Arbeidsorganisatie is een organisatie waar vertegenwoordigers van werknemers, werkgevers én overheden samen vooruitgang proberen te boeken op vlak van wereldwijde werknemersrechten.

Leemans zelf is voorzitter van de werknemersgroep in de belangrijke ‘Commissie van de toepassing van Normen’. In die Commissie worden elk jaar een aantal landen over de knie gelegd die het niet nauw namen met de rechten van werknemers. Landen waar vakbondsmensen vermoord of vervolgd worden of landen waar vakbondswerk gewoon verboden is. Sinds kort ook Europese landen waar door de crisis sociale rechten worden opgeschort.

De veroordelingen in de Commissie zijn grotendeels symbolisch, maar voor de overtredende landen betekent het wel een blaam en even zijn de ogen van de wereld gericht op hun wandaden.

Dit jaar ging het op de conferentie ook over de toekomst van de sociale dialoog en over hoe je die op gang kan brengen in multinationale ondernemingen. Geen detaildiscussie met de 1127 doden in de ingestorte fabriek in Bangladesh in het achterhoofd.

Volgens de christelijke vakbond ACV kwam er een bevredigende tekst uit de bus. Zo stevig dat de Europese landen lang dwars lagen. In de tekst wordt betreurd dat sommige landen de bandbreedte van het sociaal overleg inperken, de bestaande mechanismen voor collectieve onderhandelingen verzwakken of de autonomie van de sociale partners fnuiken. Dat lazen ze niet graag want die paragraaf viseert natuurlijk ook een Europese tendens.

De bestaande mechanismen voor collectieve onderhandelingen verzwakken, is net ook wat N-VA vorig weekend voorstelde op een studiedag over de confederalisering van het sociaal overleg. Geen overleg over lonen en arbeidersvoorwaarden meer op nationaal niveau, maar enkel nog in de sectoren en in de bedrijven.

En kijk, nu wordt het interessant. België ondertekende de IAO-conventies 87 en 98. Dat betekent dat ons land erkent dat het aan de vakbonden en de werkgevers is om te bepalen op welk niveau ze onderhandelen zonder inmenging van de overheid. De voorstellen van N-VA – zeker als daar wetsvoorstellen uit voortvloeien – gaan dus in tegen de IAO. Mocht N-VA het voor het zeggen krijgen, dan is er veel kans dat ons land binnen een paar jaar op de beklaagdenbank mag van de Normencommissie.

De minachting van Demir en N-VA tegenover de internationale instellingen als de IAO is dus toch niet zo irrationeel. De IAO is een mogelijke hindernis op de weg naar het neoliberale paradijs dat N-VA hier wil stichten. 

En zou het echt zo zijn dat de vakbonden niet wakker liggen van een harmonisering van de statuten van arbeiders en bedienden? Dan heeft Zuhal Demir toch een paar dingen gemist de voorbije maanden. Twee keer al brachten de vakbonden zo’n 40.000 betogers naar Brussel. In drie maanden tijd. Maar wellicht kan je dat Zuhal Demir niet eens kwalijk nemen. Die massale betogingen kregen maar een hoekje in de krant. Hoe zou ze het dan ook kunnen weten?