Dinsdag 16 januari kwam Ludo De Witte zijn nieuwe boek Als de laatste boom geveld is, eten we ons geld wel op voorstellen in Aalst. De afdeling van burgerbeweging Hart boven Hard uit de Boonstad wou hem absoluut een forum geven, omdat zijn boek over de klimaatopwarming zo relevant is. De opkomst in het trendy AMOK was dan ook talrijk: de kleine bar annex art gallery zat tjokvol.
Socioloog Ludo De Witte windt er geen doekjes om: slaapwandelend lopen we met zijn allen de afgrond tegemoet. Uiterst helder en overzichtelijk vatte hij in een uurtje de klimaatproblematiek samen. Alle pogingen tot nog toe om een opwarming van meer dan twee graden te voorkomen zijn lapmiddelen geweest. De klimaatakkoorden zijn een doekje voor het bloeden, een compromis om zo veel mogelijk partijen aan boord te krijgen. Achter elk deelnemend land gaat een economie schuil en die blijven vooralsnog gericht op groei, groei en nog eens groei. Achterliggende gedachte: het kapitalisme dat aan zijn aandeelhouders uitsluitend winst verschuldigd is. De toekomst en de gezondheid van henzelf, hun kinderen en alle wereldburgers met hen zijn bijzaak.
Ludo De Witte spaart zijn publiek niet: met zijn allen zijn we medeverantwoordelijk. Daar is ons prestatiegerichte en tegelijk zo comfortabele leventje debet aan: we klampen ons vast aan onze bedrijfswagens en blijven onze voetafdruk vergroten met goedkope (voor de luchtvaartmaatschappijen taksvrije) reisjes naar de zon. Bovendien zit het progressieve gedachtengoed in een dip. Er wordt wel volop gesproken over transitie en binnenkort gaan we misschien echt wat minder dieselen, maar de vrees is dat het allemaal te laat zal komen. De grafieken liegen er niet om: die rijzen onheilspellend naar een hemelhoge piek waar alleen een afgrond, met andere woorden een fundamentele crisis, op kan volgen. En toch kunnen alleen het middenveld, de vakverenigingen, de linkse politieke partijen en de burgerbewegingen het tij doen keren. Meer regulering, meer investeringen en meer “ecosocialisme” zijn onze enige kans op een samenleving die de marktlogica het nakijken geeft.
De respons van het publiek was strijdlustig. In het vragenuurtje bleek dat zich nog altijd een hoopvol optimisme in de harten van de mensen nestelt. Dat we het met zijn allen nog kunnen keren, als we dat willen. Opnieuw, Ludo De Witte wil ons geen illusies aanpraten. De onverschilligheid voor het klimaatprobleem is bij de globale meerderheid zo groot dat goedbedoelende burgers maar moeilijk het verschil zullen kunnen maken. Er liggen bij de ondernemende elites ook geen scenario’s klaar voor wanneer het kantelpunt bereikt wordt en het klimaat onomkeerbaar op hol slaat. Stel dat bijvoorbeeld een formatie smeltend Groenlands ijs de Golfstroom verstoort en Europa in een nieuwe ijstijd belandt, wat dan? De powers that be zullen zich verschansen in hun burcht en erop rekenen dat ze het in de hand kunnen houden. Nee, alleen bewuste mensen lijken te beseffen dat er geen tijd te verliezen valt. Dus kan alleen een actief democratisch front voor de omslag zorgen.
Een stuk wijzer, maar ook meer en meer overtuigd van de ernst van de zaak, bleven de aanwezigen nog een hele tijd napraten. Slotsom: een uitstekend initiatief van Hart boven Hard regio Aalst.
