De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Liberalisme, de nieuwe tjeverij

Liberalisme, de nieuwe tjeverij

zaterdag 10 december 2016 18:39
Spread the love

Het is weer een mooie week geweest voor Koning(in) Liberaal. Gwendolyn Rutten kon zich, zoals een goede liberaal betaamt, uitspreken tegen de politieke betutteling (04/12) en nadien, opnieuw op z’n liberaals, extreemlinks en extreemrechts aan elkaar gelijkstellen (DM, 07/12). Na het recht van antwoord van Raoul Hedebouw (DM, 07/12), kregen twee andere liberalen het forum: Alexander Casier (DM, 08/12) en Vincent Van Quickenborne (DM, 08/12). Het resultaat? Dezelfde anti-linkse, ongeïnspireerde, populistische platitudes zoals we die stilaan als maaltafels op auto-pilot kunnen afratelen. Conclusie? Er is geen alternatief, en zwijg nu stil!

Koning(in) Liberaal vergeet gemakkelijkheidshalve dat het marxisme waar men zo tegen fulmineert de belangrijkste katalysator (vaak via vakbonden) is geweest voor zowat alle sociaal-liberale “verdiensten” in deze wereld – van betere werkuren, betere welvaartsverdeling en betere gezondheidszorg, tot de indirecte hogere levensstandaard en -verwachting. Koning(in) Liberaal vergeet die geschiedenis om simpele en halve waarheden te kunnen verkondigen die de genuanceerde, weinig aangename en zeer lelijke kant van het liberalisme-op-lange-termijn verdoezelen: de steeds groter wordende inkomensongelijkheid, de oligarchisering van tal van industrieën, de reductie van de mens tot een primaat die functioneert o.b.v. egoïstische instincten, de catastrofale milieuverontreiniging, de ongebreidelde grondstoffenontginning, de ontkenning van collectieve verantwoordelijkheid, de extreme polarisering tussen seculariteit en religie, de verregaande vermarkting van het dagelijkse leven, de vernauwing van vrijheid tot keuzevrijheid, de hypocrisie inzake staatsgrenzen, de totaal willekeurige toepassing van diversiteit en tolerantie, etc. Dat je in de marge daarvan nog wat Thatcher verheerlijking en Castro bashing krijgt, toont andermaal de blinde vlekken van dergelijke propagandisten.

Om één of andere reden is het liberalisme al meer dan tweehonderd jaar even plastisch als de economische tegenhanger, het kapitalisme. Het zijn containerbegrippen geworden om alle geboekte vooruitgang aan toe te schrijven. Mensen pikken die blatante leugens en eenzijdige visies niet meer, maar liberalen blijven naïef geloven dat hun wereldbeeld het beste is en, wanneer het dogmatisme niet meer te stuiten is, zelfs het enige wenselijke: de slechte kant van het liberalisme is verwaarloosbaar of – schoolboekvoorbeeld dogmatisme – niet de schuld of de verkeerde uitvoering van het liberalisme.

Nochtans is het klassieke liberalisme, waar de nieuwe liberalen zich vandaag aan laven en bij nationalisten hun bondgenoten vinden op heel wat vlakken inzake (vermindering van) overheidsuitgaven, een ideologie waarvan vele oude liberalen walgen. Hen kon je in deze polemiek niet horen. Die paarse kleur is grotendeels verdwenen uit het publieke forum. Vandaag is donkerblauw zo’n beetje het meest “links” dat je kan zijn om nog geloofwaardig genomen te worden als persoon met politieke of economische ambities. Al het andere ter linkerzijde, zoals communisme (massamoord, armoede en een lage levensstandaard!) en ecologisme, sociaal-liberalisme en sociaaldemocratie (verdoken marxisten die achterhaalde keynesiaanse en multiculturele ideeën aanhangen!), is “wetenschappelijk” en “historisch” verkeerd.

Ongelooflijk hoe goed die liberale propagandamachine werkt. Het onuitgesproken paternalisme dat we tussen de lijnen konden lezen in de opiniestukken van Rutten, Casier en Van Quickenborne is een totale overkill voor iedereen die buiten hun fantasiewereld leeft, maar voor zij die oprecht geloven dat liberalisme de brenger is van quasi alles wat goed en verdienstelijk is, is het natuurlijk een bijbelse waarheid. Het is uiterst moeilijk om blind fanatisme van antwoord te dienen, maar er staat vandaag een nieuwe generatie op die inziet dat het liberalisme de beste tijd gehad heeft. Voor vrijheidsideeën kan je terecht bij piraten en voor rechtvaardigheidsideeën kan je terecht bij ecologisten, dus waarvoor hebben we dat liberalisme nog nodig?

