Mohammad Rasoulof, regisseur van de winnende film 'The White Meadows', zit in Iran een gevangenisstraf uit wegens vage aanklachten tegen het regime (foto: MUBI)
Nieuws, Wereld, Cultuur, België, Brugge, Mensenrechten, Filmfestival, Cinema Novo, Iran, Afrikaanse film, Amnesty International, Mohammad Rasoulof, Camera Novoprijs, Amakourouprijs, Publieksprijs -

Mohammad Rasoulof wint Camera Novoprijs met film ‘The White Meadows’

BRUGGE - Zondagavond maakte de jury van de 28ste editie van het Cinema Novo Festival de winnaar bekend van de Camera Novoprijs. Die ging naar de Iraanse film 'The White Meadows' uit 2009 van regisseur Mohammad Rasoulof. In haar motivatie noemde ze de film "een absoluut meesterwerk". Rasoulof zit momenteel een gevangenisstraf uit wegens vage aanklachten van propaganda tegen het regime.

dinsdag 29 maart 2011 17:45
Spread the love

Een selectie van negen langspeelfilms die niet eerder in België in de bioscoop te zien waren, dongen dit jaar mee naar de Camera Novoprijs van het net voorbije Cinema Novo Festival. Volgens het motivatieverslag van de jury lag het niveau bijzonder hoog.

De prijs van 8.000 euro gaat naar de distributeur die de winnende film aankoopt en in de Belgische zalen brengt. Op die manier wil het Brugse festival zorgen dat filmische meesterwerken, maar die commercieel niet goed in de markt liggen, ook de ruimere verspreiding krijgen die ze verdienen.

De jury van 2011 bestond uit: regisseur Kadir Balci (bekend van zijn opgemerkte debuutfilm ‘Turquaze’), Maud Bekaert, Bart Caron (Vlaams parlementslid voor Groen! en lid van de Mediacommissie), filmcriticus Ben Van Alboom en actrice Charlotte Vandermeersch.

Speciale steunbetuiging Iraanse cineasten

Hoewel Cinema Novo in samenwerking met mensenrechtenorganisatie Amnesty International een speciale steunbetuiging organiseerde voor de Iraanse filmmakers Jafar Panahi en Mohammad Rasoulof, die sinds december 2010 een gevangenisstraf uitzitten vanwege hun kritische houding tegenover de Iraanse overheid, verklaarde de jury heel uitdrukkelijk dat de keuze voor Rasoulofs film niet politiek gemotiveerd was.
 
“De jury betreurt uiteraard ten zeerste dat er landen zijn waar kunstenaars monddood worden gemaakt, maar we kunnen niet genoeg benadrukken dat er slechts één reden is waarom we – in recordtijd – voor ‘The White Meadows’ hebben gekozen: de film is een absoluut meesterwerk dat met kop en schouders boven de andere competitiefilms uitstak, en dan moet u weten dat wij het niveau van die andere competitiefilms eveneens bijzonder hoog vonden.”

Uit het juryverslag over ‘The White Meadows’

Uit het juryverslag: “The White Meadows was voor de meeste juryleden de perfecte film: cinematografisch indrukwekkend en narratief fascinerend. De wonderlijke metaforen en allegorieën, de rijke symboliek, de bijna mythologische personages en taferelen, en vooral ook de onaardse wijze waarop Rasoulof al die dingen aan elkaar plakt, maakt van The White Meadows zoveel meer dan een film. Of zoals een van ons liet optekenen: ‘Niet elke filmmaker is een kunstenaar; niet elke kunstenaar is een filmmaker; maar Mohammad Rasoulof is ze ontegensprekelijk alle twee.’ En ja, ongetwijfeld is de film ook een – subtiele! – kritiek op de Iraanse maatschappij, met zijn personages die menen te kunnen zien, maar verblind worden door al dan niet wrede tradities, dogma’s en autoriteiten. ‘Open je ogen’, roept iemand zijn broer toe, temidden een schijnbaar oneindig landschap dat tegelijk erg claustrofobisch aanvoelt. ‘Open je ogen!’ Of de man daar ook in slaagt? We hopen uit de grond van ons hart dat u het antwoord op die vraag binnenkort zelf kan gaan zien – in de bioscoop.”

‘Propaganda tegen regime’

Op 20 december 2010 werd de Iraanse regisseur Jafar Panahi samen met zijn jongere collega Mohammad Rasoulof (°1973, Shiraz, Iran) door het Revolutionaire Gerechtshof in Teheran veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf, onder meer voor ‘propaganda tegen de islamitische republiek’. Bovendien mogen beiden de komende twintig jaar geen films meer maken, geen scenario’s schrijven, naar het buitenland reizen of interviews geven. En dat allemaal omdat sommige hardliners van het regime in hun kunstzinnige films een zweem van kritiek op de overheid meenden te kunnen bespeuren …

De film ‘The White Meadows‘ gaat over een oude man, Rahmat, die in een bootje op een surrealistische zee, waarover altijd een dikke nevel hangt, op zoek gaat naar de tranen van de mensen die op onherbergzame zouteilandjes leven. Iedere groep eilandbewoners heeft zijn eigen bizarre problemen, waardoor de tranen rijkelijk vloeien. De film is geheimzinnig en bijzonder indringend.

