De
eerste celstraf duurde vier maanden toen hij beschuldigd werd van het
beledigen en slaan van een monarchistische demonstrant. Daarna moest
hij een jaar de cel in voor een videoclip van zijn lied over corrupte
politieagenten genaamd Klab Adawla (Honden van de staat). Vorig
jaar moest hij opnieuw vier maanden in de gevangenis blijven, omdat
hij illegale voetbaltickets verkocht zou hebben.

Alle
beschuldigingen waren volgens Marokkaanse mensenrechtenactivisten een
excuus om hem lastig te vallen als lid van de toenmalige
protestbeweging 20 februari. Maar volgens Belghouat heeft de
Marokkaanse staat een grote vergissing begaan. “Mijn muziek is net
bekender geworden door de bemoeienis van de Marokkaanse staat”,
vertelt hij.

Je
staat bekend als een rapper die in het Marokkaans Arabisch de koning
durft bekritiseren in zijn muziek. Maar vaak doe je dat subtiel. Is
het misschien daarom dat ze je bij je eerste proces aanklaagden voor
het beledigen van de politie en niet voor de koning?

“Ik
bekritiseer iedereen die macht heeft en ik houd rekening met de wetten
in Marokko. Daarom ga ik dus niet overdrijven en geef ik niemand de
kans om mij van een overtreding te kunnen beschuldigen. Het lied
Honden van de staat dat me in problemen bracht, stond al online in
2010 op een YouTube-kanaal toen we het net opgenomen hadden. In dat
lied spreek ik over het budget van de monarchie en de paleizen. Ik
spreek daarnaast over de corrupte politie en gebruik het woord
tfoe. Een paar jaar later vonden ze iets om mij in de cel te
zetten: iemand had namelijk dat lied uit 2010 opnieuw op YouTube
geplaatst met beelden van ezels die de politie moeten voorstellen.
Zoiets zou ik nooit doen. Ik heb te veel respect voor de ezels
(lacht).”

Je
hebt dus wel duidelijk iets tegen de politiemacht.

“Tegen
de politie als instituut en instrument, ja. Ik weet dat je individuele
politieagenten hebt die gewoon hun inkomen zoeken. Toen ik in
Casablanca voorbij de douane moest, maakten agenten vriendelijke
grapjes. Ik weet dus dat ze niet allemaal tegen mij zijn.”

Ben
je nu na je vrijlating volledig vrij van problemen in Marokko?

“Nee,
niet helemaal. Ik kan geen cd’s verkopen op de normale manier. Toen
ik een persconferentie organiseerde voor de lancering van mijn nieuwe
album, werd die persconferentie verboden. Ze proberen dus nog op
andere manieren de verspreiding van mijn muziek moeilijk te maken.
Online heb ik voorlopig meer vrijheid.”

Denk
je dat dat altijd zo zal blijven?

“Het
kan moeilijker worden, want de Marokkaanse wetgeving evolueert en
wetgevers zoeken naar wegen om mensen zoals ik ook daar te
blokkeren. Dit is trouwens ook een slechte evolutie voor de
journalistieke vrijheid. Ze kunnen op dit moment aan YouTube nog
niet vragen om mijn video’s te blokkeren. Wat ze wel kunnen, is
hackers gebruiken om websites en kanalen op YouTube te hacken en te
verwijderen. Maar bij deze methode kan ik niet bewijzen dat deze
hackers in dienst van de staat werkten. Maar het gaat soms erg ver.
Wie mijn muziek in het openbaar beluistert, kan ondervraagd worden.”

Als
we op straat in Marokko naar je liedjes luisteren, is dat illegaal?

“Je
kan dan ondervraagd worden. Een meisje in Bouznika luisterde naar
mijn muziek op haar gsm toen de politie haar erop aansprak. Dat is
al vaak gebeurd.”

Hoe
slaagde je erin om een cd op te nemen terwijl je lange tijd in de
gevangenis zat?

“Ik
schrijf mijn eigen teksten, dus kon ik dat in de gevangenis doen. Maar
er zijn geen organisaties in de muziekindustrie die met me willen
werken om een cd uit te geven, dus doe ik veel van het andere werk
ook zelf. Er is wel een man die me zijn opnamestudio laat gebruiken.
Ondanks de hindernissen zijn bijna al mijn cd’s verkocht en ik
werk nu aan een nieuw album.”

Zijn
er andere rappers of schrijvers die je inspireren?

“Ik
lees en beluister van alles. Ik lees graag anarchistische teksten en
Nietzsche. Eigenlijk luister ik niet veel naar rapmuziek.”

Waarom
koos je dan zelf voor rapmuziek?

“Omdat
het een makkelijke manier is om mijn boodschap over te brengen. Ik
luister af en toe naar Amerikaanse en Franse rap, maar ik heb lange
tijd helemaal niets beluisterd, zodat mijn muziek zo veel mogelijk van
mezelf zou komen zonder invloed of inspiratie van buitenaf.”

Er
zijn andere artiesten die met je zingen en rappen. Worden zij ook
geviseerd door jouw tegenstanders?

