Het begon als een post op sociale media maar groeide snel uit tot een plan waar meer dan vierhonderd organisaties zich achter schaarden. Die zijn allen actief rond thema’s als gendergelijkheid, betaalbare gezondheidszorg of raciale gelijkheid en zien zich nu verenigd in wat de grootste demonstratie voor vrouwengelijkheid in de geschiedenis gaat worden, de Women’s March on Washington.
“We willen kracht en solidariteit uitstralen en tonen hoe hard vrouwenrechten ertoe doen”, zegt Nisha Varia van de vrouwenwerking van Human Rights Watch (HRW). Volgens het persbericht van HRW verwachten de organisatoren op 21 januari 200.000 vrouwen in Washington DC en nemen wereldwijd in totaal meer dan een miljoen demonstranten mee aan “zustermarsen”. In Brussel gaat die al door met een fakkeltocht Lights4Rights op 20 januari om 17 uur aan het Brusselse Muntplein.
Vrouwenrechten zijn mensenrechten
Door de aanwezigheid van veel verschillende organisaties lijkt de agenda uiteenlopend, maar de onderliggende boodschap voor alle participanten is dat vrouwenrechten mensenrechten zijn, stelt Margaret Huang van Amnesty International USA. “Alle mensen verdienen dezelfde behandeling, met respect voor hun rechten, onafhankelijk van wie de macht heeft of wie er verkozen is”.
De organisatoren en de partners vinden het belangrijk dat de mars niet louter een anti-Trump gebeuren wordt. Ze willen enkel dat de boodschap gehoord wordt dat zij zich zorgen maken over de huidige status van vrouwen en hun rechten.
“Het gaat niet over deze president of een of andere kandidaat, de redenen voor deze mars zijn veel groter”, zegt Kelly Baden van de Amerikaanse organisatie Center for Reproductive Rights. “Het gaat over vrouwen, niet over Trump.” De retoriek die Donald Trump gebruikte tijdens zijn campagne was nochtans reden tot grote bezorgdheid bij veel vrouwenorganisaties die op 21 januari meestappen in de mars.
Zo zijn er de veelbesproken seksistische uitspraken van Trump die hij neerbuigend afdeed als slechts “kleedkamergebabbel” maar ook zijn keuze voor Betsy DeVos, die hij in november 2016 werd voordroeg als minister van onderwijs in zijn regeringskabinet. Tijdens de hoorzitting in de Senaat, die haar benoeming moet bekrachtigen op 19 januari kon ze niet garanderen dat ze “Title IX” zou behouden, waarmee de richtlijnen worden bedoeld over hoe de universiteiten moeten reageren op seksuele aanrandingen op de campussen.
Volgens officiële gegevens over seksueel geweld in de VS worden een op vijf vrouwen en een op zestien mannen tijdens hun studies aangerand door medestudenten en treden de universitaire overheden daar niet tot zeer laks tegen op. “Er is geen twijfel aan dat de inhuldiging van de nieuwe regering nieuwe uitdagingen op het vlak van de bescherming van vrouwen met zich zal meebrengen”, zegt Margaret Huang van Amnesty daarover.
Obamacare
Ook andere verworven vrouwenrechten zijn opnieuw onzeker geworden. Zo buigt het Congres zich over een terugtrekking van de Affordable Care Act (ACA – informeel bekend als ‘Obamacare’), die toegang tot gezondheidszorg garandeerde voor 20 miljoen Amerikanen door de laagste inkomens financieel te ondersteunen voor een polis bij een privé- ziekteverzekeringsbedrijf. Als de ACA wordt ingetrokken wil dat zeggen dat ook diensten die contraceptie en reproductieve geneeskunde aanbieden zwaar zullen ingeperkt worden in hun werking.
De VS is een van de weinige landen ter wereld waar het aantal vrouwen dat sterft door zwangerschap of tijdens de geboorte van hun kind nog toeneemt. In de zuidelijke deelstaat Texas klom het aantal sterfgevallen in 2010 per 100.000 levend geboren kinderen van 18,8 naar 35,8 in 2014. De meerderheid van de slachtoffers zijn Afro-Amerikaanse of Latino-vrouwen. Volgens de Wereldbank zijn deze cijfers de hoogste voor de groep van ontwikkelde landen.
Zustermarsen in 60 landen
De organisatoren van de Vrouwenmars op Washington benadrukken het belang van diversiteit en inclusie. Ze willen hun stem wereldwijd laten horen, “niet enkel in de VS”, zegt Huang. Daarom zullen morgen naast de Vrouwenmars op Washington zustermarsen georganiseerd worden in 60 andere landen van Argentinië tot Saudi-Arabië en Australië (in Brussel dus reeds op 20 januari).
“Vrouwen zijn bezorgd dat het verlies van een medestander in de Amerikaanse regering impact zal hebben op andere landen”, meent Huang namens Amnesty. De mars geldt als symbool voor de solidariteit onder vrouwen, maar is tegelijk ook slechts een eerste stap. “We voelen ons deel van een grotere beweging”, zegt Kelly Baden (van het Center for Reproductive Rights). “Zaterdag 21 januari 2017 komen we samen in solidariteit, daarna zullen nog lange dagen, maanden en jaren volgen van hard werken.”
