Op 8 december werd de documentaire Qatar aan de Schelde gelanceerd. In het kader daarvan interviewde Kati Verstrepen, voorzitter van de Liga voor de Mensenrechten, Luc Cortebeeck.

KV: Ik vermoed dat de inspiratie voor de titel van de film van u komt. U hebt de vergelijking gemaakt met Qatar, want u bent daar geweest en u hebt daar gezien wat daar gebeurt en u heeft dan gezien wat hier gebeurt. En u zei: “dit is eigenlijk hetzelfde”.

LC: “Ja, dit is hetzelfde en ik heb ook geprobeerd om iets te doen. Ik zag tijdens de zomervakantie wat er gebeurde in Borealis. Ik had er artikels over gelezen en er ook al iets over gezien op tv. Dat was nog niet zo heel veel, maar onmiddellijk dacht ik ja, dit is wat ik ook heb gezien in Qatar. Ik heb toen alle betrokken ministers aangeschreven. Ik dacht dat ze mij wel nog van ergens zouden kennen… [gelach in de zaal]”

Luc Cortebeeck. Foto: Docwerkers

“Ik heb ze dus aangeschreven en een kopie aan meester Jan Buelens bezorgd (de advocaat van de slachtoffers, nvdr). Ik heb ze aangeschreven vanuit mijn invalshoek, gebaseerd op mijn kennis en ervaring.”

“In 1930 heeft de Internationale Arbeidsorganisatie een conventie – dat is een internationaal verdrag – gemaakt over gedwongen arbeid. Die is geactualiseerd in 2014. Dit is geratificeerd door ons land, toen en ook nu.”

Dat ratificeren, dat wil zeggen dat dit van toepassing is op iedereen die in België werkt?

“Dat klopt. Wat hebben we in 2014 in Genève gedaan? Toen hebben we die internationale wetgeving eigenlijk uitgebreid tot alle mogelijke vormen van moderne slavernij. Dit was dus onmiddellijk van toepassing op wat op Borealis gebeurde en dus heb ik de ministers aangeschreven. Ik heb erover kunnen spreken met minister Dermagne en ook met minister Crevits en haar kabinet.”

“Ik heb veel gezien in de wereld. Maar ik had nooit verwacht dat wij met zoiets zouden geconfronteerd worden in ons land”

Regisseur Pieter De Vos en enkele slachtoffers van Borealis. Foto: Docwerkers

“Ik heb veel gezien in de wereld. Maar ik had nooit verwacht dat wij met zoiets zouden geconfronteerd worden in ons land. Dat gebeurt dan toch, en iedereen zegt dat dat niet kan. Ook de ministers, ze kijken allemaal naar elkaar: het federale niveau naar Vlaanderen, Vlaanderen naar het federale niveau, Vlaanderen naar de stad Antwerpen, enzovoort. Men kijkt naar elkaar maar niemand neemt de verantwoordelijkheid op. Dat is een van de lessen die we moeten trekken.”

“Als ik dat even mag zeggen, ik ben even emotioneel getroffen door de documentaire als u. Het is de tweede keer dat ik hem zag. Ik ben geëmotioneerd omdat het een film is van de mensen. Het is van hen, van hun actie. Dat zie ik zo weinig in de media. Verontwaardiging is goed en dat is heel belangrijk. Maar het proces om tot iets te komen en om verandering te bekomen, dat zien we bijna nooit meer.”

“Ook over Qatar is dat het geval. Er is veel verontwaardiging, en als we dat uitgesproken hebben dan zou het morgen al moeten veranderen. Maar dat werkt nooit. Als je verandering wil dan moet er aan gewerkt worden. Dat vind ik belangrijk.”

Aanwezig publiek op de lancering van de documentaire 8 december. Foto: Docwerkers

“Ik had gezien wat er in Qatar gebeurde en we waren met de Internationale Arbeidsorganisatie één van de eersten om aan de wereld duidelijk te maken dat dit niet kon. Er is inderdaad al een en ander veranderd, maar niet genoeg. We hebben dat land gedwongen om in 2020 de wetgeving te veranderen, en aan juristen hoef ik niet te vertellen dat zoiets een lange strijd vergt. Maar voor die arbeiders is er twee jaar later nog veel te weinig veranderd. De meesten hebben niets gezien van de realisatie van die wetgeving.”

“Ik ben geëmotioneerd omdat het een film is van de mensen. Het is van hen, van hun actie”

“Daarom zeggen wij dat we moeten blijven drukken en pushen op dat land. Zeker na het WK als de aandacht er niet meer is. Wij wisten dat Qatar in de belangstelling zou staan en daarom hebben we dat land geviseerd.”

“Maar het gaat niet alleen over Qatar, maar ook over de Emiraten, Saoedi-Arabië en de andere Golfstaten. En ook hier bij ons zijn er problemen. Ik las in Le Monde dat hetzelfde gebeurt in Parijs bij de bouw van het Olympisch dorp. Het is dus het topje van de ijsberg en het gebeurt in meerdere situaties.”

Dank u wel voor alle inspanningen die u gedaan heeft.

De documentaire kan je hier bekijken.