Het brokkenparcours van de gouverneur
Tijdens de jaarlijkse Gentse Feestendebatten van het FAN (Financieel ActieNetwerk) kwam dit jaar ook het onderwerp: “Moet onze welvaartsstaat worden afgebroken om de schuld van Dexia te betalen?” aan bod. Het FAN is er toen blijkbaar niet in geslaagd om Luc Coene, de gouverneur van de Nationale Bank van België (NBB), in het panel te laten plaatsnemen. Als geboren Gentenaar zou Coene de weg naar het NTG nochtans gemakkelijk gevonden hebben. Iemand die op de vraag volmondig “ja” antwoordt ontbrak.
Wikipedia schrijft over Coene dat hij een politicus van de VLD was (hij was ooit kabinetchef van de toenmalige Eerste Minister Verhofstadt). Waarom gebruikt de Wiki de verleden tijd? Sinds 2003 zit Coene bij de NBB als vice-gouverneur en in april 2011 nam hij er de scepter over van Guy Quaden. Van Quaden werd gezegd dat hij van PS-signatuur is. Voor Coene is het duidelijker: die is altijd een liberale militant gebleven. Als gouverneur komt hij altijd met uitspraken die zo goed als naadloos aansluiten op de standpunten van de Open VLD. Van een gouverneur van de NBB verwacht je net iets meer.
Hij weet zijn opinies wel goed te verpakken, maar ook over de index vertelt hij in feite ook het liberale verhaal. Een paar maanden geleden kwam hij aandraven met een studie over ‘mogelijke aanpassingen aan het indexeringsmechanisme’. Hij vertelde toen dat het de bedoeling was “om het debat over de indexering te objectiveren” en ook “het argument dat een aangepast indexeringsechanisme de koopkracht zou beïnvloeden, moet niet worden overdreven. (…) We willen een bijdrage leveren aan een debat dat sowieso op tafel zal komen, hetzij via Europa, hetzij via een andere weg”, stelde Coene.
Oeps: daar hebben we een financiële crisis …
Tijdens een interview gaf Coene enkele dagen geleden toe dat hij de financiële crisis niet heeft zien aankomen, maar hij voegde er meteen aan toe dat het geen verschil zou hebben uitgemaakt…
Het was veel erger. Op 23 september 2011 liet hij zich over Dexia uit in De Morgen: “Dexia zit niet in de problemen”. We weten allemaal wat er nauwelijks een paar weken later gebeurde: Dexia moest via een miljardeninbreng van de belastingbetaler voor de tweede keer ‘gered’ worden en Leterme en Reynders tekenden nog maar eens voor een kolossale overheidswaarborg. Ongetwijfeld onder het goedkeurende oog van de gouverneur.
Ook Coene werd later opgeroepen om tijdens de zittingen van de Bijzondere Kamercommissie Dexia zijn verhaal te komen doen. Daar zat hij niet meteen op te wachten. In het parlement sprong Coene zeer zuinig om met zijn info. In een persmeeting probeerde hij zijn houding te verantwoorden: ‘in bepaalde omstandigheden ben ik verplicht om naar het parlement te gaan’. ‘Maar’, voegde hij daaraan toe, ‘gedetailleerde informatie zal er duidelijk niet meer bij horen’. Gevoelige zaken worden volgens Coene dus best binnenskamers gehouden: de bevolking hoeft alles niet te weten. De vraag was toen waarom het parlement deze onzin aanvaardde. Coene speelt politieke spelletjes en dat hoort een NBB-gouverneur niet te doen. Ook de gouverneur wordt rijkelijk vergoed door de belastingbetaler. Coene waant zich blijkbaar een financiële James Bond, die met een soort licence to keep stum rondloopt, maar zo iemand is een gouverneur van de Nationale Bank geenszins. Hij liet uitschijnen dat er moet gezwegen worden als het hogere belang van het land op het spel staat. Als bankwaakhond kwam hij in die commissie samen met Jean-Paul Servais vertellen dat ze niet alle documenten, die de Nationale Bank en de FSMA bezitten, willen overdragen aan het parlement. Servais is de gewezen kabinetschef van Reynders, die het tot baas van de FSMA – Financial Services and Markets Authority – Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten – heeft geschopt.
Waar is die man toch mee bezig?
Begin juni bleek dat de Nationale Bank van België (NBB) niet te vinden is voor een opdeling van de banken in commerciële banken en zakenbanken. Dat stond toen in een tussentijds rapport over structurele bankhervormingen dat de NBB opstelde op vraag van de federale regering. De bankiersvrienden van de gouverneur zullen het ongetwijfeld leuk gevonden hebben. Op facebook zie je die niet, maar het is een publiek geheim dat ze niet van regulering houden.
Vandaag pakt Coene uit met de wijsheid dat de overheidsschuld fors naar omlaag moet. In De Tijd en l’Echo noemt hij dat “de belangrijkste les uit vijf jaar crisis”. Hij heeft het er ook over Dexia. Hij acht een nieuwe kapitaalverhoging op korte termijn nodig. De belastingbetaler is ongetwijfeld al stand-by. “Een redding van Dexia heeft niets te maken met bereidheid”, zegt Coene. “Als de kapitaalratio’s onder bepaalde niveaus vallen, dan moet er kapitaal bijgestort worden.” Hij zet meteen ook de regering onder druk: “De politici beseffen dat ze iets zullen moeten investeren in Dexia om de instelling overeind te houden. Zonder kapitaalverhoging dreigt Dexia failliet te gaan. Dan moet je overgaan tot een verkoop van de activa, en dat op het slechtst mogelijke moment qua markten. Dat zou onze staatsschuld sterk doen stijgen.”
Politici kunnen soms vanalles beseffen, maar misschien weten ze ook nog dat de federale overheid en de regionale overheden ieder 1 miljard inbrachten in Dexia in 2008 aan 9,9 euro per aandeel. Dat aandeel staat vandaag genoteerd aan 22 cent. Waarom die aandelen überhaupt nog iets waard zijn is een raadsel: het eigen vermogen van Dexia is al een tijdje negatief en alleen wat boekhoudkundig kunst- en vliegwerk hebben het faillissement uitgesteld. Er lopen ongetwijfeld ook nog politici rond die zich de gevolgen van het Dexia-debacle voor de Gemeentelijke Holding en voor Arco herinneren.
… en nog iets
De kranten van De Persgroep schreven in mei dat onze Nationale Bank 37 procent van haar goudvoorraad in 2011 heeft uitgeleend en daarvoor werd vergoed. In 2011 leende de NBB gemiddeld 84 ton van haar goudvoorraad van 227 ton uit. De ontleners zijn commerciële banken, en geen shorters, beklemtoonde de woordvoerder toen. Anderzijds zou de NBB er geen zicht op hebben wat de banken precies doen met dat goud. Tja …
Deze bijdrage verscheen ook op www.openbarebank.be
