Eerste voorzittersdebat na de verkiezingen. Bron: Screenshot KIES19, Vrt NWS
Opinie -

Na 26 mei: een antwoord op de strategie van Nieuw Rechts

woensdag 26 juni 2019 12:48
Spread the love

26 mei werd geen zwàrte zondag in Vlaanderen, maar een pikzwarte zondag. Toen we 28 jaar geleden voor het eerst spraken over een zwarte zondag, haalden het Vlaams Blok, het Front National en Agir samen 479.917 stemmen. Nu, in 2019 haalt alleen het Vlaams Belang er 810.177. En om het over een pikzwartgekleurde zondag te hebben, kijken we niet alleen naar het Vlaams Belang. Ook de N-VA, die ideologisch dicht aanleunt bij het Vlaams Belang, blijft ondanks haar verlies een grote partij. Ze kon nog rekenen op 1.086.787 stemmen. Vijf zetels waren er tekort om samen in het Vlaamse Parlement een (extreem)rechtse meerderheid te vormen.

Dat we de N-VA gerust tot het ultra rechtse clubje mogen rekenen, blijkt duidelijk uit de keuze die de partij opnieuw maakte in het Europees Parlement. Zo blijft N-VA de komende vijf jaar trouw aan de radicaalrechtse fractie Europese Conservatieven en Reformisten (ECR); een club die vol zit met racistische, homofobe en vrouwonvriendelijke partijen.

Anders dan de zwarte zondag van 1991 hebben we gelukkig ook een rode zondag gehad. En dat niet alleen in Vlaanderen, maar in heel het land. De vooruitgang van de PVDA is ongezien en dat zal een dam opwerpen tegen de verdere verrechtsing. In totaal gaat de partij van 8 naar 43 verkozenen in de vijf parlementen.

PVDA-voorzitter Peter Mertens zei op 22 juni 2019 in zijn speech op het overwinningsfeest te Antwerpen het volgende: “Wij zijn ook een megafoon voor de strijd tegen het racisme. Op 26 mei is extreemrechts ook opnieuw doorgebroken. Maar er is een groot verschil met 1991, toen ze dat voor het eerst deden. Het verschil is dat er nu ook marxisten verkozen zijn. Onze overwinning is het grote teken van hoop voor heel veel mensen.”

Maar hoe dan ook, we kunnen niet voorbij aan de vraag waarom in Vlaanderen toch nog zoveel mensen hebben gekozen voor het Vlaams Belang. En dat dus ook N-VA, ondanks haar medeverantwoordelijkheid in de sociale afbraak van de laatste jaren, nog steeds een grote partij is gebleven.

Als ik een evaluatie maak van de gesprekken die ik tijdens de kiescampagne met vele mensen heb gevoerd, dan gingen die hoofdzakelijk over drie thema’s: de sociale afbraak van de regeringen Bourgeois en Michel, het klimaat en het migratie- en vluchtelingenvraagstuk. En hier vinden we al een groot stuk van het antwoord. Het combineren van vooral de sociale afbraak met het migratie- en vluchtelingenvraagstuk is het succes geworden van het Vlaams Belang.

Er is weinig analyse nodig om te zoeken waarom mensen kiezen voor een partij die belooft de sociale afbraak te stoppen. Maar waarom hebben dan niet meer mensen gekozen voor partijen met een meer uitgesproken sociaal en milieuvriendelijk programma? Het antwoord hierop is dat het migratie- en vluchtelingenvraagstuk vele mensen raakt. We zullen dus in Vlaanderen dit moeilijke debat niet kunnen omzeilen en er met het ganse middenveld een antwoord moeten op geven. Maar dan andere antwoorden dan de oplossingen die N-VA en het Vlaams Belang voorstellen.

Op de vraag waarom mensen gevoelig blijven voor het migratie- en vluchtelingenvraagstuk wil ik me beperken tot twee belangrijke redenen. Die zijn volgens mij te zoeken in het economische systeem en in de aanwezigheid van sterk uitgebouwde rechtse partijen die de macht bezitten de samenleving ideologisch te beïnvloeden.