“Muziek
maken is voor hen nu lastiger dan toen ze niet met me werkten. Ze
maakten eens mee dat de politie naar onze opnamestudio kwam. Ze
kunnen nu moeilijker toegang krijgen tot muziekfestivals in Marokko.
Dat is een manier om artiesten te ontmoedigen om te kritisch te zijn,
want die optredens zijn belangrijk voor een carrière.”

Moeten
artiesten dan altijd kritisch zijn?

“Ze
spelen een grote rol als ze dat zijn. Bij protestacties en opstanden
heb je daarom ook altijd artiesten, schrijvers en filosofen met elk
een eigen taak. Ik vind het belangrijk dat er artiesten zijn die
kritisch kijken naar hun land. En hier kunnen Marokkanen ook
stilstaan bij waarom ze hier in Europa zijn. Niemand wil graag
Marokko verlaten, dus hebben de vorige generaties dat gedaan, omdat
daar iets fout was.”

Artiesten
in Europa van Marokkaanse afkomst uiten zich volgens jou te weinig
over Marokko en hun geschiedenis?

“Ik
wil niemand opleggen wat te doen. Ik begrijp dat allerlei muzikanten
en zangers geen problemen willen met de Marokkaanse staat. Ze willen
nog uitgenodigd worden voor muziekfestivals zoals bij Mawazine en
festivals in Agadir. Ik begrijp dat mensen willen genieten van hun
leven in Europa waar ze wat minder zorgen hebben, maar de hulp van
Marokkanen van buitenaf is nodig, ook al ben ik het niet altijd eens
met de manier waarop die hulp gebeurt. Zoals nu met de steun voor
Marokkanen die wonen in zuidelijke gebieden die recent overstroomd
waren.”

Wat
is er dan verkeerd aan hoe hulp ingezameld wordt voor de slachtoffers
van de overstromingen?

“Het
is zoals bij een bijeenkomst in Rabat waar hulpgoederen werden
ingezameld: ik zei daar dat het beter was om te kijken naar welke
projecten in het zuiden al aanwezig waren en hoe we die kunnen
steunen. Het is belangrijk dat we mensen helpen op een manier waarop
ze niet afhankelijk blijven van hulpgoederen. Eigenlijk geldt dit
advies voor hulpacties in heel Marokko. Als we een houding aannemen
en aanmoedigen waarbij mensen altijd wachten op hulp van buitenaf, dan
zijn we niet goed bezig. Er zijn uitzonderingen zoals een
oorlogsgebied waar dat soort hulp gewoon dringend nodig is. Maar in
Marokko kunnen we iets anders op poten zetten en elkaar steunen om
onszelf te onderhouden in plaats van te wachten op de staat of
benefieten uit andere steden of het buitenland.”

Maar
vind je het als linksgezinde niet de taak van de staat om mensen te
helpen?

“Ja,
maar in Marokko hebben we zoiets niet. Als ik spreek over ‘de staat’
dan heb ik het over een schaduwregering die niet verkozen is: de
koning en zijn adviseurs en anderen rondom hem. Zij hebben de macht
en van deze kant hoeven we geen hulp te verwachten. Het is belangrijk
om dit te weten, want anders gaan we als er iets fout loopt in Marokko
de schuld enkel blijven geven aan de verkozen regering en politici en
doen we alsof de koning diegene is die telkens de boel komt redden.”

Maar
de koning houdt de boel toch goed samen, horen we dan. We hebben geen
situatie zoals in Syrië…

“Die
vergelijking wordt vaak gemaakt, maar ik vraag me af waarom we ons
niet vergelijken met plaatsen waar het beter gaat, zoals Tunesië
waar er een beetje vooruitgang is. En waarom vergeten we dat de
situatie in Syrië ook te maken heeft met de wapenindustrie die een
conflict nodig heeft en waar de Verenigde Staten en Saoedi-Arabië
bij betrokken zijn? De vergelijking met Syrië is om Marokko te
portretteren als democratischer en beter. En velen leven nog met die
illusie. Na mijn arrestaties kwamen er in Casablanca en daarbuiten
veel protestacties om me te steunen. Ik denk dat dat gebeurde omdat
velen verrast waren over een Marokko dat zich democratisch wil
voorstellen, maar dan ineens een rapper in de cel gooit.”

Door
die acties tegen jouw arrestatie bereikt je muziek nu meer mensen. 

“De
staat heeft een grote vergissing begaan. In plaats van me stil te
krijgen, is het omgekeerde gebeurd. Zelfs als ik nu in een verre stad
als Taza in een berggebied ga lopen, word ik aangesproken door
jongeren die roepen ‘Hey Lhaqed, wat doe jij hier?!’”

Maakt
die steun je optimistisch over Marokko en over jouw carrière?

“Ik
hoop dat ik kan blijven doen wat ik wil doen en onafhankelijk kan
blijven in mijn muziek. Nu werk ik gewoon verder aan een nieuw album.
Maar ik ben niet optimistisch over Marokko, omdat de Marokkanen die
van hun land houden en hun land vooruit willen brengen die kans niet
krijgen. Ze worden tegengehouden en als ze opgeven, trekken ze weg
naar het buitenland. Intussen blijven vele anderen in het beeld geloven
dat de Marokkaanse televisie toont: een rustig Marokko waar alles
onder controle is.”