Op 20 maart 2016 is het een jaar geleden dat leden van de rechterlijke macht – magistraten, griffiers, personeel van de griffies en de parketten – in het justitiepaleis van Brussel samenkwamen voor een actie die uniek is in de geschiedenis van het Belgisch gerecht. Zij richten toen een oproep aan de federale regering om de wantoestanden in het gerecht te erkennen en maatregelen te nemen om het gerecht terug te laten functioneren zoals de grondwet dat vereist.
Grondwettelijke onafhankelijkheid
Volgens de actievoerders is de grondwettelijk verankerde onafhankelijkheid van justitie door de besparingsmaatregelen van de voorbije jaren en door twee nieuwe wetten van 1 december 2013 en 18 februari 2014 immers niet langer gegarandeerd.
Eén jaar na hun actie stellen de magistratenverenigingen vast dat de toestand zelfs nog erger is geworden. In hun brief aan de minister citeren zij ondermeer de onderbezetting in de verschillende rechtsinstanties, de toegenomen moeilijkheden voor magistraten om rechtsdocumentatie te consulteren en het project van de minister voor beheersautonomie.
Zij zien zich nu verplicht opnieuw te reageren. De Nederlandstalige Vereniging van Magistraten, het Koninklijk Verbond van de Vrede- en Politierechters, Magistratuur en Maatschappij, de Association Syndicale des Magistrats en de Union Professionelle de la Magistrature hebben daarom besloten te mobiliseren rond de eerste verjaardag van hun actie op 20 maart.
Zes eisen voor kwaliteitsjustitie
In hun open brief aan minister van Justitie Geens stellen de vijf organisaties zes eisen, die volgens hen onontbeerlijk zijn om in de 21ste eeuw een waardige rechterlijke macht en een functionerende rechtstaat te waarborgen, die in alle onafhankelijkheid aan de burgers kwaliteitsjustitie kan bieden:
- de volledige invulling van de wettelijke kaders en de onmiddellijke publicatie van de openstaande plaatsen vooruitlopend op nakende vertrekken;
- een begroting die aan de reële menselijke en materiële behoeften beantwoordt en het Europees gemiddelde van 2,2 procent van de overheidsbegroting benadert, zoals die in 2014 werd opgesteld door de European Commission for the Efficiency of Justice van de Raad van Europa van 2014;
- een reële beheersautonomie volgens het model voorgesteld door het Hof van Cassatie op basis van een door het parlement vastgelegde dotatie, met controle achteraf door het Rekenhof;
- arbeidsvoorwaarden qua infrastructuur, veiligheid, informaticamaterieel en rechtsdocumentatie die kwalitatief werk bevorderen;
- de indiening van het wetsvoorstel voor het pensioenstelsel voor magistraten dat door de Adviesraad van de magistratuur werd goedgekeurd;
- de waarborg van een gerechtsapparaat toegankelijk voor iedereen door middel van het werkingsprincipe van justitie dicht bij de mensen en door middel van een reële opwaardering van de rechtsbijstand voor de burgers.
Zonder duidelijk engagement van minister van Justitie Geens tegen 20 maart 2016 zien de magistratenverenigingen zich verplicht om in overleg met alle actoren van het gerecht noodzakelijke acties te ondernemen.
