Het nieuwe schooljaar is alweer in aantocht. Leerkrachten die met kansarme leerlingen werken, weten dat ze begin september ook weer met taalterugval te maken krijgen.

Taalterugval wetenschappelijk onderzocht

Taalterugval is het fenomeen waarbij de taalvaardigheid van leerlingen uit taal- en kansarme gezinnen erop achteruit gaat tijdens de vakantie. Zij hebben wel heerlijk kunnen uitrusten, maar kregen intussen weinig intellectuele prikkels.

Dat in tegenstelling tot hun kans- en taalrijke klasgenootjes die gestimuleerd werden om boekjes te lezen, op vakantie andere oorden te verkennen, een leuk kampje te doen en misschien ook een museum te bezoeken met hun ouders.

De taalterugval is meer dan een gevoel, het is een wetenschappelijk onderzocht fenomeen: “summer learning loss” heet het dan en is zowel op gebied van taal als op gebied van  rekenen vastgesteld.

Voorstel om zomervakantie in te korten

Telkens laait in het vaarwater van die terugvalproblematiek de discussie op over de zomervakantie: is twee maanden niet te lang? Er was ooit een interessant kalendervoorstel in die richting van socioloog en tijdsexpert Ignace Glorieux om de zomervakantie twee weken in te korten.Die vakantiedagen zouden we dan gespreid in het schooljaar kunnen inplannen. Want als de pauze niet te lang duurt, is af en toe pauzeren heel goed voor het brein.

Maar het is een voorstel dat tegen het comfort -de reisplannen- van de middenklasse ingaat en dus weten wat er zal gebeuren: niets.

Lezen in de zomer is leuk

Wachten op het inkorten van de zomervakantie, is dus wachten op Godot. De strijd tegen de taalterugval zal dus vanuit lokale initiatieven moeten komen. Heel mooi is het initiatief van  ’t Lampeke, een Leuvense buurtwerking voor kansarme kinderen. Lezen tijdens de zomer is leuk is een pakket maatregelen om de zomerterugval te bestrijden, met taal en lezen: een taalstimuleringspakket dat de kinderen meekrijgen op reis, leesmaatjes voor de kinderen die de vakantie thuis doorbrengen en een mobiele bibliotheek, die zomaar thuis langskomt. “Zomerverlies? Je bedoelt zomerVERRIJKING” is het heerlijke motto van  ’t Lampeke.

Makkelijke boeken voor jonge lezers

Ook de leraars willen de taalterugval zo snel mogelijk bestrijden. Uiteindelijk zijn zij het die ermee te maken krijgen. Maar tijdens de schoolvakantie kunnen ze zelf weinig doen. Wel kunnen ze hun leerlingen de vakantie insturen met boeken. Maar dan moeten het boeken zijn die geschikt zijn voor een jongerenbrein in vakantiemodus. Met verhalen die jongeren aanspreken en die geschreven zijn in toegankelijke taal.

In België heeft de uitgever Lezen voor Iedereen een aanbod boeken in makkelijke taal.

Voor kinderen vanaf 10 jaar, maar ook boeken voor oudere tieners. Er zijn extra makkelijke leesboeken, tot boeken die richting leesniveau B1 gaan.

Je kan er een proefpakket bestellen, dat een idee geeft van het aanbod aan jongerenboeken in makkelijke taal.