Analyse, Europa, Economie, Samenleving, Politiek -

Leger op straat en betogingen verbieden: Macron kiest voor bikkelharde repressie

Na de laatste doortocht van de gilets jaunes in Parijs, zetten Macron en zijn regering volop in op repressie.

woensdag 20 maart 2019 16:43
Spread the love

Was het arrogantie of onwetendheid? Moeilijk in te schatten, maar ongelukkig was het zeker. Uitgerekend op de dag dat de gilets jaunes hun ‘ultimatum’ hadden gepland, trakteerde president Macron zich op een uitje in de bergen. Foto’s van dat uitje tonen een lachende Macron in de winterzon, genietend van een glaasje rode wijn. Maar dat genot moet van korte duur geweest zijn, want in de loop van de dag bereikte Macron het nieuws dat het er opnieuw stevig aan toeging op de Champs-Élysées. Tegen de avond repte de Franse president zich ijlings richting Parijs voor crisisoverleg.

Stevig ging het er inderdaad aan toe, afgelopen zaterdag. Het prestigieuze restaurant Le Fouquet’s – waar Sarkozy ooit zijn verkiezingsoverwinning vierde en zowat het symbool van de Parijse bourgeoisie – werd stevig verbouwd, tientallen luxewinkels werden geplunderd, een bank en meerdere krantenkiosken brandden volledig uit. Dit alles ging gepaard met zware confrontaties tussen gilets jaunes en politie. Het waren scènes die deden denken aan de eerste protesten van de gilets jaunes in november en december van vorig jaar. Ook toen kregen de ordediensten nauwelijks vat op de situatie en werden behoorlijk wat vernielingen aangericht.

Toch is het belangrijk om zich niet blind te staren op de baldadigheden, omdat ze ons afleiden van de kernzaak: opnieuw hebben vele tienduizenden geprotesteerd, de vastberadenheid en woede waren zeer groot. Op bepaalde momenten werd door duizenden mensen tegelijk ‘révolution’ gescandeerd op de Champs-Élysées en vaak waren er referenties te spotten naar de opstand in Algerije. Gezien het zeer repressieve en provocatieve optreden van de Franse politie en de algemene woede, is het normaal dat het op massamanifestaties tot confrontaties komt. Maar het blijft een feit dat een meerderheid van de betogers zich daar niet aan overgeeft.

Afgelopen zaterdag waren het trouwens niet enkel de gilets jaunes die protesteerden, er trok ook een volstrekt vreedzame klimaatmars van meer dan dertigduizend mensen door de hoofdstad en er vond een belangrijke verbroedering plaats tussen klimaatactivisten en gilets jaunes.

Versnelling hoger

Dat de gilets jaunes na achttien weken nog steeds massaal weten te mobiliseren en bovendien in staat blijken om belangrijke allianties af te sluiten, is een streep door de rekening van Macron en de zijnen. Na de zeer hevige eerste manifestaties, leek zich een zekere consolidering door te zetten. In december had Macron enkele toegevingen gedaan en vanaf januari ging het grand débat van start. De wekelijkse manifestaties gingen ondertussen gewoon verder en waren vaak nog bijzonder hevig, maar er werd steeds gemobiliseerd in regionale centra. Hierdoor leek het alsof de beweging in kracht afnam. Nu de gilets jaunes afgelopen weekend opnieuw op Parijs mobiliseerden, weet iedereen dat niks minder waar is.

Macron bijt nu in het zand. Het is duidelijk dat zijn grand débat het protest op geen enkele wijze heeft kunnen afremmen. De eerste en voornaamste eis van de gilets jaunes blijft dan ook dat Macron moet opkrassen. Wat Macron en zijn entourage betreft is het nu no more mr nice guy. Niet dat het dat ooit echt geweest is, vanaf het prille begin was de repressie immers bijzonder hevig, maar nu wordt er wel een versnelling hoger geschakeld.




