Een dikke week voor de start van de conferentie Rio+20 hebben de internationale vakbonden verzamelen geblazen in Rio de Janeiro. Tijdens een driedaags seminarie zullen we de violen stemmen met collega’s vakbondsvertegenwoordigers van over heel de wereld over de beste aanpak van de driedubbele crisis waarmee we worden geconfronteerd, de economische, sociale en ecologische. Over de oorzaak van deze crisis heerst alvast grote eensgezindheid tussen de deelnemers: het onaangepast economisch model dat vandaag de dienst uit maakt. Tijdens de openingsdag van het seminarie bleek dat de strategie in de verschillende continenten om dit nefast model aan te pakken aanzienlijk uiteenloopt. Latijns-Amerika kiest voor een strategie recht uit het hart, Afrika moeten alle middelen inzetten om lijf en leden te sparen, in Azië gaat men voor de rationele aanpak en Europa wordt door de financiële en monetaire crisis veroordeeld om te vertrekken vanuit de portemonnee.
Vier topmensen van de regionale afdelingen van het Internationaal Vakverbond kregen de kans om vanuit hun continent aan te geven welke syndicale weg gevolgd moet worden om tot duurzame ontwikkeling te komen. Victor Baez Mosqueira, algemeen secretaris van het Amerikaans Vakverbond, stak van wal met een revolutionair pleidooi dat recht uit het hart kwam. “De rijken moeten belastingen betalen om uit de crisis te geraken.” Latijns-Amerika mag niet langer afhangen van ontwikkelingshulp maar moet de eigen rijkdom gebruiken om zijn ontwikkeling te verzekeren. Iedereen moet hiertoe bijdragen, dus ook de rijken die vandaag amper belastingen betalen. Deze middelen moeten geïnvesteerd worden in lokale productie op maat van de lokale consumptie. Er is nood aan een veel meer gediversifieerde productie in plaats van enkel de export van grondstoffen zoals vandaag vaak het geval is. Meer lokale productie en minder export van natuurlijke rijkdommen zal ook de milieu-impact aanzienlijk verminderen.
Kwasi Adu Amankwa, algemeen secretaris van het Afrikaans Vakverbond, was misschien iets minder bevlogen in zijn tussenkomst, maar hij was des te meer to the point. Armoede, droogte, verwoestijning, de economische crisis en vooral de vele militaire conflicten maken voor miljoenen Afrikanen het dagelijkse overleven tot allergrootste grootste prioriteit. Volgens Kwasi Adu Amankwa ligt de oorzaak in belangrijke mate bij het gebrek aan goed bestuur. Good Governance moet volgens hem officieel erkend worden als vierde centrale pijler van duurzame ontwikkeling. Zonder goed bestuur is het onmogelijk om voor sociale rechtvaardigheid te zorgen, het milieu te beschermen of duurzame economische ontwikkeling te realiseren.
Na Amerika en Afrika was het de beurt aan Ching Chabo van het Vakverbond van Azië en de Pacific om haar zeer rationele visie op duurzame ontwikkeling te geven. Zij wees op het onduurzaamheid van het huidige economische model. Hoewel de economie van de regio ook de laatste jaren nog steeds groeit aan 7% benadrukte ze het onduurzaam karakter van deze groei. De ongelijkheid neem sterk toe, de impact op het milieu is zeer groot en de Aziatische economie is veel te afhankelijk van de export van producten naar het Westen. Nu deze export sterk gedaald is door de crisis groeit het besef dat de lokale markt meer moet ontwikkeld worden. De Aziatische vakbonden springen enthousiast op de kar en stellen dat loonsverhogingen voor meer (lokale!) koopkracht zal zorgen. Ching Chabo benadrukte dat de vergroening van de economie, met de creatie van groene en waardige jobs, centraal staat in dit transformatieproces naar een meer door lokale consumptie aangedreven economie. Het is alvast hoopgevend dat dit thema vandaag hoog op de agenda staat van bv. de ASEAN-landen (het economisch samenwerkingsverband van Aziatische landen).
Tenslotte was het de beurt aan Bernadette Ségol van het Europees Vakverbond om het Europese pad naar duurzame ontwikkeling toe te lichten. Zij ging uitgebreid in op de financiële crisis in Europa en hoe de aanpak van Europa ons sociaal model ernstig in gevaar brengt en de burgers rechtstreeks raakt in hun portemonnee. Gelukkig is het blinde besparingsdiscours ondertussen gekeerd en is er meer aandacht voor economische groei. Maar ze benadrukte dat de voorstellen nog steeds veel te beperkt zijn. We hebben bv. nood aan een “circulaire economie” waarbij materialen en grondstoffen hergebruikt en gerecycleerd worden. Er is nood aan een Financiële Transactietaks die voor de financiële middelen kan zorgen om o.a. volop te investeren in hernieuwbare energie. Bernadette Ségol benadrukte dat Rio+20 moet zorgen voor concrete maatregelen zodat er effectieve vooruitgang kan geboekt worden op het vlak van duurzame ontwikkeling. Hiervoor is er vooral nood aan minder woorden en meer actie!
Bert De Wel
