Een analyse van de inkomende vreemdelingen tussen 1989 en 2012: 123.037 immigranten in 2012 i.p.v. 131.869 in 2011 (-6,7%), 9.104 erkenning asiel in 2012 i.p.v. 13.323 in 2011 (-31,7%), 16.979 herinschrijvingen in 2012 i.p.v. 16.687 in 2011 (+1,7%), 28.105 asielaanvragers in 2012 i.p.v. 31.195 in 2011 (-11,0%), = 177.225 inkomende vreemdelingen in 2012 tegenover 193.792 in 2011 of een vermindering met 16.571 (-8,6%).

De inkomende vreemdelingen, het blokje van De Block.
 
Migratie moet je best bekijken langs de inkomende zijde. Wie weggaat en met hoeveel kan wel het saldo (inkomend min buitengaand) beïnvloeden maar dat ziet men niet, wel degenen die bijkomen. Als de helft van een klas vertrekt en de helft wordt vervangen door nieuwe leerlingen, dan blijft het aantal in de klas gelijk, maar de aandacht, begeleiding en werklast stijgt uiteraard met 100%. Dus een overzicht van de instroomzijde van vreemdelingen, waar De Block en de huidige politieke klasse een blokje voor wil steken.

Maar met het voorliggende totaal van de loop van de bevolking dat enkele dagen geleden door AD SEI is vrijgegeven en dat in een vorige BuG 199 besproken werd, is men er nog niet. Als het enkel een statistisch overzicht betreft van de totale bevolking, zonder onderscheid Belgen en Vreemdelingen, weet men bv niet of een verhoogde immigratie voortkomt uit een verhoogd aantal vreemdelingen dan wel een verhoogd aantal Belgen dat terugkeert naar België, of omgekeerd bij een vermindering van migratie of dit voortkomt uit een vermindering van het aantal Belgen dat terug immigreert naar België samen met een verhoging van het aantal immigrerende vreemdelingen. Un train peut en cacher un autre. Als de vermindering van de terugkeer van Belgen de verhoging van immigrerende vreemdelingen maskeert, is men nog niet veel wijzer, integendeel, kan men zichzelf wat wijsmaken.

Maar ook het aantal ‘ambtelijk geschrapten en heringeschrevenen’ trekken één en ander scheef. In een jaar met veel geschrapten daalt het migratiesaldo, met veel heringeschrevenen stijgt de immigratie. Als een jaar later minder herinschrijvingen zijn, daalt de immigratie, terwijl er misschien juist meer buitenlandse inwijking is. In 2008 en 2009 was er zo’n opstoot van herinschrijvingen. Hetzelfde met de regularisaties van 2009, als dat effect uitgedoofd is kan men zeggen dat de immigratie gedaald is terwijl enkel de geregulariseerden van de vroegere asielvragers en ‘niet-regulieren’ gedaald is. En wat met het wachtregister asiel? Dat zijn ook ‘wettig’ verblijvende inwoners, maar ze worden niet meegeteld in de bevolkings- of immigratiecijfers, ook al moet dit volgens Europa wel gebeuren. Eigenlijk moeten het aantal erkende asielaanvragen (te onderscheiden van de erkenning van een asielvraag als vluchteling) bij de immigratiecijfers gevoegd worden, wat in bovenstaand overzicht ook het geval is.

Conclusie van dit alles is een overzicht waarin het detail van alle inkomende vreemdelingen tussen 1989 en 2012 worden samengebracht, met het detail van de inkomende vreemdelingen. We houden dan nog geen rekening met kinderen van vreemdelingen die in feite ook het aandeel vreemdelingen doen groeien in een bepaald jaar. Maar daarvoor behoeven we een statistiek met onderscheid Belgen en Vreemdelingen, dat is voor later dus.

Voor we in detail elk van instromende pistes van vreemdelingen bespreken, even aandacht voor een basisvaststelling, nl de groei van de immigratie sinds 1991, Zwarte Zondag.

