In 22 landen in Centraal- en West-Afrika vindt het zeer besmettelijke ebolavirus de geschikte omstandigheden om van dier op mens over te gaan. Meer dan 20 miljoen mensen leven daardoor in risicogebied. Dat stellen onderzoekers van het Institute for Health Metrics and Evaluation van de Universiteit van Washington in eLife.

In 16 landen kwamen ebola-besmettingen nog niet voor. Ze zijn zich mogelijk niet bewust van de risico’s en daardoor niet voorbereid, zeggen de onderzoekers. Ze voegen er wel aan toe dat een ebola-uitbraak bij mensen niet vaak voorkomt. Maar als het gebeurt, kan het virus zich bijzonder snel verspreiden.

Vleermuizen

De onderzoekers maakten een nieuwe versie van een kaart die vorig jaar al eens werd gepubliceerd. De actualisering houdt rekening met nieuwe gegevens over het virus en over de vleermuizensoorten die ebola kunnen verspreiden.

De kaart, die het mogelijk maakt in te zoomen, moet onder meer overheden beter in staat stellen de risico’s voor bepaalde gebieden in te schatten. Hij toont waar al gevallen van ebola voorkwamen en waar vleermuizen die het virus kunnen overdragen, in de toekomst mogelijk naartoe trekken.

De huidige ebola-uitbraak, die in maart 2014 begon, treft vooral Guinee, Liberia en Sierra Leone. Er stierven meer dan elfduizend mensen in West-Afrika. Het gaat om de grootste ebola-epidemie sinds de ziekte werd ontdekt. De epidemie is nu onder controle.

Ontbossing

Tijdens de epidemie zei de Franse milieuminister Ségolène Royal dat ontbossing mogelijk de aanleiding was geweest. De vernieling van de natuurlijke habitat van vleermuizen dreef de dieren naar menselijke nederzettingen op zoek naar voedsel.

Vleerhonden, een familie van grote vleermuizen, worden gezien als de dragers van het virus in het wild. Mensen raken besmet als ze in contact komen met bloed, afscheidingen, organen en ander lichaamsvocht van zieke of dode vleermuizen die ze in het regenwoud aantreffen.

Besmette mensen kunnen het virus zeer snel doorgeven aan andere mensen. Daarover bevat de geactualiseerde kaart nog geen gegevens.

Begin dit jaar bleek uit een analyse van uitbraak in Liberia dat mensen in armere gebieden meer risico lopen om met ebola besmet te raken en de ziekte door te geven dan in rijkere buurten. Dat komt onder meer doordat mensen er dichter op elkaar wonen. Ze moeten zich ook verder verplaatsen om gezondheidszorg te krijgen, vaak te voet of met de bus, en komen zo in contact met anderen.

Bron: Over 20 countries environmentally suitable for Ebola transmission by bats

Zie ook Updates to the zoonotic niche map of Ebola virus disease in Africa en Mapping Ebola to prepare for future outbreaks.