In 2008 werd Mohamed Nasheed tot president verkozen van de kleine eilandstaat Malediven in de Indische Oceaan. Voor de eerste keer in de geschiedenis van het land gebeurde dat op een democratische manier. Voordien was Gayoom dertig jaar lang de president.

Bij die verkiezingen voor 2008 was Gayoom de enige kandidaat en werd er gestemd in de vorm van een referendum waarbij de bevolking ja of nee kon stemmen. Hij stelde onder anderen familieleden aan op hoge posities in zijn kabinet en ministeries. “Het leek alsof de Malediven tijdens het regime van Gayoom een bezet land was”, vertelt Nasheed. “Het kwam zo ver dat president Gayoom moest zwichten en vrije en eerlijke verkiezingen moest toelaten.”

Nasheed is in het buitenland vooral bekend geworden voor zijn strijd tegen de opwarming van de aarde. Hij hield onder andere een ministerraad onder water om de gevolgen van de globale opwarming van de aarde en de stijging van de zeespiegel voor de Malediven aan te tonen. Hij kwam vooral met de Verenigde Staten in aanvaring omdat hij het onderwerp telkens opnieuw oprakelde. De Malediven waren onder zijn bewind dan ook goed op weg om de eerste CO2-neutrale staat ter wereld te worden.

Aanloop

Enkele honderden manifestanten eisten in de hoofdstad Malé al enkele weken de vrijlating van Abdulla Mohamad, een hoge strafrechter. Hij was op bevel van president Nasheed gearresteerd. De regering beschuldigde Mohamad van het verdedigen van het vorige regime van dictator Gayoom. Hij werd er ook van verdacht de misdaden van de dictatuur in de doofpot te willen stoppen. De rechter weigerde echter naar de zitting van de gerechtelijke commissie te gaan waar hij zou worden ondervraagd over zijn houding. Hij vernietigde zelfs de dagvaardingen die hij kreeg om zich bij de politie te melden voor een ondervraging.

Coup

Vijfhonderd demonstranten verzamelden dinsdagochtend, 7 februari, voor het bureau van de president naast de militaire kazerne van de hoofdstad. Bij hen voegden zich al snel politieofficieren die aan het muiten waren geslagen. Samen probeerden ze binnen te breken in het hoofdkwartier van het leger, waar zich ook het wapenmagazijn bevindt.

Later die ochtend hebben ook de militaire politie en andere leden van het leger zich bij de demonstranten aangesloten. Ze eisten het ontslag van de regering. Tegen de middag kwam de president aan. Toen hij uit de auto stapte, werd hij omsingeld door een veertigtal militairen die hem naar binnen loodsten.

Daar werd president Nasheed door gewapende militaire officieren verplicht om af te treden. Volgens de president dreigden ze ermee geweld te gebruiken tegen hem en zijn stafmedewerkers. Hij tekende zijn ontslagbrief en werd naar een persconferentie gebracht om zijn ontslag te bevestigen tegenover de pers.

Ondertussen had de politie ook al de nationale televisie- en radio-omroep ingenomen. President Nasheed werd onder militair huisarrest geplaatst en vicepresident Waheed verklaarde zichzelf tot nieuwe president. Nasheed en de zijnen geloven dat Waheed betrokken is bij het plannen van de coup tegen hem.

Paul Roberts

Paul Roberts, adviseur van verdreven president Nasheed, vindt de berichtgeving rond de situatie op de Malediven niet genoeg uitgediept. “In de meeste media lijkt het alsof de president gewoon ontslag genomen heeft, omdat ze dinsdag niet met Nasheed konden spreken”, zegt Roberts. “Pas woensdag, toen Nasheed zijn verhaal kon doen en sommige van zijn medewerkers konden vluchten, werd de waarheid meer en meer duidelijk.”

Roberts zei vorige week donderdag tegen Democracynow.org dat hij heel ongerust is over de toekomst van de Malediven. “Het nieuwe regime, (of het oude dictatoriale) heeft altijd al de rechterlijke macht in handen gehad. Nu hebben ze de nationale televisie- en radio-omroep in handen, dus de vierde macht. Ze hebben de president afgezet, dus ook de uitvoerende macht is van hen”, zegt Roberts.

“Waarschijnlijk zullen ze de wetgevende macht nog in handen krijgen”. Het enige dat het nieuwe regime nog tegengaat, is de populariteit van Nasheed. Als er opnieuw verkiezingen zouden komen, dan zou hij waarschijnlijk opnieuw winnen. “Het nieuwe regime wil Nasheed oppakken. Ze proberen hem van gelijk wat te beschuldigen, zodat hij zich met dat strafblad niet meer kandidaat kan stellen voor de volgende verkiezingen.”

Verenigde Naties

De Verenigde Naties hebben beslist om vrijdag een delegatie te sturen naar Malé. Het doel is onmiddellijke hulp bieden in de politieke crisis in het land. Oscar Fernandez Taranco, adjunct-secretaris-generaal voor politieke zaken van de VN, is bezorgd over Nasheeds veiligheid. “Het is belangrijk dat hij volgens de wet wordt behandeld”, zegt Fernandez Taranco. Het protest tegen het afzetten van de president komt, nu de VN-delegatie in het land is, meer en meer op gang.

Verkiezingen

Verdreven president Nasheed heeft vrijdag gevraagd dat zijn opvolger een stap opzij zet en dat er nieuwe verziekingen komen. Ondanks dat er een arrestatiebevel tegen hem loopt, is de ex-president met zijn sympathisanten door de straten van Malé getrokken om te protesteren tegen het nieuwe regime.

Maandag heeft huidig president Waheed de oproep van Nasheed voor nieuwe verkiezingen verworpen. “Ik geloof niet dat er op dit moment een behoefte is aan vervroegde verkiezingen”, zegt Waheed. “Het land is sterk verdeeld en het politieke landschap is beschadigd. Dit moet eerst hersteld worden alvorens we zinvolle vrije verkiezingen kunnen hebben.”