Dirty Projectors is de band van Dave Longstreth, een muzikant pur sang; eentje die wat graag aan de grenzen van de toegankelijkheid morrelt en daarvoor tot nu toe hoofdzakelijk succes oogstte bij critici.

De groep werd voor het eerst opgemerkt dankzij Rise Above uit 2007 en twee jaar later volgde Bitte Orca. De muziek op beide platen liet zich onmogelijk op de achtergrond verdringen: koppiger dan een muilezel en dominanter dan een mannetjesleeuw, maar tegelijk enorm artistiek en haast onuitputtelijk. Dirty Projectors heeft bovendien een geheim wapen en dat zijn de vrouwelijke vocalen die de muziek soms naar een totaal ander universum katapulteren. Dat de platen behoorlijk diep vielen, bleek ook uit het feit dat Dirty Projectors door alternatieve hoofdvogels David Byrne en Björk gevraagd werd voor gezamenlijke projecten. Die samenwerkingen, met een zelfde reputatie als Radiohead tien jaar terug, zorgden ervoor dat de nieuwe plaat een van de meest geanticipeerde van het midjaar werd. Longstreth had daarnaast een verrassing in petto. Hij kondigde namelijk aan dat Swing Lo Magellan een liedjesplaat zou worden.

Meteen ging heel de alternatieve rockcommunity op het puntje van de stoel zitten. Zou dit betekenen dat de groep naar de mainstream zou afd(w)alen? Niet dus, want Longstreth blijft een aartsindividualist die zijn nummers bekist op de meest vreemde manieren. Zijn arrangementen houden de luisteraar alert en ze schokken door hun bravoure en avontuurlijkheid.
Om maar een voorbeeld te geven: de opener Offspring Are Blank heeft als basis een trage gezongen blues afgewisseld met bitse rockinjecties die zowel aan seventies progrock, metal, als The Who, circa 1965 herinneren. Het geheel lijkt -op papier- verre van opwindend, maar slaat wel aan als je het hoort: rigoureus melodieus en ondanks de vele ingrediënten toch heerlijk verteerbaar. About To Die drijft op een scheef en schots ‘dubstepritme’, maar dat blijkt het tikken van vingers op een gitaarkast te zijn; denk aan een akoestische Aphex Twin in gevecht met ‘Smile’ van The Beach Boys. De song barst dan ook uit de voegen op (excellent) vocaal vlak. De single Gun Has No Trigger en het titelnummer komen aardig en rustig uit de hoek, maar Longstreth zaait weer onrust door zijn zangpartij.

Swing Lo Magellan is veruit het gemakkelijkste liedje van een band die even fervente tegenstanders als hartstochtelijke haters kent. Het komt deels doordat Longstreth zo graag de luisteraar op een verkeerd been zet, als een moderne Frank Zappa, op zich al een bijzonder iets. Hoe groot Zappa ook was, er is maar bitter weinig van zijn erfenis in de hedendaagse rock- en kunstmuziek (waarbij Dirty Projectors ook met deze plaat mag gerekend worden) te vinden. Dat Longstreth vanuit de volkszang werkt (veel nummers bevatten bijvoorbeeld handgeklap) en niet vanuit de jazz of de musique concrète, zorgt er echter voor dat hij in de verste verte niet als een Zappa-adept kan gebrandmerkt worden. Nee, deze muziek behoort duidelijk tot het ik-tijdperk en wordt best alleen of op de iPod beluisterd. Meteen is ze waarschijnlijk te veeleisend voor de doorsnee muziekliefhebber. Hoe dan ook, Swing Lo Magellan is gedurfder dan solozeilen rond de wereld, wonderlijker dan een toverlantaarn en meer prikkelend dan een netelveld.

Koen De Meester

Beoordeling: ++++
(Domino)