1. Sinds Zwarte Zondag 1991, verdubbeling migratie in België

In het bovenstaande beeld is goed de verdubbeling te zien van de inkomende vreemdelingen na zwarte zondag 1991 in België. Het is mede dankzij het Vlaams Blok, Vlaams Belang dat de anti-migratiestem monddood gemaakt is in België. Dankzij Objectief  497.197 – een petitieactie om een zelfde aantal handtekeningen te verzamelen voor een gelijkberechtiging van vreemdelingen als het aantal stemmen voor het Vlaams Blok in 1991 –  en de Belgische wetgever in 1999 zijn de vreemdelingen, die dit wilden, in grote mate Belg kunnen worden en hebben zo een volledige gelijke rechtspositie verkregen.

Van 1989 af geteld zijn er 776.000 vreemdelingen Belg geworden, en, samen met hun nageslacht na hun Belgwording is dat meer dan het dubbele van de 497.197 die men vooruitstelde in Objectief 497.197.

 In 2012 waren er 38.612 nieuwe Belgwordingen, het hoogste aantal sinds 2002, een topaantal rekening houdend met alles wat in het gelid gebracht is om Belgwordingen te ontmoedigen, de kers op de taart van essentieel en geslaagd integratiebeleid langs de Belgwordingen sinds 2000, trouwens sinds jaar en dag toegejuicht door de OESO en de Europese instellingen. Vanaf 2013 zal allicht minder slagroom op de Belgwordingstaart gespoten worden, maar het zal enkel een vertraging betreffen in de Belgwording, die juist de wil uitdrukt en realiseert om volledig lid te worden van de Belgische gemeenschap. Misschien kan, zoals in andere landen, telkens een feestje opgezet worden in de gemeenten om de Belgwordingen van het voorbije jaar te vieren en in de bloemetjes te zetten. Iedereen kan dan uit volle borst het Belgisch volkslied zingen, een verplicht nummertje opgelegd door de minister van inburgering Bourgeois.

2. Immigratie vanuit het buitenland

Na 1991 is er een lichte achteruitgang geweest in de immigratie tot 1997 waar er een omslag gebeurt en met enkele haperingen afgestevend wordt naar een eerste piek in 2008 met 119.191 buitenlandse inwijking (zonder asielerkenning) en een lichte terugval in 2009 naar de vooralsnog hoogste immigratiepiek in 2011 met 131.869 inkomende migranten uit het buitenland, de belangrijkste groep om de migratie aan af te meten. Dat is juist het dubbele van de 67.460 van 1991 en de 54.169 van 1989, waar dit overzicht mee begint.

In 2012 is er, na de terugval van 2009, een vermindering van de immigratie tot 123. 037, het 3^de hoogste ooit en nog altijd hoger dan de vorige piek in 2008. Nagegaan moet worden wat hierin het aandeel vreemdelingen en de terug immigrerende Belgen is. Zien voor wie de omslag in immigratieaantal gebeurt en in welk volume wanneer de gegevens voor Belgen en vreemdelingen apart gekend zijn.

“Als ze zich maar niet met hun gezin herenigen“, dat lijkt wel het adagio van het nieuwe migratiebeleid. In haar antwoord op de vraag van Nahima Lanjri, Theo Francken, Karin Temmerman en Denis Ducarme gaf Maggie De Block volgende info over de evolutie van verblijfsvergunningen omwille van gezinshereniging, zie HLN van  22/01/2012. Gezinshereniging is gedaald van 41.336 in 2010 naar 36.828 in 2011 (-4.509 of -11%) tot 30.096 (-6.732 of -18%). Deze verminderde gezinshereniging heeft alleszins niet verhinderd dat de buitenlandse immigratie gestegen is tot een historisch maximum van 131.869 in 2011 en de vermindering met 8.832 in 2012, waarin het aandeel van de vermindering gezinshereniging een belangrijke plaats inneemt.
 