Concurrentie

Als we antwoorden zoeken naar het kiesgedrag van mensen, dan kunnen we niet naast de wijze waarop onze samenleving georganiseerd is, kijken. Wij leven in een kapitalistisch systeem waarvan concurrentie een essentieel onderdeel vormt. En zolang mensen in concurrentie met elkaar staan, zal elke mens een ander mens blijven zien als een concurrent en niet als een medemens. Angst en onzekerheid komen dan in de plaats van solidariteit. Die concurrentie speelt op vele vlakken. Het ene is al belangrijker dan het andere. Maar als het om overleven gaat, dan is de situatie op de arbeidsmarkt een belangrijk element.

Op de arbeidsmarkt is de jobonzekerheid de kern van de macht die de werkgever heeft over de werknemer. Jobonzekerheid is op twee manieren in het systeem verankerd. Ten eerste: doordat de meerderheid van de bevolking geen toegang heeft tot de middelen om te kunnen produceren, is men totaal afhankelijk van de eigenaars die de economie in handen hebben. Ten tweede: het economische groeiproces zelf. Omdat elke eigenaar, in concurrentie met andere eigenaars, steeds maar zijn marktaandeel wil vergroten, zoekt hij naar de efficiëntste methode om de productiviteit te verhogen. En naarmate een onderneming productiever wordt, kan men evenveel produceren met minder personeel. Werkgevers die investeren in een grotere productiviteit, gaan dan ook over tot ontslagen: ze werpen een deel van hun werknemers weer op de arbeidsmarkt. Door het groeiproces worden er dus massa’s werknemers werkloos. Met andere woorden: jobonzekerheid is ingebed in het systeem wat maakt dat mensen makkelijker te beïnvloeden en uit te buiten zijn.

En dat is niet het enige. De bezittende klasse heeft ook belang bij een bepaalde mate van werkloosheid. Voor de werkgevers is het een noodzaak te kunnen beschikken over voldoende mensen die met elkaar concurreren voor het krijgen van een job. Dat schept voor de werkgevers de mogelijkheid om de lonen laag te houden en werkomstandigheden op te leggen die enkel en alleen in zijn voordeel spelen. Als mensen dan horen dat migratie en vluchtelingen het aantal mensen op die arbeidsmarkt verhoogt, waardoor er nog meer concurrentie ontstaat, mogen we niet verbaasd zijn dat mensen angstig en onzeker worden en dat ze gemakkelijk te manipuleren zijn.

Het belangrijkste antwoord daartegen is een positief, radicaal, democratisch links alternatief

Om de concurrentie zoveel mogelijk uit te schakelen, is een overtuigend sociaal programma nodig met daaraan gekoppeld een campagne- en actieplan dat een massa mensen aanspreekt. Een programma dat mensen opnieuw zekerheid geeft op werk en inkomen. Een programma dat mensen niet tegen elkaar opzet, maar verbindt. Een programma dat de rechtse partijen doet verschrompelen.

Als aanzet enkele voorbeelden:

– Om meer mensen aan een job te helpen is een 30-urenweek met loonbehoud dé oplossing. Dat lost niet alleen de concurrentie tussen de werkzoekenden op, het maakt de combinatie tussen werk en privé van de mensen die vandaag een job hebben opnieuw leefbaarder.

– We gaan opnieuw voor vaste en volwaardige banen en eisen een einde aan de wildgroei van onvrijwillig deeltijdse banen, interimarbeid, schijnzelfstandigheid en flexi-jobs. Zonder vast en volwaardig werk kun je geen toekomst opbouwen.

