‘Ik wil gewoon dat het stopt.’ ‘Ik heb geen geld om van hem weg te gaan.’ ‘Ze vernedert me.’ ‘Ik wil niet dat mijn papa naar de gevangenis moet.’ ‘Ze haat me.’ ‘We willen gewoon dat het stopt.’ Het zijn typische uitspraken die hulpverleners van cliënten te horen krijgen bij partnergeweld.

Gemiddeld doen slachtoffers pas na 35 incidenten aangifte bij de politie. Vaak zitten zij twee jaar in een gewelddadige relatie vooraleer ze hulp zoeken. Een op de zeven gezinnen krijgt met familiaal geweld te maken. In vier op de vijf gevallen zijn kinderen ervan getuige en in drie van de vijf gevallen zijn zij zelf slachtoffer. De West-Vlaamse CAW’s (Centra Algemeen Welzijnswerk) vragen nu met de campagne ‘Liefde kan ook pijn doen’ aandacht voor het thema.

Op partnergeweld rust een taboe, en daarom zwijgen veel mensen. Te vaak horen en lezen we een eenzijdig verhaal, als zou de man altijd de dader zijn die zijn vrouw met zijn fysiek overwicht wil domineren, met lichamelijke letsels als gevolg. Maar er is ook psychisch, economisch en seksueel geweld, en dat veroorzaakt minstens evenveel lijden.

De buitenwereld denkt dan: ga daar toch weg, zo moeilijk kan dat niet zijn, zoiets kan toch niet, doe het voor de kinderen. Die dooddoeners snoeren mensen de mond en gaan voorbij aan de verwoestende dynamiek van partnergeweld. Zonder tussenkomst van buitenaf stopt die meestal niet. Wat deze mama’s, papa’s, kinderen en partners die ermee geconfronteerd worden verbindt, is dat ze graag willen dat het stopt.

Mensen zoeken naar contact en verbinding met anderen, ze willen graag zien en graag gezien worden. Maar liefde sluit geweld niet uit. Veelal gaat geweld over een poging om contact te zoeken met de ander. Al is het voor de lezer soms onbegrijpelijk, volgende voorbeelden komen uit de dagelijkse praktijk.

In een lopende koppelbegeleiding bekritiseert de vrouw haar man voortdurend. Hij heeft het gevoel dat hij niets goed kan doen. Hij sluit zich meer en meer voor haar af en zij reageert daarop door hem nog meer fouten aan te wrijven. Nu maakt ze hem ’s nachts ook al wakker om hem te wijzen op zijn gebreken.

Geweld kan ook een reactie zijn op de afwijzing van de ander. Een cliënt was zo bang dat zijn vrouw hem zou verlaten dat hij haar niet meer toeliet om alleen het huis uit te gaan. Wanneer hij naar zijn werk vertrok, sloot hij de deur en nam de sleutel met zich mee. Hij isoleerde haar van haar vrienden en familie om er zeker van te zijn dat ze bij hem zou blijven.

Ook het omgekeerde gebeurt soms: geweld plegen om zich af te schermen van al te opdringerige liefde. Een vrouw verwachtte van haar man dat hij een selfie trok met de kilometerteller van zijn auto op de achtergrond, telkens wanneer hij op zijn werk aankwam. Zo kon ze zien of hij geen verdachte omwegen maakte. Op een dag is die man door het lint gegaan, na een zoveelste eis van zijn partner. Je kunt het geweld enkel in relationele context begrijpen. In een aantal situaties is partnergeweld wel gelinkt aan een persoonlijkheidsproblematiek.

Met deze campagne willen we mensen de weg wijzen naar ons CAW. Partnergeweld komt vaker voor dan je denkt, maar er zijn hulpverleners die met respect en aandacht voor alle betrokken partijen naar je verhaal willen luisteren en mee zoeken naar hoe het geweld kan stoppen.

Celien Neirynck is medewerker slachtofferhulp bij CAW Zuidwest-Vlaanderen – gezin, relaties en personen