Zie ook het interessante jaarrapport 2012 migratie van het CGKRB, waarin ook het gegeven gezinshereniging geanalyseerd wordt en waaruit blijkt dat de familiehereniging in België zich niet onderscheidt van deze van andere vergelijkbare landen. En niets wijst er op dat dit op termijn erg zal veranderen, behoudens voor wie z’n wensen voor werkelijkheid houdt. De verscherpte voorwaarden wat bestaansmiddelen en leeftijd betreft zullen enkel zorgen voor een vertraging van gezinshereniging, die toch een fundamenteel onderdeel vormt van de rechten van de mens, de Belgische politiek niet gelaten.
 
3. Overgang wachtregister asiel naar regulier verblijf.
 
De erkenning van vluchtelingen is een constante met een aantal toperkenningen van 3.951 in 2011 en 4.419 in 2012, het dubbele van het aantal erkenningen in 2009, en dat ook op rekening van Maggie De Block.

De toekenning van regularisaties na de indieningsmogelijkheid in 2000 heeft zich uitgespreid over de daaropvolgende jaren. De regularisatie in 2009 daarentegen is vooral geabsorbeerd in 2010 en 2011, vandaar de logische vermindering van 24.199 in 2010, over 9.509 in 2011 tot 4.412 in 2012. Dat is moeilijk een vermindering van de immigratie te noemen, ook al telt het sterk door in de totale immigratie.

De overgang vanuit het wachtregister asiel, 22.487 in 2010, 13.323 in 2011 naar 9.104 in 2012 geeft maar gedeeltelijk een overzicht van de regularisaties, naast de erkenningen als vluchteling. Een niet een ‘illegaal’, dwz een niet-verblijfsgerechtigde die ook niet (meer) als asielvrager is geregistreerd, dus zich ook niet in het wachtregister asiel bevindt; gaat bij regularisatie rechtstreeks over van z’n illegale staat naar het vreemdelingenregister. Als de erkende vluchtelingen, 4.419 samengeteld worden met de 4.412 regulariseerden in 2012 dan komt dit praktisch overeen met de 9.104 die de overgang gemaakt hebben van het wachtregister naar het bevolkings-/vreemdelingenregister. Dat geeft al aan dat het aantal geregulariseerde ‘illegalen’, in tegenstelling tot de retoriek daarover, altijd erg beperkt (geweest) is.
 
Bij het verder uitdoven van regularisaties zal de immigratie om die reden ook verminderen, zonder dat het de kern van de immigratiedynamiek raakt.
   
4. Ambtelijke herinschrijving van wie een voorgaand jaar uitgeschreven was.
 
Niet onbelangrijk in het ‘volume’ immigratie zijn de ambtelijke herinschrijvingen nadat een vreemdeling of Belg een van de voorgaande jaren ambtelijk was uitgeschreven door een beslissing van het schepencollege. Want let wel, ook een Belg die na enkele bezoeken van de politie ‘niet thuis’ geeft en nergens anders in België is ingeschreven wordt door een beslissing van de gemeentelijke overheid geschrapt, zoals administratief misschien wel terecht maar pedagogisch onverantwoord en revanchistisch gebeurd is met de ‘Syriëstrijders’.
 
Het belangrijkste aan de schrapping is dat een geschrapte wordt gelijkgesteld met iemand die het land heeft verlaten, die dus is geëmigreerd is. Wanneer nu zo’n ‘gschrapte’ in een van de volgende jaren terug opduikt in z’n gemeente of een andere  – als het in hetzelfde jaar gebeurt wordt het administratief niet mee verrekend in de migratiecijfers – dan wordt hij eenvoudig terug ingeschreven. Hij wordt dan, vreemdeling of Belg zijnde, beschouwd als immigrerend, dwz vanuit het buitenland België binnenkomend.
 
