“Apocalyptische bespiegelingen over Europa hebben geen zin, net zomin als Latijns-Amerika en de Caraïben zelfgenoegzaam mogen worden door te denken dat ze geen hulp nodig hebben omdat ze de wereldwijde crisis weerstaan”, zegt Argentijn Carlos Quenán, ondervoorzitter van het Instituut van de Amerika’s in Frankrijk.

Zijn studie was vorige week in het Venezolaanse Caracas de leidraad op de jaarlijkse bijeenkomst van het Latijns-Amerikaans Economisch Systeem (SELA). De ministers stemden daar de violen gelijk met het oog op de top met de Europese Unie, die in januari in het Chileense Santiago plaatsvindt.

Milieutechnologie

Latijns-Amerika moet twee doelstellingen nastreven op die top, zegt Quenán: meer duurzame investeringen binnenhalen en de banden versterken op het vlak van hoger onderwijs, wetenschap en technologie.

Geen regio ter wereld heeft meer patenten voor milieutechnologie dan Europa, terwijl Latijns-Amerika onder meer nood heeft aan een beter milieubeheer, zegt Quenán over de eerste doelstelling.

“Latijns-Amerika en de Caraïben hebben een uitgebreid hoger onderwijs, met heel wat universiteiten, maar de kwaliteit is een andere zaak. En op het vlak van technologische innovatie blijft Europa ondanks de crisis een grootmacht, terwijl onze regio een groot deficiet vertoont”.

Europese besparingswoede

Latijns-Amerika wil andere accenten leggen als gevolg van de Europese crisis. De algemene besparingswoede in Europa maakt een onmiddellijk herstel onmogelijk, zegt Quenán. “Op korte en middellange termijn zal de groei middelmatig zijn – in het beste geval”.

In Latijns-Amerika is de Europese crisis nu voelbaar op vier terreinen: investeringen, handel, geldzendingen en ontwikkelingshulp.

De EU claimt nog steeds de grootste investeerder in de regio te zijn, met een totaal van 312 miljard euro in 2009, maar de laatste tien jaar zijn die investeringen steeds vluchtiger. Bovendien dragen Latijns-Amerikaanse bedrijven flink bij tot de resultaten van Europese moederhuizen; in het geval van Spanje is Latijns-Amerika voor heel wat bedrijven de laatste jaren zelfs de belangrijkste bron van inkomsten geweest.

Dalende handel

Het belang van Europa als handelspartner van Latijns-Amerika is achteruitgegaan. Europa was in 1990 nog de bestemming van een kwart van de Latijns-Amerikaanse en Caraïbische export, vorig jaar was dat al gedaald tot 13 procent. Steeds meer export gaat naar China, ondertussen al 9 procent van het regionale totaal.

Meer dan 90 procent van de Europese producten die de regio invoert, zijn industriële goederen, waarvan de helft met technologische inhoud, terwijl 60 procent van wat Latijns-Amerika en de Caraïben aan Europa verkoopt uit grondstoffen of nauwelijks bewerkte producten bestaat.

De grote handelspartners voor Europa zijn met vijf: Argentinië, Brazilië, Chili, Colombia en Mexico. Die zijn samen goed voor meer dan drie kwart van de handel van of naar de EU. In Europa absorberen vijf landen (Duitsland, Spanje, Frankrijk, Groot-Brittannië en Italië) bijna 60 procent van de Latijns-Amerikaanse verkoop.

Minder geldzendingen

Ook de geldzendingen door migranten dalen. Migranten in Spanje, na de VS de grootste bron van geldzendingen naar Latijns-Amerika, stuurden in 2010 bijna 10 procent minder geld naar huis dan in 2008. In Ecuador bedroeg de daling 13 procent en in Bolivia 16 procent.

Voor wat ontwikkelingshulp betreft, sluit Latijns-Amerika al uit dat de EU in 2015 de doelstelling van 0,7 procent van het bruto binnenlands product haalt. In 2010 kwam Europa maar aan 0,42 procent, toen het al 0,56 procent moest zijn.

De top van Santiago is de zevende in zijn soort. De eerste vond in 1999 in Rio de Janeiro plaats.