De dag dat de tickets voor de Masterclass van Louis Theroux verkocht werden, stond de telefoon van Docville roodgloeiend. Van heinde en verre kwamen ze om dit groot talent aan het werk te zien. Zowat het hele Belgische en Nederlandse medialandschap leek aanwezig te zijn waaronder Tom Waes, Martin Heylen, Roos Vanacker, Annelies Beck,… iedereen leek de man in levende lijven te willen ontmoeten.
Hij kwam dan ook zeer verrassend voor de dag: waar iedereen een klunzig, verward en tikkeltje naïef persoon verwachtte stond een zelfzekere, nonchalante en gevatte man op het podium die geen enkele vraag van Jan Leyers, die onder andere het programma De Weg naar Mekka maakte, schuwde. Neen, Theroux stond sterk in zijn schoenen en liet het publiek zelfs een blik in zijn privé-leven toe.
Eén gezin, vele talenten
Louis Sebastian Theroux werd geboren in 1970 in Singapore. Zijn Britse moeder en Amerikaanse vader nemen hem terug mee naar Londen waar hij opgroeit in een schrijversfamilie. Zijn vader, Paul Theroux, zijn oom en broer werden alledrie beroemd als schrijver. Paul laat zijn zoon naar een privé-school gaan waar hij Latijn studeert. Hoewel hij daar al snel in contact komt met theater, houdt hij niet van het hele gebeuren: “Ik hou er niet van om me voor te doen als iemand die ik niet ben”, zegt Louis.
Louis stort zich op het schrijven voor televisie, op die manier wordt hij niet constant vergeleken met zijn vader en kan hij er zeker van zijn dat mensen voor het plezier naar zijn shows kijken en niet omdat het moet.
Theroux werd gelanceerd door documentairemaker en groot voorbeeld, Michael Moore, waarmee hij samenwerkte voor het documentairemagazine TV Nation. Theroux’s echte doorbraak kwam in 1998 toen hij voor BBC de reeks Weird Weekends maakte, een documentairereeks waarin hij Amerikaanse subculturen onder de loep nam. Vanaf dat ogenblik maakte de man tal van andere reportages die heel wat mensen in de ban hielden.
Let’s get technical
Theroux commandeert liever niet en houdt zijn team dan ook klein zodat er onderling een intieme band kan ontstaan met zowel zijn collega’s als de geïnterviewde: “Soms kan één extra persoon er al voor zorgen dat een geïnterviewde dichtklapt en niets meer zegt. Ik wil nooit met meer dan drie personen in één kamer zijn. Mijn klankman, de cameraman en ik. Verder moet niemand op mijn vingers kijken”, zegt Theroux.”
Theroux vindt het na al die jaren nog steeds niet gemakkelijk om goede ideeën te vinden, de meeste van zijn onderwerpen komen voort uit eerder verschenen artikels: “Het voelt vreemd om mijn geheimen prijs te geven. Want eigenlijk komt de kern van het onderwerp zelden van mezelf. Ik moet wel een persoonlijke affectie met het onderwerp hebben.” Theroux steekt heel wat tijd in de communicatie met zijn geïnterviewden. Vaak ontmoet hij zijn personages meerdere keren waardoor hij een band met hen kan scheppen.
Moeilijke momenten
Ook een groot documentairemaker als Theroux kan zich al eens hopeloos voelen: “Toen ik een reportage maakte over militantengroepen die geloofden dat er elk moment een burgeroorlog zou uitbreken, kreeg ik een geïnterviewde voor me die nooit wilde zwijgen. Ik wachtte soms uren opdat hij zou stoppen met praten en ik weer kon inpikken met vragen. Maar hij stopte eigenlijk nooit. De tweede dag probeerde ik hem dan maar af te leiden met een kaart waarop hij moest aanduiden welke gebieden in Amerika gevaarlijk waren. Dat was het enige moment waarop hij eindelijk even zweeg.”
Het combineren van zijn job en gezin vindt hij best moeilijk: “Hoewel mijn vriendin me goed steunt, zijn er ook gewoon momenten waarop het allemaal wat moeilijker gaat. Het is niet gemakkelijk om twee kinderen en een vrouw te onderhouden wanneer je in het buitenland zit. Ik heb dan ook altijd het gevoel dat ik mijn vriendin goed moet laten voelen voor ik vertrek. Ik probeer me dan vooral met mijn gezin bezig te houden in plaats van me voor te bereiden op de reportage, dat doe ik dan wel op het vliegtuig.”
“Je hoeft trouwens ook niet altijd voorbereid naar een interview te gaan. Je kan je ook op het moment zelf laten overwelmen en meevoeren. Er is een limiet op wat je op voorhand moet weten. Wat belangrijker is, is dat je op het ogenblik zelf helemaal meegaat in het onderwerp.”, zegt Theroux.
