De toenmalige
president Nicolas Sarkozy kon zijn pret niet op toen hij in 2008
terugkeek op de wet die de minimumdienst invoerde. “Als er voortaan
nog een staking is, zal niemand dat merken”, zei hij.

De wet verplicht
vakbonden om tien dagen op voorhand een stakingsaanzegging in te
dienen en de werknemers die willen staken moeten dat twee dagen
vooraf laten weten. Op basis daarvan verzorgt de Franse
spoorwegmaatschappij SNCF dan een minimumdienst. Dit systeem betekent
wel dat er geen enkele trein rijdt als alle werknemers staken.

Maar er zijn nog
meer problemen met het systeem die bij de recentste reeks stakingen
in juni naar boven kwamen. “De treinen zitten al helemaal vol en
als er dan gestaakt wordt en één trein op twee rijdt niet, wordt de
situatie onhoudbaar”, zei de voorzitter van de Federatie van
treinreizigers.

De krant
Paris-Normandie beschreef de chaos in een station. “Het kan me niet
schelen dat ze staken maar dat ze dan tenminste niet om het even wat
op hun site zette”, fulmineerde een reiziger. Hij was naar het
station gekomen in de overtuiging dat er een trein zou rijden, maar
dat bleek niet het geval.

De minimumdienst in
Frankrijk betekent dus grote onzekerheid en stikvolle treinen als er
dan één wel vertrekt.

Aan banden

In heel wat andere
landen bestaat er ook een minimumdienst.

In Italië lijkt dat wel te
werken, maar alleen door het stakingsrecht aan banden te
leggen. Daar mogen werkgever en vakbonden zelf afspraken maken. Als
ze er niet uitgeraken, legt een commissie een minimumdienst op die
maximaal 50 procent van de treinen laat rijden.
De Italiaanse
wet bepaalt verder dat er niet gestaakt mag worden tijdens de
spitsuren en dat de eerste stakingsdag slechts vier uur mag duren.

In Portugal kan het
bedrijf werknemers opeisen als de vakbonden niet akkoord gaan met de
voorgestelde minimumdienst. In Spanje is er wel een minimumdienst
maar dat betekent dat er één trein rijdt per dag per lijn.

In Zweden en Finland
wordt de minimumdienst en het stakingsrecht via sociale akkoorden geregeld. In
Finland zijn er zware sancties voor ‘illegale’ stakingen. In Estland,
Denemarken en Duitsland mogen ambtenaren niet staken.

Thatcher

Europees
Parlementslid en spoorspecialist Philippe De Backer (Open VLD)
verwees verder naar het Britse voorbeeld. Dat is een geval apart. De
beperking van het stakingsrecht werd daar ingevoerd door premier
Thatcher. Staken kan enkel nog na een stemming bij het personeel. De
vakbonden moeten zelf de stembrieven opsturen naar het personeel.

Een meerderheid van
het personeel moet instemmen met de staking en er werden ook
beperkingen opgelegd aan de redenen om te staken. Zo mag er niet
gestaakt worden uit solidariteit met andere sectoren of fabrieken.
Door de wet van Thatcher decimeerde het aantal stakingen. De wet
bereidde de weg voor sociale afbraak.