De islamistische Moslimbroederschap krijgt steeds vaker het verwijt dat ze haar nieuwe politieke macht – ze controleert parlement, presidentschap, met Mohammed Morsi, en veel staatsinstellingen – misbruikt om de media te ringeloren.

“We zien bij de Moslimbroederschap een escalerende druk tegen de vrijheid van meningsuiting in Egypte”, zegt Sherif Etman, woordvoeder van de Egyptische Organisatie voor Mensenrechten. “Ze gebruiken sommige van dezelfde technieken om de media te onderdrukken als Moebarak.”

Oude vooroordelen

Het Moebarak-regime gebruikte draconische perswetten en gewillige staatsmedia om islamistische groepen en andere politieke opponenten te muilkorven.

Moebarak kwam vorig jaar ten val maar de Moslimbroederschap zegt dat bij de staatsmedia nog steeds oude vooroordelen leven. Ze waarschuwt voor een negatieve mediacampagne om president Mohamed Morsi te ondermijnen.

Eerder deze maand maakte Morsi bekend dat zijn regering over een ministerie van Informatie beschikt, een instrument dat door vorige regimes werd gebruikt om de redactionele lijn van de staatszenders te bepalen. Dat Salah Abdel Maqsoud, een lid van de Broederschap, die minister wordt, voedt vermoedens dat ook Morsi zijn greep op de zenders wil vergroten.

Nieuwe hoofdredacteurs

De Moslimbroederschap misbruikt ook haar overwicht in de Shura-raad, de Egyptische Senaat, stellen de critici. In juni stelde de raad een veertienkoppig comité aan, onder leiding van een Moslimbroeder, dat de nieuwe hoofdredacteurs van 45 staatspublicaties moet aanduiden.

Verscheidene journalisten namen ontslag. Ze spreken van een flagrante poging van de islamisten om de selectieprocedure te manipuleren. Volgens de journalisten beantwoorden veel nieuwe hoofdredacteurs niet aan de vereiste professionele criteria.

Media-activisten stellen dat de hoofdredacteurs de redactielijn van hun publicatie meteen hebben aangepast ten gunste van de nieuwe president. “Als je de laatste editie van de vorige hoofdredacteur vergelijkt met de eerste editie van de nieuwe, dan is het duidelijk dat ze hun loyauteit wilden tonen”, zegt Abeer Saady van de Journalistenvakbond.

Pagina’s geschrapt

De nieuwe hoofdredacteur van Al-Ahram, het vlaggenschip van de staatskranten, was nog maar enkele uren aan het werk of hij schrapte al een pagina die een evaluatie van Morsi’s eerste honderd dagen maakte. Hij gaf geen reden op voor de schrapping.

Mohamed Hassan El-Banna, de nieuwe hoofdredacteur van een andere staatskrant, Al-Akhbar, schrapte een opiniepagina die bekend stond voor haar kritiek op de Moslimbroederschap. Volgens El-Banna gebeurde dat om meer plaats te creëren in de krant en had de beslissing niets met de inhoud te maken.

Verscheidene columnisten van de krant klagen over censuur. Een journalist kreeg naar eigen zeggen van de hoofdredactie te horen dat ze een artikel over de pogingen van de Broederschap om de staatsinstellingen te domineren moest afzwakken.

Vermoorden van de president

Ook andere kritische media krijgen het hard te verduren. Op 11 augustus werd de editie van de krant Al-Dustour in beslag genomen en werd de hoofdredacteur, een notoir criticus van de Moslimbroederschap, voor de rechter gedaagd op beschuldiging van beledigingen aan de president en het “aanwakkeren van sektarische strijd”. Enkele dagen voordien moest de private televisiezender Al-Faraeen zijn uitzendingen staken na beschuldigingen dat eigenaar en hoofdpresentator Tawfik Okasha de kijkers had willen aanzetten tot het vermoorden van de president.

Ook media-activisten noemen de opiniestukken van Al-Dustour rancuneus en opruiend, en Okasha staat bekend als een Moebarak-aanhanger die overal samenzweringen ziet en graag giftige tirades afsteekt. Niettemin veroordelen de activisten de manier waarop de autoriteiten hen het zwijgen proberen op te leggen.

“Het gaat er niet om of we voor of tegen Al-Faraeen zijn, wat ons zorgen baart is dat de zender gesloten werd via een administratieve beslissing en niet via de rechtbank”, zegt Saady. “Zelfs Moebarak deed dat niet – of toch alleen maar op het eind van zijn dertigjarig bewind. Als Morsi’s regering nu al zo begint, waar gaat ze dan eindigen?”

Grens

De Moslimbroederschap ontkent elke poging om te censureren of kritiek te onderdrukken. Ze zegt dat de organisatie de vrijheid van meningsuiting respecteert maar dat er een grens moet worden getrokken wanneer journalisten op een onverantwoorde manier de president belasteren, tot geweld oproepen en sektarische spanningen aanwakkeren.

Bij de inbeslagname van Al-Dustour en de sluiting van Al-Faraeen betreurde minister van Informatie Abdel Maqsoud dat de vrijheid van meningsuiting grenzen moet hebben. “Er is een duidelijk verschil tussen vrijheid enerzijds en laster, karaktermoord en het aanzetten tot moord anderzijds,” zei hij.