In Somaliland en Puntland, de van Somalië afgescheiden gebieden, worden ongeveer 2 miljoen mensen getroffen door grote watertekorten (WFP/Petterik Wiggers)

Levensbedreigend watertekort Midden-Oosten door klimaatverandering

In twee op de drie van alle Arabische landen zullen tegen 2040 zeer kritieke levensbedreigende watertekorten ontstaan als niets gedaan wordt tegen de klimaatverandering.

woensdag 20 april 2016 11:38
Spread the love

De olierijke staat Bahrein, in feite een groep van eilanden, is een van de landen in het Midden-Oosten waar tegen 2040 zeer groot risico op waterschaarste bestaat. Het land staat met slechts 1,4 miljoen inwoners hoog genoteerd op de menselijke ontwikkelingsindex van de VN. Het bruto binnenlands product (bbp) bedraagt er 25.780 euro per hoofd van de bevolking.

Dat biedt Bahrein echtert geen enkele garantie op een rooskleurige toekomst, blijkt uit onderzoek van het Water Resources Institute (WRI). Samen met Koeweit, Libanon, Palestina, Oman, Qatar, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten stat Bahrein daarom bovenaan de lijst van landen met het hoogste risico op waterschaarste tegen 2040. Volgens het WRI kan de situatie zelfs kritiek worden in 16 van de 22 Arabische landen.

Het Midden-Oosten en Noord-Afrika zijn de regio’s met de slechtste waterzekerheid in de wereld. Men is daar sterk afhankelijk van grondwater en ontzilt zeewater. Dat brengt grote uitdagingen met zich meer voor de toekomst. Volgens de auteurs van het WRI-rapport zal de vraag naar water daar in de toekomst alleen maar toenemen.

“Een snel groeiende bevolking betekent een groeiende vraag naar water voor mensen, boerderijen en bedrijven. Er zullen ook meer mensen in steden gaan wonen, waardoor nog grotere druk komt te staan op de watervoorraden. Door een opkomende middenklasse zal bovendien de vraag naar waterintensieve voedselproductie en elektriciteit verder aangroeien.”

Het is is echter nog steeds niet duidelijk waar dat extra benodigde water vandaan moet komen, verklaren de onderzoekers van het WRI. “Door de klimaatverandering zullen sommige regio’s droger worden maar andere juist natter. Als deze extremen toenemen, krijgt de bevolking óf te maken met overstromingen, óf met droogte.” Dat de structuur van de watervoorziening dus verandert, is onvermijdelijk. Hoe die verandering eruit zal zien, is echter verre van duidelijk. Het WRI gebruikte verschillende klimaatmodellen en sociaaleconomische scenario’s om daar inzicht in te krijgen.

In de Arabische regio is het waterverbruik in de afgelopen vijftig jaar vijf keer verdubbeld. Het geschatte jaarlijkse verbruik is nu 230 miljard kubieke meter. Daarvan wordt 43 miljard kubieke meter gebruikt als drinkwater en voor de industrie. De landbouw verbruikt 187 miljard kubieke meter.

Het waterverbruik per hoofd van de bevolking wordt wereldwijd geschat op minstens 1000 kubieke meter per jaar. Gemiddeld verbruikt een burger in een Arabisch land bijna 500 kubieke meter per jaar. Daarmee vallen de meeste Arabische burgers onder de ‘waterarmoedegrens’. De regio maakt echter ook slordig gebruik van zijn beschikbare waterbronnen. Vijftig procent van het gewonnen water wordt verkwist.

Het Egyptische ministerie voor Milieu heeft onlangs erkend dat grote delen van de noordelijke Nijldelta, de belangrijkste landbouwregio van Egypte, te kampen hebben met verzilting door zout zeewater en met overstromingen. Dit is een gevolg van de stijging van het niveau van de Middellandse Zee en gelijktijdige verzakking van het land.

De impact van de klimaatverandering en de steeds vaker voorkomende hittegolven baren de Egyptische autoriteiten zorgen, omdat daardoor ook het peil van de Nijl zal dalen. De Nijl is daarenboven zeer belangrijk voor het toerisme.

Volgens Mosalam Shaltout, hoogleraar Zon- en Ruimteonderzoek in Caïro, behoren de Arabische Noord-Afrikaanse landen tot de landen die de grootste problemen kunnen verwachten door de klimaatverandering. Uit satellietbeelden blijkt dat tussen 1991 en 2005 de wereldwijde zeespiegelstijging 3 millimeter per jaar bedroeg. “Gezien het feit dat de Middellandse Zee een semi-gesloten zee is, bereikte de gemiddelde stijging daar echter 8 millimeter per jaar.”

In Marokko hebben hogere temperaturen en waterschaarste ertoe geleid dat boeren soms nog maar een derde van hun land kunnen bewerken. Een soortgelijke situatie doet zich voor in Algerije. In deze twee landen bedraagt de neerslag normaal 400 millimeter per jaar. In de afgelopen vijf jaar daalde dat echter tot 200 millimeter, de helft van het benodigde minimum.

Marokko en Algerije hebben ten opzicht van de Arabische landen bij de Middellandse Zee echter het voordeel dat ze hoge rotskusten hebben. Dat beschermt hen tegen overstromingen. Landen als Egypte, Libanon, Syrië en Palestina zijn daar echter veel gevoeliger voor.

Dit is het tweede en laatste deel van een serie over de impact van de klimaatverandering in het Midden-Oosten, naar aanleiding van de ondertekening van het klimaatakkoord van Parijs op 22 april in New York. Het eerste deel staat hier.

Bron: Climate Change and the Middle East (II) No Water in the Kingdom of the Two Seas—Nor Elsewhere

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!