De meest gestelde vraag
“Speel je alsof je naïef bent en verwonderd of is dat echt zo?” vraagt Leyers. De vraag die Theroux het meest van al te horen krijgt, maar nog altijd moeilijk kan beantwoorden: “Ik denk dat ik in staat ben om anderen voor te houden dat ik van niets op de hoogte ben. Ik reageer eigenlijk gewoon zoals een journalist dat verwacht wordt te doen. Ik luister geboeid en laat blijken dat ik interesse heb voor wat er gezegd wordt. Maar mensen voelen ook wel dat ik een bepaalde voorkennis heb. Dat ik daar ben om de rest van de wereld te informeren.”
Theroux is niet vaak gechoqueerd, vaak heeft hij de reflex om bepaalde verhalen in vraag te stellen. Vooral wanneer ze volgens Theroux helemaal geen steek houden en te grof zijn om enige waarheid te bevatten: “Toen ik een reportage over tigerjacking maakte (een agressieve vorm van homejacking) was er een geïnterviewde die me zei dat hij de kinderen van de gegijzelde ouders gerust in stukken zou snijden en zou koken wanneer ze hem geen geld wilden geven. Ik vroeg me af of hij dit meende, zei hij dit nu gewoon indruk te maken op televisie of is dit nu echt?”
“Later bleek dat hij dat wel degelijk zou doen. Dat was één van de weinige keren dat ik echt gechoqueerd was. Maar over het algemeen gebeurt dat niet snel. Ik ben niet gauw onder de indruk of verrast en ik heb al helemaal niet de neiging om in discussie te treden of om mensen te veranderen.”
Ego’s strelen
Zelf staat Theroux liever niet in de schijnwerpers. Hij heeft niet graag dat er foto’s van hem genomen worden en voelt zich al helemaal ongemakkelijk bij het idee dat hij wel eens op film zou kunnen staan. “Ik zou het niet verdragen wanneer iemand als Louis Theroux me twee weken zou volgen”, lacht hij. “Ik kan het mij ook niet permitteren om me als bekend persoon te zien, dat gaat gewoon niet samen met mijn beroep.”
“Soms ben ik wel eens te gast in een panelprogramma, en voor mijn ego zou het wel leuk zijn dat mensen me herkennen en me leuk vinden. Maar het is een deel van mezelf dat ik probeer uit te schakelen. Ik vraag mezelf dan altijd af wat het anderen zou bijbrengen om zelf in beeld te komen.”
Theroux geeft nog wat tips aan het publiek en vertelt aan de lopende band die verhalen die hem het nauwst aan het hart liggen. Vooral met zijn nieuwe film, ‘Extreme love: Autism’, voelt hij zich sterk verwant. Voor de aanpak van deze film die de opvoeding van kinderen met autisme toont, kreeg Theroux veel lof. Vooral van ouders met autistische kinderen die hem bedankten omdat hij zonder schroom en eerlijk berichtte over de strijd die deze ouders elke dag met hun kind voeren.
Vragen uit het publiek
Op ieders lippen in de zaal liggen vragen, maar slechts enkelen waaronder Tom Waes en Martin Heylen krijgen ook de kans om ze te stellen. Vooral de vraag van Waes lijkt Theroux de mond te snoeren: “Theroux, jullie hebben zoveel tijd om een programma te maken. Wij hebben in België slechts een drietal weken terwijl jij drie maanden voor dezelfde reportage hebt. Kan je ons misschien advies geven om wat meer tijd te krijgen van onze bazen?” Theroux weet duidelijk niet wat hij daarmee moet, maar prijst zichzelf wel gelukkig dat hij van BBC de tijd en het budget krijgt om een goede, onderbouwde show op poten te zetten.
Extreme Love: Dementia
Na de lunch, waarin de fans om de gebruikelijke foto’s (die ze niet kregen) en handtekeningen vroegen, werd het publiek getrakteerd op zijn nieuwste film: ‘Extreme Love: Dementia’. Hierin volgt hij enkele mensen die met dementie te maken hebben of voor een dement gezinslid zorgen. Hoewel Theroux vreesde dat deze film niet zoveel volk zou trekken, is hij toch blij met het resultaat. Hij voelt dat zijn thema’s de laatste jaren veranderen en dichter bij zijn eigen leefwereld komen.
Deze film moest, ondanks zijn vrees, geen seconde onderdoen voor zijn andere documentaires. Integendeel, deze documentaire toonde op een zeer eerlijke, serene en toch ook komische manier, hoe het leven van dementerende mensen en hun familie er echt uit ziet. Het was een ontroerende film, van een meer volwassen Theroux, die je zelfs als jonge ziel treft.