In 2009, het laatste jaar waar het onderscheid tussen Belgen en vreemdelingen kan gemaakt worden (zie BuG 171) waren er 34.028 herinschrijvingen waarvan 8.747 vreemdelingen en 25.281 Belgen. Doordat er in 2009 zoveel herinschrijvingen, dus ‘immigranten’ waren werd in 2009 de absolutie immigratiepiek bereikt in België met 166.479 inkomende immigranten, zonder rekening te houden met de asielaanvragen. Als dan in de volgende jaren de herinschrijvingen gehalveerd werden en de regularisaties verminderden was het gemakkelijk zeggen dat immigratie verminderde of meer onder controle was. In 2012 waren er ‘slechts’ 16.979 herinschrijvingen en dat alleen al zorgde voor een vermindering van de inkomende vreemdelingen met 17.049. Voor de immigratie vanuit het buitenland (zie punt 1) was er een vermeerdering van buitenlandse inwijking van 116.950 in 2009 tot 123.037 in 2012, ook al is er sprake van een kleine vermindering tav de 131.869 buitenlandse inwijkelingen in 2011.
 
5. Asielaanvragen.
 
Zo vlug als een asielaanvraag erkend wordt zal Fedasil zorgen voor een verblijfsmogelijkheid en kan de asielaanvrager zolang z’n procedure loopt, wettelijk verblijf houden in België. Hij wordt dan ingeschreven in het wachtregister asiel, en wordt door Europa meegeteld als wettig verblijvende inwoners in België, en zo zijn ze ook terug te vinden in de Eurostat statistiek, maar niet in de Belgische, begrijpe wie kan.
 
In bovenstaand overzicht voegen we de asielaanvragen dus toe aan het totaal aantal immigranten van 1989 tot 2012. We gaan dus voort op het aantal asielaanvragers, personen dus, en niet op het aantal dossiers. We gaan er ook van uit dat een asielaanvrager niet in hetzelfde jaar erkend of geregulariseerd wordt, anders zou hij dubbel kunnen meetellen met de erkenningen asiel onder punt 2. Bij afwijzing van de asielaanvraag zal de asielvrager niet voorkomen bij de emigratie, gezien dat een rechtsgeldig verblijf veronderstelt, behoudens als een reeds erkende asielzoeker of (tijdelijk) geregulariseerde, (terug) naar het wachtregister gaat, een categorie die sinds 2 jaar in het statistisch overzicht voorkomt. Maar dan hoort hij thuis onder de uitwijkende vreemdelingen.
 
Na een asieltop in 1993 was er tussen 1999 en 2001 er een sterke stijging van de asielaanvragen die in 2000 piekte tot 55.440 en daarna fors afnam tot 23.903 in 2002. Toen moest de ‘gewone’ immigratie nog aan haar opgang beginnen. In het spoor van de asielaanvragen en de regularisatiemogelijkheid voor oudere dossiers werden de inkomende vreemdelingen een weinig versterkt door de erg uitgespreide erkenning van de regularisatiedossiers 2000. Alles samen daalde de globale immigratie, asiel inbegrepen na deze opstoot van de asielvragers in 2001/2002 tot 133.198 in 2003.
 
6. Het blokje van De Block in 2012
 
De vooralsnog hoogste immigratiepiek, met inbegrip van de asielvragers situeert zich in 2011 met 193.796 inkomende migranten en asielzoekers. In 2012 is dit gedaald met 16.571 tot 177.225, als gevolg van de daling van de herinschrijvingen, de opdroging van de erkenning asiel langs de regularisatie en de alles bijeen nog beperkte vermindering van de asielaanvragen, en daarin schuilt vooral de doorstoot van Maggie De Block naar de 2^de plaats in populariteitspeiling van de VRT/DS van 10/2013, het blokje van De Block dus in 2012. Maar zoals gezegd staat de reguliere immigratie vanuit het buitenland met 123.037 immigrerende Vreemdelingen en Belgen nog stevig op z’n voetstuk en rekent de regering vooral op de beperking van gezinshereniging om de ‘vreemdeling’ buiten te houden.
 
Het geeft ook aan dat de buik van de Vlaming niet veel van de vreemdeling moet hebben en exclusie weet te waarderen en dat boven alle partijgrenzen heen, ook al probeert men die exclusie meer en meer wettelijk te onderbouwen, tot men door Europa terug zal gefloten worden.

Jan Hertogen, socioloog