Voor het eerst sinds de betwiste verkiezingen van 2009 zitten aanhangers en tegenstanders van de Iraanse regering op dezelfde golflengte. Ze zijn erg sceptisch over de beschuldiging van een complot en twijfelen aan de Amerikaanse bedoelingen met hun land.

De reacties op het vermoede complot van de Revolutionaire Garde om de Saoedische ambassadeur te vermoorden, werden aanvankelijk stilgehouden. De openlijke verontwaardiging van Amerikaanse politici, onder wie president Barack Obama zelf, deden vrezen voor een mogelijke militaire aanval.

Tegelijk aarzelden veel Iraniërs om de kant van hun functionarissen te kiezen, die zoals de geestelijke leider ayatollah Khamenei de beweringen van Washington “nonsens” noemden. Ze zijn niet vergeten welke rol de Revolutionaire Garde heeft gespeeld om het populaire protest na de verkiezingen de kop in te drukken.

Saddam Hussein

Maar hoe meer Iran in de voorbije twee weken onder verbaal vuur kwam te liggen, hoe meer de bezorgdheid om sancties en zelfs een mogelijke oorlog plaats maakte voor een diep en complex gevoel van nationalisme.

Velen vinden het moeilijk te geloven dat de Revolutionaire Garde een moord zou beramen op de Saoedische ambassadeur in Washington. Volgens Alireza, een 55-jarige winkelier,  heeft “Saoedi-Arabië veel onfrisse zaken gedaan tegen Iran, waaronder het doden van Iraanse pelgrims in Mekka in 1987 en Saddam Hussein gesteund in de oorlog”, terwijl Iran nooit wraak heeft genomen. “Waarom zouden we nu aan de VS een voorwendsel geven?”

Centrale bank

De mogelijkheid van een moordcomplot kan het pad effenen voor sancties tegen de Iraanse centrale bank. Dat lokt nog scherpere reacties uit op straat. Hussein bijvoorbeeld is econoom en benadrukt dat hij nooit geloofde dat het Westen zijn land wil vernietigen, zoals de hardliners van het regime volhouden. Maar nu Iran aan de schandpaal wordt genageld “zonder proces of solide bewijzen”, twijfelt hij niet meer.

“Er is geen verschil tussen het sanctioneren van de centrale bank en het vernederende olie-voor-voedselprogramma dat bedoeld was om de Iraakse natie te verzwakken en de militaire invasie voor te bereiden.”

Ook Cyrus, eeen student elektronica aan de Universiteit van Teheran en actief lid van de Groene Beweging, is het daarmee eens. “De trots en de kracht van een volk zijn de mensen zelf. Door de centrale bank te straffen, willen ze de Iraanse bevolking vernederen en verzwakken om uiteindelijk het land binnen te vallen.”

Vernietiging van Iran

Dat naast de VS ook Saoedi-Arabië met beschuldigende vinger naar Iran wijst, is bij heel wat Iraniërs in het verkeerde keelgat geschoten. Ze vragen zich af waarom Saoedi-Arabië in de voorbije maanden zo fel van leer trok tegen de Iraanse belangen op internationaal vlak. De 45-jarige Azar denkt dat het Arabische land anders zou gereageerd hebben met de Iraanse ex-president Khatami aan de macht, omdat die de steun van het volk genoot.

Ze gelooft al helemaal niet in een complot tegen de Saoedische ambassadeur. “De Arabieren en het Westen denken dat we ons land aanbieden aan buitenlanders, omdat we tegen onze eigen regering betogen. Maar dat zijn twee verschillende kwesties. We zijn tegen het regime gekant, maar houden van ons land.”

Ook als Mussavi, de Iraanse presidentskandidaat die onder huisarrest staat, op vrije voeten was geweest, zou er onder de bevolking even grote scepsis bestaan over het complot, aldus Azar.

Tot slot kijkt de Iraanse bevolking voortaan met een andere bril naar de VS. Volgens een anonieme activist geloofden de mensen tot voor kort de woorden van de Amerikaanse president eerder dan die van hun eigen machthebbers. “Maar de aanhoudende vijandelijkheden, sancties en in het bijzonder de recente beschuldigingen doen vermoeden dat de Amerikaanse doelstelling op lange termijn de vernietiging van Iran is”.