Libanon heeft in verhouding tot zijn bevolkingsaantal het grootste aantal vluchtelingen ter wereld. Met 4,4 miljoen inwoners biedt het land onderdak aan 400.000 Palestijnse en ongeveer 1,3 miljoen Syrische vluchtelingen, waaronder ook heel wat artiesten.

Daarom organiseerde Moussem in het kader van Moussem Cities over Damascus in Beiroet een tweedaags festival met Syrische artiesten op de vlucht. Zo wil Moussem de aandacht vestigen op de moeilijke omstandigheden waarin deze artiesten proberen te werken, evenals de beperkte mobiliteit waarmee ze te maken hebben. Door de strenge Europese migratieregels is het bijna onmogelijk voor deze kunstenaars om in Europa op te treden.

Edgy muziek

Op de tweede dag van het minifestival in Beiroet gingen we naar het concert van Tanjaret Daghet, een eclectische band die een mix van jazz, rock en metal speelde. Deze muzikanten willen hun muziek niet in een specifiek hokje steken, ze noemen het liever edgy music. Ze kregen alvast het publiek mee dat bestond uit lokale hardrock-fans, alternativo’s en expats. Nog helemaal excited na hun concert, staan leadzangers Khaled Omran en Tarek Khuluki ons te woord.

Khaled Omran studeerde aan het Hoger Instituut voor Muziek van Damascus. Hij speelt contrabas, basgitaar, componeert en zingt. Tarek Khuluki speelt electronic music, is gitarist, componeert en zingt ook.

Samen met enkele leden van hun band verhuisden ze toen de oorlog begon in 2011  van Damascus naar Libanon. Beiroet was voor hen een voor de hand liggende keuze. “Het is vlakbij, familie en vrienden kunnen gemakkelijk op bezoek komen en de aanwezigheid van een alternatieve muziekscene maakt Beiroet interessant voor artiesten”.

Beiroet is een venster op de wereld

“Voor we Damascus verlieten was er een bloeiende muziekscene. Onze keyboardspeler is bijvoorbeeld niet meegekomen omdat hij interessantere opdrachten kreeg in Damascus. Maar voor ons zijn er hier meer mogelijkheden. Beiroet is een beetje een venster op de wereld.”

“Je kan hier je eigen stijl van muziek maken, daarmee optreden en een publiek bereiken. Dat was moeilijk in Damascus. Daar moet je in een mainstream format passen. Ik maakte daar tijdens het optreden nog een inside joke over met het liedje dat ik al lachend ‘Hotel California’ noem. In Damascus willen de meeste mensen vooral covers van bekende bands horen. Ze zijn niet geïnteresseerd in het ontdekken van nieuwe muziek”, vertelt Tarek.

Vibrerende polslag

Khaled vindt de muziekscene in Beiroet fantastisch: “Ik kan hier muziek spelen die ik graag speel en hoef niet persé andermans muziek na te spelen om als band te kunnen bestaan. Dat is echte vrijheid voor ons.”

“De plek waar we net hebben opgetreden heet Station. Voor mij is heel Beiroet eigenlijk één groot station. Het is een soort tussenstop waar iedereen tijdelijk samenkomt. Je voelt een vibrerende polslag die je denk ik nergens anders kan vinden. Syrië is groter en alles gaat er veel langzamer terwijl het hier allemaal veel intenser is. Je komt hier mensen tegen van over de hele wereld. En er is een music community die elkaar aanmoedigt en overal volgt.”

Of de oorlog in hun thuisland een invloed heeft op hun muziek? “Het is hoe je het bekijkt”, antwoordt Tarek. “Sommige mensen verwachten dat we vooral muziek maken die over de situatie in Syrië gaat en anderen verwijten ons dat we muziek maken terwijl het oorlog is in ons land. Wij maken muziek om ons uit te drukken.”

Ook in Syrië staat het leven niet stil

“En inderdaad, ons land is al zeven jaar in oorlog en dat komt overal in de media. Mensen denken dat we daar allemaal onder continue aanvallen leven, maar dat is niet zo. Ook in Syrië staat het leven niet stil. Zelfs de mensen die in regio’s wonen waar er wel aanvallen zijn, moeten gewoon verder met hun leven.”

“En natuurlijk gaat onze muziek ook een beetje over ons levenstraject. Maar om de oorlog als thema te gebruiken, louter om ons als muzikanten te manifesteren, is niet echt ons ding. Ik wil daarmee geen oordeel vellen over andere artiesten die dat wel doen. Ik vind het zelf oneerlijk. Want wat als de oorlog voorbij is. Dan is het ook gedaan met je kunst. Welk verhaal heb je dan nog te vertellen als kunstenaar?”, voegt Tarek er met een glimlach aan toe.

Voor Khaled is de band een echte uitlaatklep: “We willen dat mensen onze muziek vooral voelen. We krijgen vaak feedback dat het mensen raakt. Onze lyrics resoneren bij verschillende generaties. Ze zitten vol emoties. Ons traject is ook herkenbaar voor een hele generatie.”

Tarik: “Maar dat wil niet zeggen dat we ons vertegenwoordigers voelen van een nieuwe generatie, integendeel. We leren heel veel bij van zowel mijn generatie als van de jongere generatie.”

Op Europese festivals spelen

Khaled: “We hebben verschillende muzikale achtergronden. Ik hou zelf ook van klassieke Arabische muziek, onze drummer is half Armeens en houdt vooral van death metal en Tarek houdt ook van electro. Onze voorbeelden zijn o.a. Nirvana, Radiohead, Rage Against The Machine.”

Of ze van plan zijn om terug te keren naar hun thuisland als de oorlog voorbij is? “Onze families wonen nog in Damascus maar voor ons is het professioneel gezien niet interessant om terug te keren. We willen meer buiten de Arabische wereld gaan spelen voor mensen die ons niet kennen maar onze muziek wel leuk vinden”, aldus Tarek.

“We leven in het moment. We weten niet wat er in de toekomst kan gebeuren, maar onze grootste droom is om ooit op grote Europese festivals op te treden. We zijn wel al eens op uitnodiging een Europees festival gaan bezoeken en hebben er grote rockbands aan het werk gezien. Het is fantastisch om te zien dat het wel degelijk mogelijk is om met onze muziek een carrière uit te bouwen”, besluit Khaled.

Moussem CITIES Damascus dompelt je van 1 tot 28 februari onder in de hedendaagse artistieke scene van de Syrische diaspora met theater, concerten, installaties, literatuur, lezingen en gesprekken. Meer info: http://damascus.moussem.be/nl