– Iedereen heeft recht op een menswaardig bestaan. Dat is in België onmogelijk wegens de té lage vervangingsinkomens. Het leefloon dat nu heel diep onder de Europese armoedegrens ligt, moet worden opgetrokken tot minstens die grens. Dat geldt ook voor de minimum werkloosheidsuitkering, het minimumpensioen en de minimumziekte-uitkering. Daarbij dienen alle sociale uitkeringen welvaartvast te zijn. Dat betekent dat als het gemiddelde inkomen stijgt, ook pensioenen, werkloosheids- en andere uitkeringen moeten volgen.

– Voor de bescherming van het loon eisen we de afschaffing van de loonwet die de werkgevers gebruiken om de lonen laag te houden. Het minimumloon moet worden verhoogd tot 14 euro per uur (2.300 euro bruto per maand). En de automatische indexering van lonen en vervangingsinkomens moet opnieuw de reële levensduurte weerspiegelen.

– Tenslotte is voor de werknemers, de zelfstandigen en de mensen met een vervangingsinkomen een sterke ‘niet geprivatiseerde’ sociale zekerheid de beste waarborg. Daarvoor is een structurele en gewaarborgde financiering nodig. Dat doe je via rechtvaardige belastingen en sociale bijdragen. Laten we alvast beginnen met de verlaging van de werkgeversbijdragen aan de sociale zekerheid en de vrijstelling van doorstorting van de bedrijfsvoorheffing op allerlei bezoldigingen in vraag te stellen. Het totale bedrag aan lastenverlagingen steeg volgens het planbureau van 11,8 miljard euro in 2014 naar 16 miljard euro in 2018. Deze vele miljarden gingen naar de werkgevers zonder dat daar strikte voorwaarden werden voor opgelegd inzake tewerkstelling.

Kennis is macht

Kennis en informatie bepalen hoe mensen denken en handelen. Een groot deel van de bevolking heeft niet altijd de mogelijkheden om zich goed te informeren. Vaak ontbreken de tijd, de energie en de ondersteuning waar je de juiste informatie kan vinden en hoe je ermee moet omgaan. Daarbij heeft niet iedereen toegang tot kwalitatieve informatie. Dat kan te maken hebben met de financiële middelen die ontbreken, maar soms ook met het geprofessionaliseerde taalgebruik. Niet alle mensen hebben in hun opleiding een rijke woordenschat meegekregen. Het succes en het veelvuldig gebruik van de sociale media en de massa aan flitsnieuws heeft aan dit alles geen goed gedaan. Men veegt met de vinger op zijn smartphone van nieuwssite naar nieuwssite, blijft even hangen op Facebook, tweet nog wat om daarna nog wat mails te lezen en te beantwoorden. Door dit alles ontbreekt de tijd en vooral de rust om nog iets grondig te lezen.

Het Vlaams Belang heeft dat goed begrepen en heeft zijn verkiezingscampagne aan deze situatie volledig aangepast. Maar ook zijn strategie. Want het Vlaams Belang van de jaren 1990 is niet meer het Vlaams Belang van nu. De partij besefte dat het klassieke verhaal van extreemrechts niet meer volstond. Ze sloot zich aan bij de nieuwrechtse partijen in Europa, Rusland en de Verenigde Staten. Onder de invloed van Steve Bannon, de strateeg van Donald Trump die bekendstaat om zijn uiterst rechtse connecties, paste het Vlaams Belang zijn verkiezingscampagne aan door demagogische sociale eisen te combineren met nationalistische standpunten, met racisme en anti-islam retoriek.

Het antwoord op deze strategie is net als in de jaren 1990 informatie verspreiden, aangepast aan de doelgroepen die we willen bereiken. Wel zal het niet meer voldoende zijn om zich te beperken tot wat er in de programma’s staat van de N-VA en het Vlaams Belang. Dat moet zeker blijven gebeuren, maar meer dan ooit zit de urgentie bij een structurele aanpak. Als er structureel niets verandert dan blijven we dweilen met de kraan open. Voor een structurele aanpak is het benoemen van de ‘echte’ oorzaken waarom mensen worden verplicht te vluchten of te migreren een eerste stap.