Ik ben zelf geen marxist of communist, noch een “extreemlinkse” PVDA’er. Als anarchist voel ik sympathieën voor hun ideeën, maar hang ik wel dezelfde as aan als Casier beschrijft: die van de mate van overheidsinterventie i.p.v. de links-rechts as. Ik spreek, i.t.t. Casier, niet van communisme en fascisme, maar van stalinisme en nazisme als uitersten van de ene kant (extreem autoritair) en anarchisme als uiterste van de andere kant (extreem vrij): de autoritair-vrij as dus. Liberalisme positioneert zich vandaag ergens in het midden op die as en is daarom ongeveer hetzelfde als nationalisme, sociaaldemocratie en christendemocratie: het stelt niet veel meer voor dan wat gerommel in de marge van het belastingstelsel. Liberalen zijn echter steeds meer de autoritaire weg aan het op gaan. Hun niet-partijgebonden, doch objectieve bondgenoten zoals werkgevers, bankiers en aandeelhouders die een economisch “vrije” weg bewandelen, eisen steeds meer bescherming van de nationale overheden: bescherming tegen te hoge belastingen en taxen, bescherming tegen (inter)nationale wetgevingen, bescherming tegen (te veel) democratische inspraak en transparantie, bescherming tegen piraterij,… Het wordt dan ook steeds duidelijker dat overheidsinterventies in liberale gedaante schering en inslag zijn: de belangen van die kapitaalkrachtige achterban zijn wat telt, omdat voor een liberaal het kapitalisme en de vrije markt het begin en het einde zijn van alles wat goed was, is en zal zijn. Bijbels.

Het is beangstigend om te beseffen dat (extreem)links die kapitalistische realiteit omarmd heeft door aan staatskapitalisme te doen, met een robuuste planeconomie om dat veilig te stellen. Niet écht wat communisme had moeten zijn, maar ach, dat is natuurlijk gewoon de ideologie vs. de realiteit. Kapitalisme is die realiteit en die is nu steeds meer aan verandering onderhevig omdat één van de hoekstenen ervan zwaar begint af te brokkelen: eigendom. Liberalen zullen daarom het kapitalisme op een steeds dwingendere wijze gaan beschermen, waardoor alles wat inherent geen voordeel heeft bij kapitalisme, zoals de gratis economie, de gemeenschap, het collectief, het sociaal weefsel en de publieke ruimte actief zal tegengewerkt worden.

Tegen eigendomsfetisjisme strijden is daarom de weg (een alternatief!) om een waardige tegenstander te worden van de huidige economische malaise. Het leuke is dat het reeds overal rondom ons gebeurt: piraterij wordt – terecht – salonfähig, cryptocurrencies vervangen gangbare monetaire systemen, P2P netwerken en open source omzeilen tal van eigendomsrechten, weggeefsites en gratis-gemeenschappen groeien elke dag, leegstand wordt non-stop gekraakt, informele dienstverlening wint terrein, etc. Liberalen zullen het niet graag horen, maar ze glijden op de as die ze zelf omarmen steeds verder af richting stalinisme en nazisme: de overheid en de rechtsstaat als beschermers van eigendom (en van zichzelf), waarin harde repressie opeens te verdedigen valt omwille van het garanderen van – de liberale notie van – vrijheid, zijnde eigendom.

Het alternatief? Onbeschaamd en openlijk anarchisme. Uit die pluriforme, noodzakelijk incoherente ideologie worden al eeuwen lang ideeën gehaald, maar het totale plaatje wordt nooit als haalbaar of wenselijk gezien. De schuld daarvan ligt zowel bij voor- als tegenstanders: het is een aartsmoeilijke ideologie om genuanceerd en geloofwaardig over te brengen, en het vereist een bijna ongeziene openheid van geest waardoor het intellectueel eenvoudiger is om deze ideologie te marginaliseren. Nochtans is anarchisme, met de radicale visie op vrijheid en gelijkheid, een soort extreem sociaal-liberalisme met libertaire visies op autoriteit en communistische visies op samenleving. Het heeft bovendien ook een duidelijke tegenpool: autoritarisme, waarvan de natiestaat en het kapitalisme vandaag de twee meest pertinente voorbeelden zijn.

De grootste uitdaging ligt in de ideologie te kunnen opbouwen rond iets constructief en dat lukt niet zolang één van de primaire ideeën van anarchisme niet geloofwaardig genomen wordt: gratis (en dus samenwerking), niet eigendom (en dus concurrentie), is één van de nieuwe hoekstenen van de toekomst. “Gratis” is “eigendom” in de reële wereld namelijk al aan het wegwerken – het zijn de liberalen die deze logische evolutie van de economie aan het vertragen en tegenhouden zijn door de “vrije” markt en haar meest kapitaalkrachtige spelers zo angstvallig mogelijk te beschermen; het soort spelers die nochtans geen enkel probleem hebben met (quasi) gratis arbeidskrachten (vrijwilligers, stagiairs, interims,…) uit te buiten om hun eigendom te doen toenemen en vergroten. Een serieus, onbevooroordeeld gesprek houden over propriëtisme, zonder te verglijden in naïeve en gevaarlijke ideeën waarin de staat eigenaar is van zowat alle goederen en industrieën, is dan ook het grootste politieke en economische taboe vandaag. Dat was al zo in de tijd van Proudhon en dat is een kleine tweehonderd jaar later nog steeds zo.

Andere politici zijn paternalisten? Marxisten hebben gefaald? Extreemlinks en extreemrechts zijn hetzelfde? Koning(in) Liberaal, het wordt tijd dat u eens voor de spiegel gaat staan. U ziet er oud, lelijk en ongezond uit.

 

take down
the paywall
steun ons nu!