Macron zet nu zonder enige dubbelzinnigheid in op de collectieve en totale criminalisering van de gilets jaunes. Op de avond van zestien maart tweette Macron dat al wie aanwezig was tijdens de manifestatie als medeplichtig moet beschouwd worden. Die uitspraak was geen uitschuiver, maar wel degelijk de aankondiging van een nieuwe, verharde aanpak. Vandaag (19/3) bevestigde staatssecretaris van Binnenlandse Zaken Laurent Nunez dat bij volgende protesten alle deelnemers zouden aanzien worden als relschoppers.

Eerder deze week kondigde Eerste Minister Edouard Philippe al aan dat volgende betogingen van de gilets jaunes zouden verboden worden op ‘gevoelige plaatsen’, als er indicaties zijn dat er radicale groepen meedoen of als er aanwijzingen zijn dat er zal overgegaan worden tot vernielingen. Het zijn voorwaarden die zo vaag en algemeen zijn dat de facto iedere betoging (van de gilets jaunes) voortaan kan verboden worden. Concreet betekent dit dat de politie meteen in aanvalsmodus zal handelen, betogers fysiek te lijf zal gaan en massa-arrestaties zal verrichten.

De optie om een chemisch middel in te zetten waarmee betogers besproeid worden en dat wekenlang op de huid aanwezig blijft zodat ze nadien door de politie geïdentificeerd kunnen worden ligt ook opnieuw op tafel. Die maatregel was reeds aangekondigd na de rellen op één mei vorig jaar maar werd tot nu toe nog niet doorgevoerd. Wat wel zeker is, is dat eerstkomende zaterdag het leger zal ingezet worden om overheidsgebouwen en ‘gevoelige plaatsen’ te bewaken.

Specifiek zorgwekkend is dat er vanuit regeringskringen het signaal wordt gegeven dat niet alleen iedereen die in manifestaties meeloopt moet beschouwd worden als crimineel. Volgens Philippe zal wie “de facto de casseurs beschermt, hen aanmoedigt of ophemelt op zijn verantwoordelijkheid gewezen worden”, ook “personen die het geweld aangemoedigd hebben” zullen volgens hem de rekening gepresenteerd krijgen. Het zijn vage beschuldigingen die dienen om een klimaat van polarisatie en keiharde repressie verder aan te moedigen. En het werkt. In de Franse media viel reeds meermaals de suggestie dat er met scherp moet geschoten worden op de manifestanten en gisternacht werden het huis en de auto van Eric Drouet, één van de informele leiders van het protest, gevandaliseerd.

Zelfmoord

Volgens Minister van Binnenlandse Zaken, Christophe Castaner, zijn de rellen van afgelopen zaterdag mede te wijten aan het eigenzinnige optreden van de politie. Die heeft op eigen houtje gehandeld, aldus Castaner, door onder meer veel te spaarzaam om te gaan met de LBD – een wapen dat rubberkogels ter grootte van een golfbal afschiet en zeer pijnlijke en langdurige verwondingen veroorzaakt. Dit leidde tot het ontslag van de prefect van Parijs, Michel Delpuech.

Ondanks het feit dat de Parijse politie wel degelijk vaak gebruik maakte van de LBD, was Delpuech geen grote fan van het wapen omdat het volgens hem veel te destructief was. Of Delpuech daarom bevolen heeft om minder gebruik te maken van het wapen, is zeer de vraag. Veeleer lijkt het erop dat Castaner een zondebok nodig had, en dat hij die gevonden heeft in de figuur van Delpuech. Naast Delpuech zouden ook nog andere leidinggevenden sancties krijgen.

Dat Castaner openlijk de confrontatie opzoekt met topmannen van de politie, wijst op een groeiende spanning; zowel tussen de regering en de politiediensten als binnen politiediensten onderling. Door de wekelijkse betogingen zijn politiemannen overwerkt en de draconische repressie die ze moeten loslaten op manifestanten vreet ook aan hun moraal. Sinds het begin van dit jaar pleegden reeds twintig politiemannen zelfmoord.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!