Het internationaal gerenommeerde consultancybedrijf McKinsey heeft zich opgeworpen als dé expert inzake de REDD-strategie (Reducing Emissions from Deforestation and Forest Degradation) van ontwikkelingslanden met veel regenwoud op hun grondgebied (2). Het REDD-mechanisme is bedoeld om de financiering te regelen van initiatieven in de strijd tegen ontbossing in deze landen.
McKinsey verschuilt zich achter het bedrijfsgeheim om de methodologie achter zijn aanbevelingen niet openbaar te maken. Het Greenpeacerapport belicht een aantal kunstgrepen in McKinseys aanpak en wijst op rekenfouten en weinig betrouwbare gegevens.
In het Congolese REDD-plan, dat steunt op het advies van McKinsey, gaat men ervan uit dat een bijkomende 10 miljoen hectare regenwoud zal worden opengesteld voor de industriële houtkap. Bovendien is er sprake van aanzienlijke subsidies voor deze industrie zodat ze haar rol bij de degradatie van bossen zou verkleinen: bedragen tot 750 miljoen euro, enkel en alleen om de huidige situatie in stand te houden. In dezelfde logica krijgt de palmoliesector meer dan een miljard euro om plantages voortaan niet meer in de regenwouden aan te leggen.
In McKinseys visie op de drijfveren achter de ontbossing in Congo wordt de houtkapindustrie ontslagen van elke verantwoordelijkheid. De consultant stelt zelfs voor om de sector te vergoeden voor zogenaamd misgelopen inkomsten. Aan de andere kant gaat men ervan uit dat de lokale gemeenschappen nauwelijks compensatie nodig hebben voor het feit dat ze geen bos meer mogen kappen. Maar mensen op het terrein stellen het tegendeel: er zijn aanzienlijke fondsen nodig om de bevolking een alternatieve bron van inkomsten te bieden en hun landbouwmethodes aan te passen. McKinsey kiest systematisch partij voor de industrie.
In de aanpak van McKinsey is er nergens sprake van de gemeenschappen die in de bossen leven, van biodiversiteit of het belang van de ecosystemen in het regenwoud, bijvoorbeeld voor het klimaat. Dat is nochtans een belangrijk onderdeel van het REDD-programma. De bossen worden in de nationale plannen puur financieel benaderd, als bron van inkomsten voor industriëlen of als bijdrage aan de economie van de betrokken landen.
De aanbevelingen van McKinsey beogen geen duurzame economische ontwikkeling in de betrokken landen en zorgen niet voor een herverdeling van de rijkdom onder de bevolking. Als het advies van McKinsey gevolgd wordt, laten de regeringen van bosrijke landen zich leiden door de belangen van de industriële lobby in plaats van zich de armoede van hun bevolking aan te trekken.
In de huidige situatie moeten de landen met veel regenwoud hun nationale REDD-plannen herzien en mogen donorlanden, waaronder België (3), niet langer studies financieren die bij McKinsey werden besteld.
Het rapport Bad Influence is beschikbaar (in het Engels en het Frans) op de site van Greenpeace, net als een samenvatting die zich toespitst op Congo.
Filip Verbelen is medewerker van de bossencampagne bij Greenpeace International.
Noten:
- De vier landen zijn de DR Congo, Indonesië, Papoea-Nieuw-Guinea en Guyana.
- Op de klimaattop in Kopenhagen werd in het kader van het REDD-programma beslist dat landen met tropische bossen op hun grondgebied in aanmerking komen voor financiële steun uit een fonds van 3,5 miljard dollar. Als het geld correct wordt gebruikt, kan dat leiden tot een drastische daling van de CO2-uitstoot uit ontbossing. Momenteel is tot 20 procent van de wereldwijde uitstoot hieruit afkomstig.
- Het werk van McKinsey bij de voorbereiding van het Congolese REDD-plan werd gefinancierd met geld van verschillende donorlanden dat door de Wereldbank wordt beheerd. Ook België heeft op deze manier bijgedragen. Zie de infografiek op de site www.greenpeace.be, onder ‘Publicaties’
