Marcos, de aanvoerder van de zapatisten

Mexico zwaar op de korrel genomen

Argentijns politicoloog Arsinoé Orihuela Ochoa analyseert Mexico met het oog op de presidentsverkiezingen van 2018. Hij ziet drie nieuwe verscheurende breuklijnen. In het noorden dreigt vijandigheid van de VS met president Trump aan de macht en in de zuidelijke deelstaat Chiapas eisen inheemse gemeenschappen een hertekening van de staat. Tegelijk dient zich op puur politiek vlak nog een derde breuklijn aan.

donderdag 7 december 2017 16:15
Spread the love

Enerzijds is er het koloniale aspect van de machtige PRI-partij en anderzijds de dekoloniserende inheemse beweging van de Zapatisten die in 1994 gewapenderhand een plaats veroverden in de zuidelijke deelstaat Chiapas. De Zapatisten genoten de daaropvolgende jaren wereldwijde steun en sympathie.  Ondertussen werd de beweging wel geïsoleerd door het leger binnen het beperkte geografisch gebied van hun invloed.

De Zapatisten inspireerden zich voor hun naam en strijd op Emiliano Zapata,een van de belangrijkste protagonisten van de Mexicaanse revolutie in het begin van de twintigste eeuw. Hij streed samen met arme boeren tegen het regime van grootgrondbezitters in het zuiden van Mexico en werd door hen vermoord in 1919.

De Zapatisten van vandaag keerden zich tot voor kort compleet af van het staatsbestel. En nu, tot ieders verbazing, besloten ze mee te dingen in de verkiezingsstrijd van 2018, dit ondanks het feit (of misschien juist daarom) dat Mexico in een diepe humanitaire crisis zit wat betreft mensenrechten.

Terreur

Mexico wordt op één lijn gezet met voormalige militaire dictaturen van Zuid-Amerika die in de jaren 1970 en 1980 terreur en dood zaaiden. Het grote verschil is dat het nu gaat om een ‘democratisch’ staatsterrorisme. Dat heeft zoniet alles, toch veel te maken met het feit dat de drugsmaffia in de hoogste regeringskringen genesteld zit. Zo verschijnen typische kenmerken van een dictatuur: militarisme, staatsterreur en criminaliteit die zich organiseert binnen in het politiek bestel.

De belangrijkste factor is volgens onderzoeksjournalist Orihuela Ochoa nog altijd de traditionele machtspartij Institutionele Revolutionaire Partij (PRI). Het cynische hierbij is dat historisch gezien uitgerekend deze politieke partij de erfgenaam is van de revolutie van begin twintigste eeuw. In zijn zog zeult de PRI een dertigtal zogezegd ‘onafhankelijke’ presidentskandidaten met zich mee naar 2018.

In dit politieke landschap zijn twee uitzonderingen te onderscheiden. De partij Beweging van Nationale Regeneratie (MORENA) van López Obrador is een geduchte vijand. De partij is anti-liberaal, gematigd links en nationalistisch. Om de verkiezingen te winnen mikt de PRI op een fragmentatie van het stemgedrag van de bevolking over het groot aantal partijen dat in het strijdperk treedt.

Daarnaast zal de partij bij middel van onrechtmatige fondsen ter ondersteuning van zijn campagne burgers, politici en kiesrechters omkopen. Ten slotte zal de partij de politieke tegenstrevers op een populistische manier in diskrediet proberen te brengen.

Daarnaast is er dus nog de deelname van de Inheemse Bestuursraad (CIG) van de Zapatisten. Die treedt op buiten het ‘politiek systeem’ en buiten het ‘fondsensysteem.’ De bonzen van de PRI-partij hebben geen programma om die tegenstrever het hoofd te bieden. Ze gaan er vanuit dat de CIG van de Zapatisten geen reëel gevaar betekent.

Toch kan volgens Orihuela Ochoa deze inheemse kandidatuur verregaande gevolgen hebben.

take down
the paywall
steun ons nu!