Een sterk antwoord op en tegen de propaganda van de rechtse partijen is het ‘veelvuldig’ herhalen van de oorzaken waarom mensen verplicht worden te vluchten of te migreren. De belangrijkste oorzaken zijn: oorlogen, armoede en opwarming van de aarde. Het zou een engagement kunnen zijn van het ganse sociale middenveld en de media die daarvoor openstaan.

Wat volgt is de manier waarop we dat kunnen doen.

Oorlog

De partijen die de voorbije jaren de macht uitoefenden, hebben gestemd voor oorlogen die miljoenen mensen gedwongen hebben hun land te ontvluchten. Syrië, Afghanistan en Irak zijn de landen vanwaar de laatste jaren de meeste vluchtelingen in België afkomstig waren. Dat zijn allemaal landen die België de laatste jaren mee gebombardeerd heeft.

Ook de chaos in Libië heeft ertoe geleid dat er nieuwe vluchtelingen zijn aangekomen. Die bombardementen zijn door alle partijen in de Kamer op 21 maart 2011 goedgekeurd met 125 stemmen op 126. Dus ook door de N-VA en het Vlaams Belang. Zonder bombardementen zouden deze vluchtelingen hun land niet ontvlucht zijn.

Onrechtvaardige handel

Mensen ontvluchten ook hun land omdat de handelspolitiek van de Europese Unie, en ook die van België, de landen in het Zuiden in een situatie van economische onderontwikkeling houdt. De Europese Unie subsidieert in Afrika Europese multinationals om een hele reeks producten goedkoop op de Afrikaanse markt te smijten.

Dat maakt de lokale landbouw en economie kapot. Daarnaast worden de grondstoffen ingepikt door westerse multinationals die vaak worden gedolven door de plaatselijke bevolking in mensonwaardige omstandigheden.

Klimaat

Het gebrek aan ambitie van de Europese lidstaten en van België in het bijzonder om een einde te maken aan de opwarming van de aarde, leidt nu al tot droogte, tyfoons en overstromingen die massaal veel klimaatvluchtelingen veroorzaken. Onlangs kreeg België een evaluatie van de Europese Commissie over zijn Energie- en Klimaatplan. De beleidsmakers moeten zich diep schamen. Twee bladzijden vol opmerkingen, vragen om verduidelijking en een cijferreeks maakten het duidelijk dat de Belgische klimaatambities niet al te hoog zijn. Ons land verbond er zich toe om de uitstoot van CO 2 door gebouwen, verkeer, landbouw en kleinere industrie tegen 2030 te verlagen met 35 procent. Maar vandaag zitten we aan nauwelijks een daling met 10 procent. Met de maatregelen die tot nu toe aangenomen zijn, komen we in 2030 amper aan 13 procent.

Tot slot: migratie heeft altijd bestaan en was meestal een echte bron van verrijking. De migratiecrisissen die we nu kennen, kunnen echter een probleem vormen, door hun massieve en gedwongen karakter. Het zijn vooral de oorzaken van die crisissen die we moeten aanpakken en niet de arme vluchteling!

 

Bronnen:

http://www.allrights.be/nl/historiek

https://verkiezingen2019.belgium.be/nl/resultaten-cijfers?el=CK&id=CKR00000

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/#/8/9/2000/coalitie

https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2019/06/19/vergeet-de-zatte-nonkels-n-va-kiest-resoluut-voor-radicaalrechtse-fractie/

– Kapitalisme voor beginners, Vivek Chibber, p.40

https://www.plan.be/admin/uploaded/201710061143090.FOR_SHORTTERM1718_11556_N.pdf

https://jmeblommaert.wordpress.com/2019/05/27/alles-in-perspectief/

https://nl.wikipedia.org/wiki/Steve_Bannon

https://www.pvda.be/vluchtelingen_de_oorzaken_van_het_vluchten_aanpakken

https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20110321_092

– De Standaard, 19/06/2019, p.8

 

Guido Deckers was bij de federale verkiezingen kandidaat voor PVDA.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!