Promotie voor hoogstaande filmkunst

Maar toch geen expliciete aanklacht tegen de Iraanse overheid. Veeleer een promotie voor de hoogstaande filmkunst die daar gemaakt wordt, ondanks alle overheidsbeperkingen en het manifeste gebrek aan vrijheid. “Vreemd dus dat de filmmakers achter slot en grendel worden geplaatst”, vond ook de directie van het filmfestival van Rotterdam, dat al in januari aandacht vroeg voor de positie van de Iraanse regisseurs. De film kreeg in 2009 al de speciale prijs van de jury op het Dubai International Film Festival en de nominatie voor de Gouden Schelp op het filmfestival van San Sebastián.

Mohammad Rasoulof regisseerde eerder al drie films die niet onopgemerkt bleven in het buitenland: The Twilight (2002), Iron Island (2005) en Head Wind (2008). Hij studeerde sociologie aan de universiteit van zijn geboortestad Shiraz en later filmdirectie aan het bekende Sooreh Hoger Instituut in Teheran.

Op 1 maart 2010 werd hij samen met Jafar Panahi en Mehdi Pourmoussa en nog vijftien anderen gearresteerd in Panahi’s huis en opgesloten in de beruchte Evin-gevangenis van Teheran. Uiteindelijk werd hij op 17 maart 2010 op borgtocht vrijgelaten. In december volgde dan een veroordeling tot zes jaar effectieve gevangenisstraf omdat hij zich te kritisch zou hebben uitgelaten over de Iraanse overheid. Onder meer de ‘vader’ van de hedendaagse Iraanse cinema, Abbas Kiarostami, heeft zijn nek uitgestoken voor de vrijlating van de cineasten, net als vele buitenlandse collega’s, filmfestivals en mensenrechtenorganisaties. Totnogtoe evenwel zonder resultaat.

Eervolle vermeldingen voor ‘Confessions’ en ‘Carancho’

Confessions van de Japanse regisseur Tetsuya Nakashima kreeg in Brugge een eervolle vermelding wegens de “combinatie van een ingenieus wraakverhaal en de buitengewoon gestileerde mise-en-scène”.

Carancho van de Argentijn Pablo Trapero was de favoriete kandidaat voor de derde plaats. Een dynamische film over het harde stadsleven in Argentinië waarbij het sociale onrecht – verkeersslachtoffers die door maffiosi als pasmunt worden gebruikt om verzekeringsmaatschappijen op te lichten – erg tastbaar in beeld wordt gebracht.

Jongerenjury kent Amakourouprijs toe aan ‘The Matchmaker’

De jongerenjury had het moeilijk om te kiezen tussen drie films: The White Meadows, Confessions en The Matchmaker. Uiteindelijk kwam er een compromis uit de bus. The Matchmaker is een Israëlische prent uit 2010 van regisseur Avi Nesher. Vooral het hartverwarmende karakter van de film sprak de jongeren aan. The Matchmaker is een coming-of-ageverhaal, een mix van komedie en drama, dat zich afspeelt in de zomer van 1968 in Haifa.

Publiek kiest opvallend veel Afrikaanse films

Zoals het een filmfestival past, was het laatste woord voor het publiek. En dat koos opvallend veel Afrikaanse films in de top-tien, hoewel Afrika niet direct zo goed vertegenwoordigd was op Cinema Novo dit jaar. Op één kwam de film I Am Slave van de Britse regisseur Gabriel Range. Een fictiefilm gebaseerd op het levensverhaal van Mende Nazer uit Soedan, die als slaaf werd verkocht en uiteindelijk in Londen als dienstmeid bij een rijke familie terecht kwam, maar er kon ontsnappen. Volgens het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken worden er nu nog altijd 5.000 mensen in Londense rijke huishoudens als ‘slaaf’ vastgehouden.

De rest van de top-tien van de publiekskeuze: 2. The Bang Bang Club (Steven Silver, Zuid-Afrika); 3. Benda Bilili! (documentaire van Renaud Barret en Florent de la Tullaye over groep gehandicapte muzikanten uit Kinshasa die internationaal doorbreken); 4. Life, Above All (bijzonder aangrijpende film van Oliver Schmitz over het taboe aids, Zuid-Afrika); 5. Waste Land (Braziliaanse kunstdocumentaire over fotograaf Vik Muniz die een kunstwerk maakt uit afval met de catadores van Rio);

6. Kinshasa Symphony (documentaire van de Duitsers Claus Wischmann en Martin Baer over het Orchestre Symphonique Kimbanguiste uit Kinshasa); 7. Contracorriente (Javier Fuentes-Léon, Peru/Colombia); 8. Africa United (film voor kinderen van Debs Gardner-Paterson, Zuid-Afrika/Rwanda/UK); 9. Budrus (Julia Bacha, Palestina-Israël) en 10. Estômago (Marcos Jorge, Brazilië).

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!